In memory of the 100th Anniversay of the birth U Khin Maung Latt and Daw Khin Myo Chit (1915-2015), Collection of portraits of their contemparies in Burmese literature and histroy

Friday, July 17, 2015

သခင္ထိန္ဝင္း (၁၉၁၂ - ၂၀၁၀) Thakhin Htein Win (1912 - 2010)






သခင္ထိန္ဝင္း (၁၉၁၂ - ၂၀၁၀) Thakhin Htein Win (1912 - 2010)

ဘဘ ဦးထိန္ဝင္း - သခင္ထိန္ဝင္း (၁၉၁၂ - ၂၀၁၀)၏ အတၳဳပၸတၱိအက်ဥ္း

စ်ာပနမွတ္တမ္းမွ ကူးယူတင္ျပပါသည္ - မိုးမခ - ဇြန္ ၂၊ ၂၀၁၀

သာသနာ့ ဒါယကာႀကီး ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းကုိ သာသနာသကၠရာဇ္ ၂၄၅၆ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၄ ေတာ္သလင္း လဆန္း ၄ ရက္ 
စေနေန႔ ၁၄-၉-၁၉၁၂ ညဥ့္ ၇ နာရီခဲြတြင္ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕ခ႐ုိင္ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ က်ဴိက္ပိရြာတဖက္ကမ္းရွိ ေသာင္တန္းေက်းရြာ၌ ဖြားျမင္သည္။

         မိဘမ်ားမွာ အဖ ေျမတုိင္းစာေရးႀကီး ဦးေက်ာ္ဟန္ အမိ ေဒၚေမသန္းျဖစ္ၿပီး ေမြးခ်င္း ၅ ေယာက္အနက္ အႀကီးဆုံးသားျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၇ တန္းအထိ ပညာသင္ခဲ့သည္။  
ပဥၥမတန္းစာေမးပဲြမေျဖဆုိရေသးမီ လပြတၱာၿမိဳ႕သုိ႔ ဖခင္ေျပာင္းေရြ႕ရသျဖင့္ လပြတၱာၿမိဳ႕ ျမန္မာစာသင္ေက်ာင္းတြင္ စာေပမ်ားဆက္လက္သင္ၾကားရင္း လပြတၱာၿမိဳ႕တြင္ တႀကိမ္တခါမွ် မထူေထာင္ဖူးေသးေသာ ‘သုသုေဗာဓက’  စာဖတ္အသင္းကုိ ကူလီအခစားလုပ္၍ ႀကိဳးစားထူေထာင္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ လပြတၱာၿမိဳ႕၌ အဂၤလိပ္စာသင္ေက်ာင္း တခုကိုလည္း ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ကူညီေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ကံဘက္ရြာ၌လည္း
‘ကုသလဝသီ’ စာဖတ္အသင္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဆင္းရဲသူမ်ားႏွင့္ အသိမိတ္ေဆြမရွိေသာ ဧည့္သည္မ်ား၏ နာေရးကိစၥမ်ားကို တြင္းတူးေျမျမဳပ္သည္အထိ ကူညီခဲ့သည္။
၁၉၃၄ တြင္ ရန္ကုန္သုိ႔ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ဆရာဒဂုန္နတ္ရွင္၏ ကူညီမူျဖင့္ ဦးဗဂ်ီငုိ စတင္တည္ေထာင္ထုတ္ေဝေသာ တုိးတက္ေရး မဂၢဇင္းတုိက္တြင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ တြင္ ရာဇဓမၼသဂၤဟက်မ္းကို ႐ုိက္ႏွိပ္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ စြန္းလြန္းဆရာေတာ္ဘုရား၏ အေမးအေျဖစာအုပ္မ်ားလည္း ႐ုိက္ႏွိပ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေလာကုတၱရာအတြက္ ထူးျခားေသာ အေတြ႔အၾကဳံမ်ားရရွိခဲ့သည္။
၁၉၅၄ တြင္ ကုသလဝသီ စာပုံႏွိပ္တုိက္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၀ ျပည့္မွစ၍ ၁၉၆၃ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ရုိက္ကူးျဖန္႔ခ်ိၿပီးေသာ က်မ္းစာမ်ားမွာ -
၁။ စြန္းလြန္းဆရာေတာ္ အေမးအေျဖ ၁၃၁၁ (၁၉၄၉ ပထမအႀကိမ္၊ ၎ေနာက္ အႀကိမ္ႀကိမ္႐ုိက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းခဲ့) 
၂။ အရွင္ဇနကာဘိဝံသဆရာေတာ္၏ ျဗဟၼလသုတ္ ျမန္မာျပန္ 
၃။ ပိဠိကတ္ေတာ္သင္႐ုိးအုပ္၂၀ ကုိ သန္႔ရွင္းေအာင္ တည္းျဖတ္သုတ္သင္ၿပီး သဂၤါယနာတင္အဖဲြ႔သုိ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဟာင္း ဦးႏုမွတဆင့္ လွဴဒါန္းခဲ့ 
၄။ ပိဠိကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဆရာဦးေအာင္မိုး အကူအညီျဖင့္ ျမန္မာျပန္ဆုိခဲ့ရာ ဒိဃနိကာယ္၊ မဇၥဳိမနိကာယ္အထိၿပီး
၅။ အတုမဲ့ခ်မ္းသာ 
၆။ မဟာဂႏၡာ႐ုံဆရာေတာ္၏ သၿဂိဳလ္ဘာသာဌီကာ 
၇။ တရားဥပေဒေတာ္ႀကီး 
၈။ သမညဖလသုတ္ ျမန္မာျပန္ 
၉။ ဟိေတာပေဒသ ပုံျပင္ 
၁၀။ ဇနီးေမာင္ႏွံ ရာသက္ပန္ 
၁၁။ ရာဇဓမၼသဂၤဟက်မ္း 
၁၂။ မဂၤလာပုံျပင္ 
၁၃။ ကေလး ဗုဒၶဝင္ 
၁၄။ ကမၼဌာန္းဘာသာဋီကာ 
၁၅။ ဘာသာေသြး 
၁၆။ ျမန္မာ့မ်က္ပြင့္ ရြာဓေလ့ လူ႔ဓေလ့ 
၁၇။ စာဓေလ့ 
၁၈။ ႐ုပ္စုံ ဗုဒၶသာသနာဝင္ 
၁၉။ ဓမၼဝိနယျပန္တမ္း 
၂၀။ မေနာမယိဒိၶေၾကးမုံ 
၂၁။ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္ 
၂၂။ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာ 
၂၃။ အနာဂတ္သာသနာ 
၂၄။ မူလတန္းဘာသာေရး 
၂၅။ ဗုဒၶနည္းျဖင့္ထူေထာင္ၾကစုိ႔ စာတမ္းမ်ား 
၂၆။ ေရႊက်င္နိကာယသာသနာဝင္ 
၂၇။ ေယာကီပါရဂူက်မ္း တုိ႔ျဖစ္ၾကပါသည္။
၁၉၅၈-၅၉ တြင္ တုိင္းျပည္ႏွင့္ သာသနာေတာ္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ အထူးသျဖင့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ တရားသျဖင့္ ေအာင္ျမင္ရန္ ဝင္ေရာက္ကူညီရင္း “ျမန္မာျပည္ကုိ ဗုဒၶသာသနာေတာ္၏အဆုံးအမျဖင့္ ထူေထာင္ျခင္းသာလွ်င္ အသင့္ေတာ္ဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း” စာရြက္စာတမ္းမ်ား ႐ုိက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းခဲ့ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာတည္ရွိေနျခင္းအတြက္ အလြန္၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ျဖစ္ၿပီး ေရွးဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္ မ်ားႏွင့္ ပုဂံေခတ္ ရွင္အရဟံ အေနာ္ရထာ စသည္ တုိင္းျပည္အတြင္း ဗုဒၶဘာသာကို စနစ္တက် ထူေထာင္ေပးသြား ၾကေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားကုိ အထူးေက်းဇူးတင္ဝမ္းေျမာက္မိသည္။ 
(ဆဌသဂၤါရတနာတင္ စတင္က်င္းပစဥ္က ဝုိင္အမ္ဘီေအ အမည္ျဖင့္ ဓမၼဝိနယျပန္တန္း ႐ုိက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းခဲ့သည္။)
၁၉၆၀ (၁၂-၃-၆၀) စေနေန႔တြင္ မေနာမယိဒိၶပညာကုိ လက္ခံယူခဲ့သည္။
၁၉၆၁ (၁၉-၈-၆၁) တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဝုိင္အမ္ဘီေအအသင္းတုိက္၌ မေနာမယိဒိၶပညာျပပဲြႀကီး က်င္းပခဲ့သည္။ 
ယင္းေနာက္ က်ဳံမေငးၿမိဳ႕ အထက္ပုိင္း ေစတီေတာ္ကို ထီးတင္ျခင္း၊ ဘုရားႀကီးတုိက္အတြင္း မိဘမ်ား၏ သိမ္ကုိ ဘုရားႏွင့္တကြ အေဆာက္အဦပါ ျပဳျပင္လွဴဒါန္းသည္။
၅-၇-၆၃ တြင္ ေယာကီပါရကူက်မ္းကို ႐ိုက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းသည္။ မေနာမယိဒိၶေၾကးမုံအမည္ျဖင့္ စာတအုပ္ ေရးသားႏိုင္ခဲ့သည္။ 
၁၉၆၂-၆၃ တြင္ ေရႊက်င္ဂုိဏ္း ဒသမအႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝးအမီ ေရႊက်င္နိကာယသာသနာဝင္ က်မ္းစာႀကီးကို ေရႊဟသၤာ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ေကာင္းမူျဖင့္ ႐ိုက္ႏွိပ္လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ 
၁၉၆၃ တြင္ ရန္ကုန္ ၁၀၇ စိန္ဂၽြန္းလမ္းေနအိမ္၌ ေတာ္လွန္ေရးအစုိးရ၏ အထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရသည္။ 
၁၉၆၄-၆၅-၆၆-၆၇ ခု၊ ေအာက္တုိဘာလအထိ ၄ ႏွစ္မွ် ေထာင္အတြင္းေနခဲ့ရသျဖင့္ ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမ သာသနာ ေတာ္၏တန္ဖုိးကုိ ပိုမုိနားလည္သိရွိကာ ကံ ကံ၏ အက်ဳိးကုိ ပိုမုိသေဘာေပါက္လာခဲ့သည္။ 
“ဗုဒၶအလုိေတာ္က် ျမန္မာျပည္ကုိ ထူေထာင္ျခင္းသာလွ်င္ အခ်မ္းသာဆုံးလူမ်ဳိး၊ အခ်မ္းသာဆုံး ႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္ႏုိင္မည္။ ဗုဒၶအလုိေတာ္က် ဗုဒၶဝါဒ၊ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကုိ စနစ္က်က် နားလည္က်င့္သုံးလွ်င္ မုခ်တကမၻာလုံးတြင္ ခ်မ္းသာစြာ ရွိလိမ့္မည္ဟု ပိုမုိခုိင္ျမဲစြာ ယုံၾကည္လာခဲ့ပါသည္။” 
၁၉၇၃ တြင္ အမရပူရ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္အား ပဌာန္းတရားေတာ္ေဟာၾကားေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ရာ ၁၇ ရက္တိတိ ပဌာန္းတရား ေတာ္ေဟာၾကားေပးေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ သာသနာေတာ္အတြက္ အလြန္ႀကီးက်ယ္ေသာ ေက်းဇူးတခု ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ 
၁၉၇၃ တြင္ သ႐ုိက္ရြာ ဘုရားႏွင့္ရဟႏၱာသိမ္ကုိ ျပဳျပင္ရန္ ဆရာေတာ္ႏွင့္ တုိင္ပင္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ၿပီး က်ဳံမေငး အိမ္ကုိ ေရာင္းခ်ကာ ျပဳျပင္ၿပီးစီးခဲ့သည္။ 
၁၉၈၀ တြင္ ႏုိင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ဘဲြ႔ကို ရရွိခဲ့သည္။ 
၁၉၈၃ တြင္ တစ္ဘဝသာသနာ အမည္ျဖင့္ ေတာင္ၿမိဳ႕ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္၏ သာသနာျပဳပုံ အျပည့္အစုံ ပါဝင္ ေသာက်မ္းစာအုပ္ႀကီးကုိ စိတ္တုိင္းက် ၿပီးစီးထုတ္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ 
၂၃-၉-၈၅ (၁၃၄၇ ေတာင္သလင္းလဆန္း ၉ ရက္) တနလၤာေန႔တြင္ သာသနာ့ဝန္ေဆာင္ ေက်ာင္းတုိက္ တည္ေထာင္ရန္ ေျမ စတင္ဝယ္သည္။ 
၂၃-၅-၈၆ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔တြင္ သာသနာ့ဝန္ေဆာင္ ေက်ာင္းတုိက္ ဖြင့္လွစ္သည္။ 
၁၉၈၈ တြင္ မဂၤလာဗ်ဴဟာအသင္းတုိက္၌ သမဏေက်ာ္ စာေတာ္ျပန္ပဲြအတြက္ ၾသဝါဒခံယူက်င္းပၿပီး ၉-၁၂-၈၈ တြင္ စာဆုိေတာ္ေန႔တြင္ မဟာဗ်ဴဟာ သာမေဏေက်ာ္စာေတာ္ျပန္ပဲြကို ကမၻာေအး မဟာဂႏၶာ႐ုံေက်ာင္းတုိက္၌ စတင္ က်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္။ 
၉-၂-၉၀၊ ၁၃၅၁ တပုိ႔တဲြလျပည့္ မေနာမယိဒိၶပညာ စတင္တည္ေထာင္သူ ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ႀကီး၏ အသက္ ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ပုဂံတြင္ မေနာမယိဒိၶ ဓမၼာ႐ုံတခု ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ 
ဆရာႀကီးဦးေရႊေအာင္၏ ဗုဒၶ (သုိ႔) အႏႈိင္းမဲ့ ေက်းဇူးရွင္ က်မ္းစာကုိ တႏွစ္တည္း ၄ ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ႐ုိက္ႏွိပ္ၿပီးစီး  ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ 
ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းသည္ သာသနာေတာ္ သန္႔ရွင္းတည္တံ့ျပန္႔ပြားေရးကိစၥမ်ားကုိ တစုိက္မက္မက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
(ဘဘ ဦးထိန္ဝင္းသည္ ၂၀-၅-၂၀၁၀ ၾကာသပေတး ည ၁၀:၃၀ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ Asia Royal ေဆးခန္းတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္)
      ဘဘ ဦးထိန္ဝင္း၏ ဆုံးမခဲ့ေသာ စကားမ်ား … …
      အားလုံး စကားကုိရွင္းေအာင္ေျပာၾက၊ စည္းစည္းလုံးလုံးေန။
      သရဏဂုံကုိ အသက္ႏွင့္ ထပ္တူေဆာက္တည္ပါ။
      ဗုဒၶသာသနံစိရံတိဠတု အနာဂေတသာသနံလဇၨီရကိၡႆတိ
      တစတစ စြန္႔ဝံ့မွသာလွ်င္ ဘဝေႏွာင္းေႏွာင္း ဆက္တုိင္းေကာင္း၏

0 comments