ေမာင္စြမ္းရည္ - ဆရာႀကီး ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ရာျပည့္ ဘဘလတ္သို႔ အလြမ္းစာ)

ေမာင္စြမ္းရည္ - ဆရာႀကီး ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ရာျပည့္ ဘဘလတ္သို႔ အလြမ္းစာ)

(မိုုးမခ) ၾသဂုုတ္ ၁၆၊ ၂၀၁၅

ျမန္မာစာေပေလာကမွာ နာမည္ေက်ာ္စံုတြဲ စာေရးဆရာေလးငါးတြဲ ရိွပါတယ္။ စိတ္တူကိုယ္တူ၊ဝါသနာတူ စံုတြဲေတြျဖစ္လို႔ အားက်စရာေကာင္းပါတယ္။ ဆရာႀကီးဦးခင္ေမာင္လတ္ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၊ လူထုဦးလွ ေဒၚအမာ၊ ဆရာတက္တိုး ေဒၚႏုယဥ္၊ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္ ေဒၚမမေလး၊ မင္းယုေဝ ေငြတာရီ စတဲ့ စံုတြဲေတြျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္က အညာမွာေနတာမ်ားလို႔ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္နဲ႔ ေငြတာရီတို႔ဆိုရင္ မျမင္ဖူးလိုက္ပါဘူး။ သူတို႔က အေသေစာၾကလို႔ပါ။

က်ေနာ္မႏၱေလးမွာ ေနတုန္းက လူထုဦးလွ ေဒၚအမာတို႔ဟာ စာေပေရးရာအရ က်ေနာ္ဦးခိုက္အားထားစရာ သတင္းစာဆရာ၊စာေရးဆရာ စံုတြဲ ျဖစ္ခဲ့သလို က်ေနာ္ရန္ကုန္မွာ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္တဲ့အခါ သတင္းစာဆရာ၊စာေရးဆရာစံုတြဲ ျဖစ္တဲ့ ဆရာႀကီးဦးခင္ေမာင္လတ္နဲ႔ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္တို႔ဟာ စာေပေရးရာအရာ က်ေနာ္ဦးခိုက္အားထားစရာ စံုတြဲျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ရပ္ကြက္တခုတည္းမွာ အိမ္နီးခ်င္း ျဖစ္ေနေလေတာ့ အဝင္အထြက္လဲမ်ားပါတယ္။ ရန္ကုန္ ကမာရြတ္ ဝဂၢီထဲမွာ ေနၾကတာပါ။ေခြးတေဟာင္ ေၾကာင္တေအာ္ၾကားနိုင္တဲ့ အိမ္နီးခ်င္းေတြပါ။

က်ေနာ္က ခုအခါ လူႀကီးတန္းကို ဝင္လာၿပီဆိုေတာ့ လူႀကီးေတြကို ပိုၿပီး ကိုယ္ခ်င္းစာၾကည့္ႏိုင္ခဲ့ၿပီ ဆိုရပါမယ္။လူႀကီးေတြက သူတို႔အတိတ္ကို စၿမံဳ႕ျပန္ခ်င္တတ္ၾကသလို လူငယ္ေတြဆီက စာသစ္ေပသစ္ ကေလာင္သစ္ေတြ အေၾကာင္းကိုစနည္းနာခ်င္ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ဆိုရင္ ဆရာႀကီးတို႔နဲ႕ လူငယ္စာေပသမားေတြၾကားမွာ ဆက္သားေအာင္သြယ္ ေခၚရမလား၊“ တံတား ” တမန္ေခၚရမလား ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဆရာႀကီးေမာင္ႏံွက ေခတ္စာေတြကို အၿမဲထိေတြ႕ေနေတာ့ လူငယ္ေျခတက္ လက္စြမ္းထက္ၾကသူေတြကို စာနဲ႕သာမက လူကိုပါေတြ႕ဆံုခ်ီးေျမွာက္ခ်င္ၾကပါတယ္ ။ေမာင္သာႏိုး၊တင္မိုး၊ကိုေလး၊ စမ္းစမ္းႏြဲ႕၊ မစႏၵာ၊ ခ်စ္ဦးညိဳ ၊ႏုႏုရည္ စတဲ့ လူငယ္ေျခတက္ေတြကို ဖိတ္ၾကားေပးရပါတယ္။သူတို႔ဟာ ဝမ္းတြင္းစုန္းေတြ၊ပါရမီရွင္ေလးေတြကို အားရပါးရ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ ငါတို႔က “ ဘူးသြင္းစုန္း ” ေတြဟဲ့။ ပါရမီ မရိွလို႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ယူရတာလို႔ ေျပာၾကရွာပါတယ္။

က်ေနာ္ကေတာ့ စာဖတ္စအရြယ္ဆယ္ႏွစ္သားေလာက္ကတည္းက ဆရာေသာ္တာေဆြေရး ရႈမဝမဂၢဇင္းပါဟာသစာေပေတြကို ကာတြန္းဦးဘဂ်မ္းရဲ႕လက္ရာေတြနဲ႕ တြဲဖက္ဖတ္ရႈရင္း ဆရာႀကီးတို႔ကို ဟာသဇာတ္ေဆာင္ေတြအျဖစ္ သိလာရတာဆိုေတာ့ စိတ္ထဲက အလြန္ကိုရင္းႏီွးေနခဲ့လို႔ ေျပာသင့္မေျပာသင့္ မဆင္ျခင္ဘဲ ေျပာခ်င္ရာေျပာေလ့ရိွလို႔ ခဏခဏကန္ေတာ့ရတဲ့အျပင္ ဆရာမႀကီးလက္ျမန္ေျချမန္နဲ႕ ကန္လိုက္ေခါက္လိုက္မွာစိုးလို႔ ထထေျပးရတာလဲအေမာပါ။ မလာတာၾကာရင္ ဘဘလတ္က တုုတ္ေကာက္ကိုင္ၿပီး လမ္းမေပၚကေန “ ဟဲ့- ဆင္းခဲ့ ” လို႔ လွမ္းေအာ္ေခၚေတာ့တာပါ ။ေရးရင္းေတြးရင္းနဲ႕ မ်က္ရည္လည္ေအာင္ လြမ္းမိပါတယ္။

ဆရာေသာ္တာေဆြက ဆရာႀကီးဦးခင္ေမာင္လတ္ ၊ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၊ဒ ဂုန္တာရာ၊ ၾကည္ေအးစတဲ့ ရင္းႏီွးသူေတြကိုသူ႔ရဲ႕ ဟာသစာေပထဲက ဒုန္းပ်ံထဲမွာ သြင္းၿပီး လအာကာသထဲ ပစ္လႊတ္ခဲ့တာပါ။ ေခါင္းစဥ္က “ ဖိုးေသာ္တာစႏၵာလ ကိုကြယ္” လို႔ဆိုထင္ပါရဲ႕  ။ႏွစ္ေပါင္း ၆၀-၇၀ ကစာေတြဆိုေတာ့ ေမ့ေတ့ေတ့ျဖစ္ကုန္ပါၿပီ။ စာထဲက ဆရာေသာ္တာေဆြက “ ကိုလတ္ ”နဲ႕ “ အမႀကီး ” လို႔ ေခၚတာလဲ မွတ္မိပါတယ္။ က်ေနာ္ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ကို စေတြ႕ေတာ့ အမႀကီးလို႔ပဲ ေခၚခဲ့ပါတယ္။ အေမအရြယ္၊အေဒၚအရြယ္ကို အမႀကီးေခၚခဲ့မိတာပါ။ ဘဘလတ္ကိုေတာ့ သူကိုယ့္သူ “ဘဘ ”လို႔ညႊန္းဆိုေလ့ရိွလို႔ ဘဘလတ္ ေခၚခဲ့ပါတယ္။တင္မိုးက ဘဘလတ္ဟာ ေက်ာင္းဆရာႀကီးနဲ႕တူလြန္းလို႔တဲ့ “ ဆရာႀကီး ” လို႔ပဲေခၚပါတယ္။

ဘဘလတ္က မံုရြာဇာတိ၊အမႀကီးက စစ္ကိုင္းဇာတိလို႔ မွတ္သားခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ႏွစ္ဦးလံုးမွာ အဂၤလိပ္ေခတ္ ရဲဝန္ေထာက္မ်ိဳးေတြလုိ႔လဲ မွတ္သားထားရဖူးပါတယ္။ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္သိရသေလာက္ ဆရာႀကီးဆရာမႀကီးတို႔တေဆြ တမ်ိဳးလံုးဟာ သတင္းစာဆရာ ၊စာေရးဆရာေတြခ်ည္းပါပဲ။ ပုလိပ္အရာရိွတဦး (ေနာက္ေတာ့ ရဲအရာရိွတဦး )လို႔ ကေလာင္အမည္ခံသူ ရဲအရာရိွဦးဘေသာ္ဟာ ဘဘလတ္ရဲ႕ အကိုအရင္းပါ။ ရဲ မႈခင္းမဂၢဇင္း တည္ေထာင္ထုတ္ေဝသူပါ။ခင္ေမာင္ရီ၊ ခင္ေမာင္ၾကည္၊ ခင္ေမာင္စီတို႔လဲ စာနယ္ဇင္းသမားေတြခ်ည္းပဲ။ ရဲအရာရိွႀကီးရဲ႕သားေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႕စာေပကိုတြဲၿပီး စိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္။ ဆိပ္ကမ္းအမတ္ ေဒၚစန္းစန္းဆိုရင္ သူတို႕နဲ႕ ေမာင္ႏွမေပါ့။အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အမတ္ (၁၉၉၀တုုန္းက) ေပါ့။

ထူးျခားခ်က္တခုက ႏွစ္ဖက္ေဆြမ်ိဳးမိသားစုေတြဟာ ျမန္မာစာေပသာမက အဂၤလိပ္စာေပကိုပါ စိတ္ဝင္တစားေလ့လာ လိုက္စားၾကတာပါပဲ။ ဆရာႀကီးဦးခင္ေမာင္လတ္ဆိုရင္ တကၠသိုလ္မွာလဲ အဂၤလိပ္စာျပဖူးတဲ့အျပင္ ျပင္ပမွာလဲ တသက္လံုး အဂၤလိပ္စာကိုပဲ သင္ၾကားပို႔ခ်သြားပါတယ္။ အဂၤလိပ္ကဗ်ာေတြ၊ ျပဇာတ္ေတြ ရြတ္ဆိုသင္ၾကားေပးရတာကို အရသာလဲခံပါတယ္။ ခု သူ႔ေျမးမကေလးက သူတို႔အဖိုးအဖြား ဘဘလတ္နဲ႔ အဖြားခ်စ္တို႔အေၾကာင္းကို သူတို႔ရာျပည့္အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ စာအုပ္တအုပ္ေရးထုတ္လိုက္တာကို ေတြ႔ရေတာ့ သူတို႔အဖိုးအဖြားေတြရိွေသးရင္ ဝမ္းသာရွာမယ္လို႔ ေတြးမိပါတယ္။

တိုက္ဆိုင္ပံုက သူတို႔ဇနီးေမာင္ႏံွဟာ ၁၉၁၅ မွာ တႏွစ္တည္းေမြးဖြားၾကသူေတြျဖစ္လို႔သူတို႔ဟာ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၅ မွာ ရာျပည့္ပြဲတၿပိဳင္တည္းက်င္းပခြင့္ႀကံဳလိုက္ၾကရပါတယ္။ က်ေနာ္ ဗမာျပည္မွာ မရိွလို႔ ပြဲႀကီးပြဲေကာင္းလြတ္္သြားေပမဲ့ ၂၀၁၅ တႏွစ္လံုး က်ေနာ္က ဘဘလတ္တို႔ရာျပည့္ပြဲကို ျပည္ပစာနယ္ဇင္းေတြမွာ ဆင္ႏႊဲေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္ နဲ႔ လူထုေဒၚအမာတို႕ကလဲ ၁၉၁၅ ခုႏွစ္မွာ ဖြားသူေတြျဖစ္လို႔ ၁၀၀ျပည့္ေတြပါပဲ။ က်ေနာ္က ရာျပည့္ ၅ဦးကို ေဆာင္းပါးေတြ၊ကဗ်ာေတြေရးဖြဲ႕ၿပီး တႏွစ္လံုးဂါရဝျပဳေနခဲ့တာပါ။

ဘဘလတ္အေၾကာင္းကို က်ေနာ္ျပည္ပမထြက္ခင္က ထုတ္ခဲ့တဲ့ စာေပရုပ္ပံုလႊာ ၁ စာအုပ္တအုပ္ထဲမွာ ထည့္ေရးခဲ့ဖူးၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဘဘလတ္ဟာ အရပ္သြယ္သြယ္ရွည္ရွည္၊ အမႀကီးေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ကလဲ အရပ္သြယ္သြယ္ရွည္ရွည္မို႔ လိုက္ဖက္တဲ့စံုတြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စာေပသမားခ်င္းလဲျဖစ္၊ အဂၤလိပ္စာသမားခ်င္းလဲ ျဖစ္ၾကလို႔ပိုၿပီး လိုက္ဖက္ပါတယ္။ဘဘလတ္က မဟာဝိဇၨာ၊အမႀကီးက ဝိဇၨာဘြဲ႔ရေတြပါ။ တကၠသိုလ္မွာလဲ အဂၤလိပ္စာျပခဲ့သူေတြပါ။ အဂၤလိပ္စာဆရာ၊အဂၤလိပ္လိုစာအုပ္ေရးသူေတြ ျဖစ္ၾကေပမဲ့ ဗိုလ္ဆန္သူေတြေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အညာသားေတြျဖစ္လို႔ အညာဆန္တယ္လို႔ပဲ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ 

ဘဘလတ္အျပင္ထြက္ရင္ တိုက္ပံုအက်ၤ ီအၿမဲဝတ္ပါတယ္။  သကၠလပ္ဦးထုပ္လဲ အၿမဲေဆာင္းၿပီး တုတ္ေကာက္ျဖစ္ေစ၊ဖဲထီးရိုးေကာက္ျဖစ္ေစ အၿမဲေဆာင္သြားေလ့ရိွပါတယ္။ တသက္လံုးလုပ္တဲ့အလုပ္ကေတာ့ အဂၤလိပ္စာသင္တဲ့အလုပ္ပါပဲ။စာသင္တာကို အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းအျဖစ္နဲ႔သာ မဟုတ္ပါ။ ဝါသနာလဲပါလို႔ စာေပအရသာခံၿပီး သင္ေလ့ရိွတယ္လို႔ သူ႕ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြက ေျပာေလ့ရိွပါတယ္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းစစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ သူငယ္ခ်င္းဗုိလ္ခ်ဳပ္တင္ေဖက တဆင့္ေခၚလို႔အားနာပါးနာနဲ႔ အဂၤလိပ္ လုပ္သားျပည္သူ႔သတင္းစာမွာ ဇနီးေမာင္ႏံွဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဗုိလ္ေနဝင္းကိုယ္တိုင္က “ ကိုလတ္တို႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေရးပါ။ ဘာမွဝင္မစြက္ေစရပါဘူး ” လို႔ အာမခံလို႔ဝင္လုပ္တာပါ။ ဘဘလတ္တို႔ဇနီးေမာင္ႏံွက “ ဗိုလ္ေနဝင္းမ်က္ႏွာမၾကည့္ တိုင္းျပည္ၾကည့္ၿပီးေရးခဲ့ၾကတယ္လို႔ ” ေျပာေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တေန႕ေတာ့ ဗိုလ္ေနဝင္းက ေခၚေတြ႕တယ္။ “ ကိုလတ္တို႔လဲပင္ပန္းၾကၿပီ။ ေအးေအးေဆးေဆးနားရေအာင္ ႏိုင္ငံေရြးပါ။ ဘယ္ႏိုင္ငံႀကိဳက္သလဲ။ သံအမတ္အျဖစ္နဲ႔ သြားၿပီးအနားယူပါလို႔ ” ေလခ်ိဳေသြးသတဲ့။ အဲဒီကာလမွာ သံအမတ္ရာထူးကို ဗိုလ္မွဴးႀကီး ၊ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြက ေဒၚလာစားအလုပ္မို႔ အလြန္စံုမက္ၾကၿပီး အလုအယက္ျဖစ္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။ ဘဘလတ္သာမက ဆရာတက္တိုးကိုလဲ ေခၚၿပီးဒီလိုပဲေျပာသတဲ့ ။ႏွစ္ဦးလံုးက သံအမတ္အလုပ္ကိုခါးခါးသီးသီးျငင္းလိုက္ၾကပါတယ္။ ဘဘလတ္က--

“ဗိုလ္ခ်ဳပ္ … ဗိုလ္ခ်ဳပ္ က်ေနာ့္ကို မလိုလားေတာ့ဘူးဆိုတာ နားလည္ပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႕က ေက်ာင္းဆရာအလုပ္ပဲဝါသနာပါတယ္။ ဒီအလုပ္ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို အားနာလို႔ ဝင္လုပ္တာပါ။ သံအမတ္ေရာ၊ ဘာေရာ ဘာအလုပ္မွ မလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ ခုပဲ သတင္းစာအလုပ္က ထြက္လိုက္ပါမယ္ ” လို႔ေျပာၿပီး သူတိုက္တဲ့ လဖက္ရည္ၾကဲေတာင္ မေသာက္ေတာ့ဘဲ ထလာျပန္ခဲ့သတဲ့။ ဘဘလတ္အထလိုက္မွာ ဗိုလ္ေနဝင္းက “ မခင္ျမလဲ စိတ္ေကာင္းရွာမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ” အဆစ္အစြက္ေျပာလိုက္ျပန္ေတာ့ “ အမေလး။ မခင္ျမကလဲ ဒီအလုပ္ကို အစကတည္းက မလုပ္ခ်င္ရွာဘူး။ ခုလို သတင္းၾကားရရင္ ထ က မွာ ” လို႕ေျပာၿပီးထြက္လာခဲ့ေတာ့ ဗုိလ္ေနဝင္းခမ်ာ ပါးစပ္အေဟာင္းသားနဲ႕က်န္ရစ္သတဲ့။

ဘဘလတ္လဲ သတင္းစာတိုက္ကို တန္းျပန္ၿပီး ေရာက္သြားေတာ့ တိုက္ထဲမဝင္ေသးဘဲ လဖက္ရည္ဆိုင္ဝင္ၿပီး အလုပ္သမားတေယာက္ကို“ အယ္ဒီတာစားပြဲမွာ ကိုဝင္းတင္နဲ႔ ကိုေသာင္း(ေအာင္ဗလ)တုိ႔ကို ေခၚေခ်။ ဘဘ လဖက္ရည္ဆိုင္က ေစာင့္ေနတယ္ေျပာ” လို႔လႊတ္လိုက္ၿပီး လက္ဖက္ရည္သံုးခြက္ “ ရွယ္ ”မွာသတဲ့။ သူလူ႔ေတြေရာက္လာေတာ့  “ ဗိုလ္ေနဝင္းတိုက္တဲ့ ႏြားေသးရည္လို လဖက္ရည္ႀကဲႀကဲကို ငါမေသာက္ခဲ့ဘူးေဟ့။ ဒီေန႔ ေဟာဒီလဖက္ရည္အေကာင္းစားနဲ႔ ငါ့လူေတြကို တိုက္ၿပီး သတင္းေကာင္းေျပာမယ္။ ဘဘလတ္ အလုပ္ထြက္ခဲ့ၿပီ ”တဲ့။ အက်ိဳးအေၾကာင္း ရွင္းျပလိုက္တယ္။ကိုဝင္းတင္(ဟံသာဝတီဦးဝင္းတင္) နဲ႔ ကိုေသာင္း(ေအာင္ဗလ) တို႔လဲဝမ္းသာအားရ ေသာက္ခဲ့ၾကသတဲ့။ ဘဘလတ္တို႕က အဲသလိုလူမ်ိဳးပါ။

ဘဘလတ္တို႔က လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးနဲ႔ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရး ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးေခတ္တို႔မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊သခင္သန္းထြန္း၊  သခင္စိုး၊ ဗိုလ္လက္်ာ စတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ တရင္းတႏီွးလက္တြဲလုပ္ခဲ့သူေတြပါ။ ဘဘလတ္ေရာ၊ အမႀကီးေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ေရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အတြင္းေရး၊ အတြင္းဝန္၊အပါးေတာ္ၿမဲသေဘာ အနီးကပ္ေဆာင္ရြက္လာခဲ့ၾကသူေတြပါ။ ဘဘလတ္ဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႕ ရြယ္တူပါ။ အလုပ္လုပ္ၾကေတာ့ သေဘာမတူရင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကေအာ္သလို ဘဘလတ္ကလဲ ေအာ္တတ္ၾကသတဲ့ ။ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ကေတာ့ ယခု မရန္းၿခံ ေခၚတဲ့ အထက(၁)ကမာရြတ္မွာ ဘီဒီေအစစ္ရံုးခ်ဳပ္လုပ္ထားတုန္းက တဦးတည္းေသာ အမ်ိဳးသမီး စစ္ဝန္မႈထမ္းအျဖစ္ စစ္ယူနီေဖါင္းပြပြႀကီးဝတ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ခဲ့ဖူးသတဲ့။ ရံုးခန္းထဲမွာေတာ့ ရံုးစာေတြကိုင္ရတဲ့ “ ခ်ာပရာစီ ”သေဘာပါပဲတဲ့။ ဒါေပမဲ့ လစ္ရင္လစ္သလို မီးဖိုေခ်ာင္ထဲ ဝင္ၿပီး ေရဒီယိုက အဂၤလိပ္လိုလႊင့္တဲ့ စစ္သတင္းေတြနားေထာင္ကူးယူၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္စိုး၊ သခင္ဗဟိန္း တို႔ဆီလွ်ိဳ႕ဝွက္ပို႔ေပးရသတဲ့။ ဂ်ပန္က ေရဒီယိုနားေထာင္ရင္ ေသဒဏ္ေၾကညာထားလို႔ လွ်ိဳ႔ဝွက္သတင္းယူရတာေပါ့။ အဲဒီအခါမွာ ဗုိလ္ေနဝင္းဟာ ဆပ္ပလိုင္းရံုးေခၚ ရိကၡာရံုးမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ရေတာ့ တခါတခါမွ ရံုးခ်ဳပ္ကိုလာရင္း ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ရဲ႕ အမည္ရင္း  “ မခင္ျမ ” ကိုေခၚၿပီး ဘာစာေတြလာေသးသလဲလုိ႔ေမးေလ့ရိွသတဲ့။ဒါေၾကာင့္ စစ္အတြင္းမွာ ဗိုလ္ေနဝင္းနဲ႕လဲ ရင္းႏီွးခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒါက  ဂ်ပန္ေခတ္ပါ။ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးၿပီးေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဖဆပလဥကၠ႒၊ သခင္သန္းထြန္းက အတြင္းေရးမွဴး၊ အစိုးရအဖြဲ႕မွာ ဝန္ႀကီးေတြပါ။ ဘဘလတ္နဲ႕ အမႀကီးတို႔က စစ္ၿပီးစမွာ အလုပ္အကိုင္မရိွေတာ့ လဟာျပင္ေစ်းမွာ ခံုဖိနပ္ကို အထမ္းနဲ႕ ခ်ေရာင္းေနတယ္ဆိုထင္ပါရဲ႕။ ဖိနပ္ေရာင္းတာကေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ ဝန္ႀကီးသခင္သန္းထြန္းက ျဖတ္သြားျဖတ္လာနဲ႕ သူတို႕ကိုျမင္သြားေတာ့ အံ့အားသင့္ၿပီး ဆလြန္းကားေလးေပၚက ဆင္းလာသတဲ့။ “ ကိုလတ္နဲ႕ မခင္ျမ တို႔ပါလား။ ဘာေတြလုပ္ေနၾကတာလဲ။ လာလာ။ ကားေပၚတက္ ” လို႕ဇြတ္ဆြဲေခၚၿပီးငိုပါသတဲ့။ “ ျဖစ္ရေလဗ်ာ၊ဘာျဖစ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႕ လာမေတြ႕သလဲ” လို႔တဖြဖြ ေျပာရင္း ရိႈက္ႀကီးတငင္ျဖစ္ေနရွာသတဲ့။ ကြန္ျမဴနစ္ႀကီးတဦးရဲ႕ လြမ္းခန္းလို႔ ဆိုရမွာေပါ့။ ဒီဇာတ္လမ္းက အမႀကီးေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ကိုယ္တိုင္ေျပာျပဖူးတာပါ။

ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး မ်က္ရည္က်ခန္းတခုကို ဒီေဆာင္းပါးပါ ႀကံဳႀကိဳက္လို႔ မွတ္တမ္းတင္လိုက္ၿပီးမွ ဘဘလတ္တို႔ ဇနီးေမာင္ႏံွမ်က္ရည္က်ခန္းကိုလဲ မွတ္တမ္းတင္ရပါအံုးမယ္။ ၈ ေလးလံုးကာလက ေက်ာင္းသားလူငယ္ေလးေတြဟာ ကမာရြတ္အဝိုင္း မိုးစိုုႀကီးထဲမွာ ညအိပ္ညေန အစာငတ္ခံဆႏၵျပပြဲဆင္ႏႊဲေနၾကတဲ့ ကာလမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔  ဝဂၢီရပ္ကြက္ထဲက ကေလးေတြလဲပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာပုတီးကုန္းေမာင္စိန္ဝင္းလဲပါတယ္။ က်ေနာ္သြားေရာက္အားေပးေဟာေျပာၿပီး ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကို အားေပးေနစဥ္ ဆရာႀကီးမင္းသုဝဏ္လဲေရာက္လာတယ္။ သူ႕သမီးက ေဘးက ေဖးမလာပါတယ္။က်ေနာ္က ဆီးႀကိဳႏႈတ္ဆက္ေတာ့ ကေလးေတြကိုၾကည့္ၿပီးအံ့ဩခ်ီးက်ဴးစကားဆိုရင္း မ်က္ရည္ေတြက်လာပါၿပီး ျပန္သြားပါတယ္။ ဆႏၵျပလူငယ္ေတြက တခ်ိဳ႕ထလာၿပီး “ ခုနက လာတဲ့ဘဘက ဘယ္သူလဲ” လို႔ေမးပါတယ္။“  ကဗ်ာဆရာႀကီး မင္းသုဝဏ္ပါ ” လို႔ေျပာေတာ့ မလွမ္းမကမ္းေရာက္သြားတဲ့ ဆရာႀကီးကို အမီွလိုက္ၿပီး “ အားေပးစကား ခ်ီးျမွင့္ပါအံုး ” လို႔ ပန္ၾကားပါတယ္။ ဆရာႀကီးက “ အဘမ်က္ရည္မဆည္နိုင္ဘူး။ လူၾကားထဲ အရွက္ကြဲပါမယ္။ မေျပာပါရေစနဲ႔၊ကဗ်ာတပုဒ္ေရးေပးလိုက္မယ္ ” ဆိုၿပီး က်ေနာ့္ကို ေခၚသြားပါတယ္။ ဆႏၵျပလူငယ္ေတြကို ဂုဏ္ျပဳကဗ်ာတပုဒ္ေရးေပးၿပီး က်ေနာ့္ကို ဖတ္ခိုင္းေတာ့ ပရိတ္သတ္က ၃- ၄ခါ ျပန္ဖတ္ခိုင္းပါတယ္။

ဖတ္ၿပီးထြက္လာေတာ့ ဘဘလတ္တို႔ဇနီးေမာင္ႏံွလဲ လမ္းၾကားထဲက ထြက္လာပါတယ္။ က်ေနာ္ေနာက္က လူငယ္ေတြက “ဘဘလတ္တို႔လဲ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကို အားေပးစကားေျပာပါအံုး။ ဆရာႀကီးမင္းသုဝဏ္ကေတာ့ ကဗ်ာနဲ႔ ဂုဏ္ျပဳလို႔ ဆရာက ဖတ္ၿပၿပီးသြားပါၿပီ ” လို႔ ေျပာျပတယ္။ က်ေနာ္က “ ဆရာႀကီးမင္းသုဝဏ္မ်က္ရည္မဆည္ႏိုင္လို႔ စကားမေျပာေတာ့ဘဲ ကဗ်ာေရးေပးလိုက္တာ ” လို႕လွ်ာရွည္လိုက္မိပါတယ္။ ဘဘလတ္က “ ငါလဲ ကေလးေတြကို ၾကည့္ၿပီးငိုခ်င္လာၿပီဆိုၿပီး ႏွစ္ေယာက္လံုးငိုပါေလေရာ။ သူတို႔ကလဲ “ငါတို႔စကားေျပာလို႔မရေတာ့ဘူး။ စာေရးေပးမယ္” ဆိုၿပီး အိမ္ျပန္စာေရးၿပီးေပးပါတယ္။ ဆရာ့ သားသမီးမ်ားပဲ ေရာက္လာလို႔ သူတို႕ကိုပဲ ဖတ္ျပေပးဖို႔ လက္လႊဲလိုက္ပါတယ္။သား သခ်ၤာပါေမာကၡေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္းနဲ႔ သမီးေခၽြးမ ရႊရည္ဝင္းတို႔ ဘဘလတ္တို႔ကိုယ္စား ဖတ္ျပသြားခဲ့ပါတယ္။ ဘဘလတ္တို႔ မ်က္ရည္နဲ႔ ေရးတဲ့စာေတြပါ။

ဘဘလတ္တို႔ဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းစတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြအားလံုးနဲ႕ ရင္းႏီွးကၽြမ္းဝင္ခဲ့ေပမဲ့ သူ႔တို႕အကူအညီလိုရင္သာေပးခဲ့ၿပီး ကိုယ့္မွာ အကူအညီလိုလို႔ဆိုတဲ့အေနနဲ႕ေတာ့ တခါမွ အခြင့္အေရးမေတာင္းခဲ့ၾကပါဘူး။စာသင္တဲ့အလုပ္နဲ႕ပဲ တသက္လံုး ေမြ႕ေလ်ာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘဘလတ္တို႔အိမ္ဟာ ဒဂုန္တာရာ၊ ထင္လင္း ၊ျမသန္းတင့္၊ ဦးဝင္းတင္၊ ကဗ်ာဆရာမ ၾကည္ေအးတို႔ေခတ္က စားအိမ္ေသာက္အိမ္ျဖစ္သလို က်ေနာ္တို႔ေခတ္မွာလဲ လူငယ္စာေရးဆရာေတြရဲ႕ စားအိမ္ေသာက္အိမ္ပါပဲ။ ထြက္ေပၚလာသမွ် လူငယ္ေျခတက္ေတြကို ေခၚယူအားေပးေလ့ရိွပါတယ္။လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးမွာေတာ့ ဦးသုခ၊ ဦးခ်င္းစိန္၊ ဇဝန ၊ေသာ္တာေဆြ စတဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ားနဲ႕ အတူ စာဆိုေတာ္ေန႕ျပဇာတ္ေတြမွာ ဘဘလတ္တို႕ႏွစ္ဦးလံုး စင္ေပၚတက္ခဲ့ၾကဖူးသတဲ့။ က်ေနာ္တို႕က မႏၱေလးမွာ အလယ္တန္းေက်ာင္းသားဘဝပဲရိွေသးတဲ့ ကာလေပါ့။

ဘဘလတ္သီခ်င္းဆိုတာကိုေတာ့ ႏွစ္စဥ္ထမႏွဲပြဲေတြမွာ ၾကားရၿမဲပါ။ ၇၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာ ဆရာႀကီးမင္းသုဝဏ္အိမ္က ထမႏွဲပြဲ ေန႕ခင္းပိုင္းမွာလုပ္တယ္ဆိုရင္ ညပိုင္းက်ေတာ့ ဘဘလတ္တို႔အိမ္က ထမႏွဲပြဲပါ။ ေရွ႕ေနႀကီးဦးထြန္းတင္ရဲ႕ အိမ္က ထမႏွဲပြဲေရာ သံုးပြဲဆက္လုပ္တာရိွပါတယ္။ စာေရးဆရာေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ဆံုေလ့ရိွပါတယ္။ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လဲ လာေလ့ရိွပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔နဲ႔ ဘဘလတ္တို႔တြဲၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကတုန္းက ေဒၚစုနဲ႕ ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း (ဘဘလတ္တို႕ရဲ႕သား ကိုသံေခ်ာင္း) တို႕က ကစားေဖၚေတြပါ။ ေဒၚစုက ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း (သခ်ၤာပါေမာကၡႀကီး) ကုိ ငယ္ငယ္ကအတိုင္း ကိုသံေခ်ာင္းလို႔ပဲ ေခၚပါတယ္။ ထမႏွဲပြဲညမွာ အေကာ္ဒီယံအုန္းေက်ာ္လဲလာေလ့ရိွတယ္။ ဘဘလတ္နဲ႕ ေရႊညာေမာင္(ဦးခ်င္းစိန္) ႏွစ္ေယာက္တြဲၿပီး “ တို႕ဗမာ ” သီခ်င္းကို လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းၿပီး သီဆိုၾကရင္ ကိုအုန္းေက်ာ္က အေကာ္ဒီယံနဲ႕ တီးမႈတ္ေပးပါတယ္။ ဗီဒီယိုရုပ္ရွင္ရိုက္ကူးထားတာေတြ ရိွပါအံုးမယ္။ လြမ္းစရာေတြပါပဲ။

တေန႕ေတာ့ က်ေနာ္နဲ႕ ကိုဝင္းတင္(ဟံသာဝတီဦးဝင္းတင္) တို႕ဆံုၿပီး ဘဘလတ္တို႕ဆီသြားပါတယ္။အမႀကီးေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္က သူငယ္စဥ္က သူမိဘစကားနားမေထာင္ဘဲ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ခဲ့ပံုေတြကိုေျပာျပပါတယ္။ရဲဝန္ေထာက္ႀကီးသမီးက သတင္းစာေလာကဝင္လိုက္၊ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားေတြ၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြနဲ႕ေပါင္းလိုက္ လုပ္ေတာ့ ဘယ္မိဘကႀကိဳက္မွာလဲ။ “ ငါ့တသက္မွာ မေကာင္းတာေတြခ်ည္းပဲလုပ္ခဲ့တယ္။ ေကာင္းတာတခုပဲရိွတယ္ဆိုရင္ ကိုလတ္ကို အိမ္ေထာင္ဖက္အျဖစ္ေရြးတာပါပဲ ” တဲ့။ က်ေနာ္က လက္ျမန္ေျချမန္ အမႀကီးနဲ႕ေဝးရာ ခပ္ခြာခြာသြားၿပီး “ ဘဘလတ္ကလဲ ခုလိုေျပာမယ္ထင္တယ္။ ငါ့တသက္မွာ ေကာင္းတာေတြခ်ည္းလုပ္ခဲ့တယ္။ မေကာင္းတာ တခုလုပ္ခဲ့တာရိွတယ္ဆိုရင္---- လို႔ အဆံုးမသတ္ဘဲ ဝင္ေျပာလိုက္မိပါတယ္။ ဘဘလတ္က က်ေနာ္တို႕ဖို႔ ေကာ္ဖီခြက္ေတြယူလာရာက “ ေအး--ေအး ဟုတ္တယ္၊ဟုတ္တယ္။ဆက္ေျပာ၊ဆက္ေျပာ ” လို႔အားေပးပါတယ္။ အမႀကီးက ထရိုက္လို႔ က်ေနာ္က ထြက္ေျပးရပါတယ္။ဒါကိုလဲက်ေနာ္က ေဆာင္းပါးေရးၿပီး ေသာင္းေျပာင္းေထြလာမဂၢဇင္းမွာ ရပ္ေက်ာ္ရြာေက်ာ္ ေရးလိုက္ပါေသးတယ္။ မသြားရဲလို႔ အတန္ၾကာေတာ့ ႀကိမ္လံုးကိုင္ၿပီးဘဘလတ္ နဲ႕အမႀကီးတို႔ က်ေနာ့္အိမ္ေရွ႕က ေအာ္ေခၚပါတယ္။ “ လာခဲ့ ၊ဆင္းခဲ့ ” လို႔ေခၚတယ္။လမ္းေပၚက လူေတြက အထူးအဆန္းအျဖစ္ၾကည့္ေနၾကပါေသးတယ္။ က်ေနာ္က ရယ္ရယ္ေမာေမာနဲ႕ အိမ္ေပၚကဆင္းၿပီး လိုက္သြားရပါတယ္။

အမႀကီးေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္က ေရာဂါထူပါတယ္။ ဘဘလတ္က ဖ်ားနာခဲပါတယ္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ (အသက္ ၈၂) ကြယ္လြန္ခါနီးမွာ တုပ္ေကြးနည္းနည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၾကားထဲက ႏွစ္ေပါင္း၄၀ ေတာခိုရာက ျပန္လာတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ ဦးလြင္ (ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ရဲ႕ေမာင္အရင္း) မမာမက်န္းတာကို တူျဖစ္သူ ကိုခင္ေမာင္ၾကည္အိမ္ ပုိ႔ထားၿပီး တေန႔ ၁၀၀ဖုိးေလာက္ကုန္ေအာင္ ေကၽြးေမြးျပဳစုရျပန္ပါေသးတယ္။ က်န္းက်န္းမာမာ ေထာင္ေထာင္ေမာင္းေမာင္းနဲ႔ သြားလာေနလွ်က္ပါပဲ။ က်ေနာ္နဲ႔ ေမာင္ေပါက္စည္ မႏၱေလးစာေပေဟာေျပာပြဲတစ္ခုသြားရင္း လူထုတုိက္ကုိေရာက္ေတာ့ လူထုေဒၚေဒၚက ဘဘလတ္ဆံုးေၾကာင္း သတင္းဆုိး ေျပာပါတယ္။ ဦးလြင္ဆံုးတာေရာ ဘဘလတ္ဆံုးတာေရာ က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုး မကန္ေတာ့လိုက္ရပါ။ ဘဘ လတ္ မကြယ္လြန္ခင္ သူ႔သားသမီးေတြကုိ ေသတမ္းစာေပးခဲ့ရာမွာ က်ေနာ့ကိုလဲ ေပးသြားခဲ့ပါတယ္။ သူမ်ားကုိ ဒုကၡမေပးခ်င္လုိ႔ လူမသိသူမသိ ေသသြားခ်င္တယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကို အဂၤလိပ္ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကုိ မွီျငမ္းေရး ထားတာပါ။ က်ေနာ္က တန္ဖုိးရွိတဲ့စာအျဖစ္နဲ႔ အမ်ိဳးသားစာၾကည့္တုိက္ကို သြားလွဴထားလုိက္ပါတယ္။ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာတစ္ဦးက ခြင့္မေတာင္းဘဲယူၿပီး မဂၢဇင္းထဲထည့္လုိက္လုိ႔ တစ္ႏုိင္ငံလံုး သိသြားခဲ့ပါတယ္။ စိတ္သေဘာေကာင္းတဲ့ ဘဘလတ္ဟာ ေကာင္းရာသုဂတိ ေရာက္မွာပါ။

ဘဘလတ္တုိ႔ဇနီးေမာင္ႏွံ သုဂတိဘံုမွာ ဆံုၾကပါေစ။

ေမာင္စြမ္းရည္

၂၀၁၅ ဂ်ဴလုိင္ ၂၀