အဘ သခင္အုုန္းျမင့္ ကိုု ႏႈတ္ဆက္လိုုက္တယ္

ေမာင္ရစ္

စက္တင္ဘာ  ၁၇၊ ၂၀၁၀

             သခင္အုုန္းျမင့္ ကြယ္လြန္သြားတဲ့အတြက္ မိုုးမခ မီဒီယာတဖြဲ႔လုုံးက ၀မ္းနည္း ေၾကကြဲေၾကာင္း မွတ္တမ္းျပဳလိုုက္တယ္။ မိုုးမခက ၀ိုုင္းေတာ္သားေတြအားလုုံးက ၈၈ အေရးအခင္းထဲမွာ ထမင္းအိုုးထမ္း၊ ဟင္းအိုုးထမ္း ေလ ွ်ာက္ခဲ့ၾကဖူးသူေတြ၊ သမဂၢေတြ၊ အင္န္အယ္ဒီ၊ လူ႔ေဘာင္သစ္၊ တပ္ဥိးေတြ စသည္တိုု႔မွာ ဘယ္ေနရာက ျဖစ္ျဖစ္ လုုပ္အားေလး ဘာေလး နဲနဲပါးပါး ေပးခဲ့ဖူးၾကသူေတြ ဆိုုေတာ့ အဘသခင္အုုန္းျမင့္ကိုု ျမင္ဖူး၊ ေတြ႔ဖူး၊ ၾကားဖူး၊ ၾကဳံဖူးသူေတြခ်ည္းမိုု႔ ခ်စ္ခင္ၾကည္ညိဳသူေတြခ်ည္းမိုု႔ သည္လိုုမ်ဴိး ရဲရဲၾကီး ေျပာရဲတာာ ျဖစ္ပါတယ္။

            ဆရာဦးတင္မိုုးလိုုပဲ အျမဲတမ္း ျပဳံးေနတတ္သူဟာ အဘသခင္အုုန္းျမင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အျမဲတမ္း ကိုုယ္ယုုံၾကည္ရာကိုု၊ အမွန္တရားကိုု  တစိုုက္မတ္မတ္ တည္ေဆာက္ ခ်ီတက္သူဟာ အဘသခင္အုုန္းျမင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကိုု ေတာ္လွန္ေရးရဲ့ အခ်က္အျခာ ေနရာ၊ ေဒသ၊ အခ်ိန္အခါေတြမွာ အျမဲတမ္း ေတြ႔ရပါတယ္။ အျမဲတမ္း သူရွိလိုု႔ ေနပါတယ္။

            ဂတိမတည္တဲ့၊ သစၥာမရွိတဲ့၊ သီလမရွိတဲ့၊ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္ျပီး၊ ေကာက္က်စ္တဲ့ စစ္အာဏာရွင္ေတြ၊ စစ္အာဏာရွင္ အလုုိေတာ္ရိေတြ၊ လက္ကိုုင္တုုတ္ေတြ၊ ေနာက္လိုုက္ငယ္သားေတြကိုု အျမဲတမ္း ကန္႔ကြက္ ရႈတ္ခ် ဆန္႔က်င္ တိုုက္ခိုုက္ေနရသူေတြအတြက္ အဘဦးအုုန္းျမင့္ဟာ အားေဆးတခြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဘကိုု ျမင္လိုုက္ရရင္ က်ေနာ္တိုု႔တေတြ အားရွိသြားတယ္။ အဘကိုု ေတြးလိုုက္ရင္ က်ေနာ္တိုု႔တေတြ ခြန္အားေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ပိန္ပိန္ေသးေသးနဲ႔ ရန္ကုုန္လမ္းမမ်ားေပၚ တေတာက္ေတာက္နဲ႔ ေလ ွ်ာက္သြားေနတဲ့ အဖိုုးအိုုတဦးဟာ အလြန္ၾကီးက်ယ္ ျမင့္ျမတ္ရဲရင့္တဲ့ အမ်ဳိဴးသားႏိုုင္ငံေရးသမားတဦး ျဖစ္ေနလိုု႔ပါပဲ။

ဆရာဦး၀င္းတင္နဲ႔ သူတိုု႔ ၂ ဦး လြန္ခဲ့တဲ့ လအနည္းငယ္က လက္တြဲလိုု႔ စကားလက္ဆုုံ ေျပာမကုုန္ ျဖစ္ေနၾကတာကိုု ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အလြန္ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ ျမင္ကြင္းပဲ။ သူတိုု႔ေလ ွ်ာက္ေနတဲ့ လမ္းေတြေနာက္က က်ေနာ္တိုု႔ ဆက္ေလ ွ်ာက္ၾကဖိုု႔ပဲ လိုုပါတယ္။ သူတိုု႔လည္း လမ္းမေပ်ာက္ခဲ့ဘူး။ က်ေနာ္တိုု႔လည္း သူတိုု႔ေနာက္က ရဲရဲၾကီး ေရွ႔တိုုးၾက … လမ္းေပ်ာက္စရာ မရွိပါဘူး။

            က်ေနာ္တိုု႔ေရွ႔က အမွန္တရားနဲ႔ တရား မ ွ်တမႈအတြက္ စြန္႔လႊတ္ စြန္႔စား ရုုန္းကန္ ရင္ဆိုုင္သြားၾကသူ အဖိုုး၊ အဖြား၊ မိခင္၊ ဘခင္၊ ညီအကိုု ေမာင္ႏွမ မ်ားစြာဟာ ဥာဏ္အလင္းပြင့္ဖိုု႔ သစၥာရွာၾကသူေတြ ခ်ည္းပဲလိုု႔ ယုုံၾကည္ပါတယ္။ အခုု ရခဲလွတဲ့ လူ႔ဘ၀မွာ သစၥာတရားကိုု ရွာေဖြဖိုု႔ ေပးဆပ္မႈေတြ၊ စြန္႔လႊတ္မႈေတြ၊ အရင္းအႏွီးေတြ ေျမာက္မ်ားစြာနဲ႔ ပါရမီေတြ ျဖည့္သြားၾကတယ္၊ ျဖည့္ေနၾကတယ္ လိုု႔ ျမင္မိပါတယ္။

            မိမိဘ၀နဲ႔ ရင္းျပီး ေပးဆပ္တယ္။ ကိုုယ္ စိတ္ ႏွလုုံး ေဖာက္ျပန္မႈ မရွိဘူး။ သူတပါးအေပၚမွာလည္း အေကာက္မၾကံဘူး။ ပညာဥာဏ္မဲ့တဲ့ မိုုက္မဲမႈေတြ မလုုပ္ဘူး။ ခိုုင္မာျမဲျမံတဲ့ သႏၷိဌာန္နဲ႔ မဆုုပ္မနစ္ ခ်ီတက္တယ္။ သည္းခံမႈ၊ ရိုုးသားမႈေတြ ေမတၱာထားမႈေတြနဲ႔ ျပည့္၀ေအာင္ ၾကိဳးစားတယ္။ တေလာကလုုံးက တိုုက္ခိုုက္ေစာ္ကားေနပါေစ သူတိုု႔တေတြဟာ ယိမ္းယိုုင္ ေတြေ၀ျခင္း စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့ျခင္း မရွိဘဲ ရင္ဆိုုင္ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

            သစၥာကိုု ရွာေဖြေနတဲ့ ပါရမီရွင္ၾကီးေတြကိုု က်ေနာ္တိုု႔တေတြ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတြ႔ၾကဳံ ဆုုံခြင့္ရတာ၊  တေလးတစား အသိအမွတ္ျပဳခြင့္ရတာကိုုက က်ေနာ္တိုု႔အတြက္ ဒုုလႅဘၾကီး တခုုလိုု႔ သေဘာထားပါတယ္။ အဲသည္လိုု သူရဲေကာင္းေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ၾကီးက်ယ္ ျမင့္ျမတ္သူေတြကိုု အမွန္အတုုိင္း ပကတိအတုုိင္း ျမင္သိဖိုု႔အတြက္ က်ေနာ္တိုု႔မွာ ေမာဟအေမွာင္ေတြ ပိတ္ဖုုံး မေနမိတာကိုု ၀မ္းသာမိပါတယ္။

            အခုုေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔ ကိုု ခြဲခြာလိုု႔ ခရီးဆက္ ထြက္ခြာသြားသူကိုု ႏႈတ္ဆက္ၾကဖိုု႔သာ ရွိတယ္။ သံသရာသာ ရွိခဲ့ရင္ ေနာင္ဘ၀ အဆက္ဆက္ က်ေနာ္တိုု႔ မိသားစုုေတြ၊ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ သူလိုုလူမ်ဳိးေတြနဲ႔ပဲ အၾကိမ္ၾကိမ္ ၾကဳံခြင့္ရလိုုပါတယ္။ သူလိုုလူေတြ တည္ရွိေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တိုု႔တေတြ ဘာမွ ဆုုံးရႈံးနစ္နာစရာ မရွိပါ။ သုုူတိုု႔မရွိေတာ့တဲ့ ေလာကၾကီးမွာသာ အက်ည္းတန္လိုု႔ က်န္ရစ္ပါတယ္။

            အဘသခင္အုုန္းျမင့္ သက္ေတာ္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစ။         ။

            (ပန္းခ်ီမင္းေက်ာ္ခိုုင္ရဲ့ ပုုံကိုု ယူသုုံးထားပါတယ္)

ဂ်ဴနီယာ၀င္း၏ အဂၤလိပ္ဘာသာစာအုုပ္ Memory of My Grandparents ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္းစာေပဆုု ရရွိ
(မိုုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၁၇၊ ၂၀၁၇

၂၀၁၇ ႏွစ္ဆန္းတြင္ ထုုတ္ျပန္ေၾကညာေသာ ၂၀၁၅ႏွစ္အတြင္း ထုုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ စာအုုပ္မ်ားထဲမွ ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္းစာေပဆုု ရရွိသည့္ စာရင္းတြင္ ဂ်ဴနီယာ၀င္း အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားခဲ့သည့္ A Memory of my Grandparents စာအုုပ္က အထုုပၺတၱိစာေပ (အဂၤလိပ္) တြင္ ဆုုခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံရသည္။

အဆိုုပါ စာအုုပ္သည္ ၂၀၁၅ ခုုႏွစ္ တြင္ စာေပဇနီးေမာင္ႏွံျဖစ္ေသာ ဦးခင္ေမာင္လတ္ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္ ရာျပည့္အထိမ္းအမွတ္ ထုုတ္ေ၀ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူတိုု႔စာေပေမာင္ႏွံႏွင့္ သူတိုု႔၏ စာေပႏွင့္ ႏိုုင္ငံေရးမိတ္ေဆြမ်ား၊ မိသားစုုသူငယ္ခ်င္းမ်ား၏ ျဖတ္သန္းမႈမ်ား အမွတ္တရမ်ားကိုု ဓာတ္ပုုံမ်ား ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ေျမးျဖစ္သူ  စာေရးဆရာမ ဂ်ဴနီယာ၀င္းက ၎၏ ဘ၀အျမင္ကေန ျပန္လည္ စုုေဆာင္းေရးသား တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၅ ရာျပည့္ႏွစ္ ေမလတြင္ အဆိုုပါ စာအုုပ္ကိုု ထုုတ္ေ၀ခဲ့ျပီး အဆိုုပါ ရာျပည့္အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ဦးခင္ေမာင္လတ္ႏွင့္ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္တိုု႔ႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္စာေပမိတ္ေဆြမ်ား၏ ဓာတ္ပုုံမ်ား ျပပြဲကိုုပါ က်င္းပခဲ့သည္။ ၎ေနာက္ ရာျပည့္ျပခန္းကိုု စီစဥ္ျပီး အဆိုုပါ ဓာတ္ပုုံမ်ားကိုု စုုစည္းထားရွိခဲ့သည္။

အဆိုုပါ စာအုုပ္ကိုု ရန္ေအာင္စာေပက ထုုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိခဲ့သည္။ မိုုးမခမီဒီယာကလည္း စီစဥ္ထုုတ္ေ၀ရာတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါသည္။ ၂၀၁၅ တြင္ ေမလတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ မူရင္း ထုုတ္ေ၀ခဲ့ျပီးေနာက္ ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္အတြက္ ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ျမန္မာဘာသာျပန္ႏွင့္ ဆက္လက္ ထုုတ္ေ၀ခဲ့သည္။

စာေရးသူ ဂ်ဴနီယာ၀င္းက စာေပဆုုရရွိျခင္းအတြက္ အမွတ္တရ ေက်းဇူးစကားကိုု  သူ၏ ေဖ့စ္ဘြတ္တြင္ ေအာက္ပါအတိုုင္း ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားသုုိ႕
Junior Win’s A Memory of My Grandparents အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထြက္ရွိထားေသာ စာအုုပ္သည္ ၂၀၁၆ခုုနွစ္ ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္း၏ အထုုပတၱိစာေပ (အဂၤလိပ္) တြင္ ဆုုရရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ ထုုိစာအုုပ္သည္ အဘုုိးအဘြားမ်ား အမွတ္တရ ျဖစ္ကာ မိသားစုုလုုပ္အားျဖင့္ ထြက္ရွိခဲ့တာျဖစ္တာေၾကာင့္လည္း မိသားစုုစုုိက္ထူခဲ့ေသာ မွတ္တုုိင္တစ္ခုုလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခုုလိုု ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္းက လူၾကီးမင္းမ်ားက ထုုိစာအုုပ္ကေလးအား အသိအမွတ္ျပဳဆုုေပးခဲ့တာကိုုမိသားစုုမွ လြန္စြာ ေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္လုုိက္ရပါသည္။ ဘဘၾကီးဦးခင္ေမာင္လတ္နဲ႕ ေမေမၾကီးေဒၚခင္မ်ဴိးခ်စ္ တုုိ႕သည္လည္း သူတုုိ႕သားသမီးေျမးမ်ားနဲ႕ ထပ္တူထပ္မွ် ေက်နပ္၀မ္းသာေနၾကလိမ့္မည္ဟုု ယုုံၾကည္ပါသည္။ ထုုိစာအုုပ္ကေလး၏ စာမ်က္နွာတုုိ္င္းသည္ မိသားစုု၏ ၾကိဳးပမ္းမူမ်ား အမွတ္ရစရာမ်ား ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဤဆုုသည္ မိသားစုုအားလုုံးနဲ႕ သက္ဆုုိင္ရုုံမက အဘုုိးအဘြားမ်ားအတြက္လည္း သူတုုိ႕ကုုိ ဂုုဏ္ျပဳမွတ္တမ္းျပဳရာေရာက္ေသာ အမွတ္တရျဖစ္ပါသည္။
ဘဘၾကီးေမေမၾကီးတုုိ႕၏ ေက်းဇူးတရားအား ပုုိ၍ သတိရလြမ္းဆြတ္လ်က္။

Tin Moe and Maung Swan Yi (2006) - MoeMaKa

  ေမာင္စြမ္းရည္ ● မန္းတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ေမာင္ဘဂ်မ္း (၁) 
(မိုးမခ) စက္တင္ဘာ ၂၃၊ ၂၀၁၆

အညာေက်းလက္လူငယ္ေတြဟာ စတုတၳတန္းေအာင္ရင္၊ သတၱမတန္းေအာင္ရင္၊ ဒသမတန္း ေအာင္--၊ အဆင့္ တဆင့္ဆင့္မွာ ေက်ာင္းထြက္ၿပီး မူလတန္းျပ၊ အလယ္တန္းျပ၊ အထက္တန္းျပ၊ စာေရး၊ စာခ်ီ စသျဖင့္ လုပ္ဖို႔ေလာက္ပဲ ရည္မွန္းခ်က္ထားတဲ့ ေခတ္မ်ဳိးမွာ တင္မိုး (ကိုဘဂ်မ္း) လူလားေျမာက္ လာခဲ့တာပါ။ စာေတြဖတ္လို႔မ်က္စိပြင့္ၿပီး ေက်ာင္းေနလိုစိတ္ျပင္းျပေပမဲ့ တကၠသိုလ္ထိ မရည္မွန္းခဲ့ပါဘူး၊ မရည္မွန္း၀ံ့ရွာပါ။
ကိုဘဂ်မ္းဟာ ကန္ၿမဲဇဂ်မ္းက ထြက္ေျပးၿပီး ေရစႀကိဳမွာ ေက်ာင္းတက္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆြမ်ဳိးေတြဆီမွာ ခ်ဳိ႕ခ်ဳိ႕ငဲ့ငဲ့ ေက်ာင္းေနတယ္။ သူစာေတာ္တာကို ခ်စ္လို႔ဆိုၿပီး ဆြမ္းခံဘုန္းႀကီး(သူ႔အေခၚရခိုင္ဘုန္း ႀကီး) ဆြမ္းခံလာတိုင္း မုန္႔ဖို႔ပဲဖိုးေတြ ေပးတဲ့အျပင္ သူ႔ သပိတ္ထဲက မုန္႔ပဲသေရစာေလးမ်ားကိုလည္း စြန္႔ႀကဲခဲ့ တတ္ပါတယ္။ စာေပအႏုပညာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူၾကားဖူးသမွ် လုပ္တတ္သမွ်ကို ေရစီးကမ္းၿပိဳအကုန္ လုပ္ခ်လိုက္တယ္။ နံရံကပ္စာေစာင္၊ ေက်ာင္းမဂၢဇင္း၊ ေရစႀကိဳသတင္းစာ၊ ျပဇာတ္က၊သီခ်င္းေရးစတာ ေတြလုပ္ေတာ့
ေက်ာင္းစာေမးပြဲေအာင္မွ ေအာင္ပါ့မလား၊ ေအာင္ရင္ တကၠသိုလ္ သြားမလားဆိုတာေတြ လံုး၀ မေမွ်ာ္မွန္းရွာပါဘူး။ ဒါေပမဲ့သူက ၁၀တန္းကို ႏွစ္ခ်င္းေပါက္ေအာင္လိုက္တယ္။
သူက အဂၤလိပ္စာ အေျခခံမေကာင္းခဲ့လို႔ အဂၤလိပ္စာ က်မယ္ထင္တာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပခုကၠဴက က်ဳရွင္ဆရာႀကီး ဦးခင္ေမာင္ ႀကီးဆီမွာေတာင္ က်ဴရွင္တက္ခဲ့ေသးသတဲ့။ သူကပါဠိသဒၵါ တအုပ္လံုး ႏႈတ္တတ္ရခဲ့သူဆိုေတာ့ အဂၤလိပ္ စာသဒၵါကိုသေဘာေပါက္လြယ္တယ္။ သဒၵါပိုင္းမွာရသြားတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ေအာင္ခဲ့တာ။ က်ားသားမိုးက်ဳိး ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးတဲ့။ တျပည္လံုးျမန္မာစာအမွတ္အမ်ားဆံုး။
အဲဒီကာလက ဆယ္တန္းစာေမးပြဲကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ စစ္တယ္။ ျမန္မာစာ ပါေမာကၡက ေမြးခြန္းထုတ္တယ္။ ျမန္မာစာမွဴးခ်ဳပ္ တာ၀န္လည္း ထမ္းေဆာင္ရတယ္။ ျမန္မာစာ အေျဖလႊာထုတ္ေတြ ခဲြေ၀ၿပီး စစ္ၾကေတာ့ မႏၱေလးေကာလိပ္ (သီးျခား တကၠသိုလ္မျဖစ္ေသးဘူး) ျမန္မာစာဌာနက ဆရာ ဦးေမာင္ေမာင္တင္ရဲ႕ လက္ထဲကို ေရာက္သြားတယ္။ ဦးေမာင္ေမာင္တင္က ဂႏၳေလာကမင္းေအာင္ ကေလာင္ဘြဲ႔နဲ႔ စာေရးေနတဲ့ ျမန္မာမႈ သုေတသန စာေရးဆရာပါ။ စာေပ၀ါသနာပါၿပီး ဆရာ ေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာ မင္းသု၀ဏ္တို႔ထံ တပည့္ခံခဲ့တဲ့ မႏၱေလးက(တဦးတည္းေသာလို႔ေျပာရမယ့္) တကၠသိုလ္ျမန္မာစာ ဆရာပါ။ စာေပမွာ ေခတ္အျမင္ရွိခ်င္သူ တဦးလို႔ ဆိုခ်င္တယ္။ သူက ကိုဘဂ်မ္းအေျဖလႊာ စာအုပ္တြဲကိုင္ၿပီး ျမန္မာစာပါေမာကၡ (ဦးဧေမာင္) ဆီကို ဂုဏ္ထူးေပးခ်င္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္တယ္။ ျမန္မာစာမွာ အမွတ္ ေပါင္း ၅၀-၆၀ေက်ာ္ေနရင္ အထူးဂ႐ုျပဳစစ္ရတယ္။ ေပါင္းလိုက္လို႔ ၆၈ေလာက္ ေရာက္သြားရင္ျပန္စစ္ရ တယ္။ ဂုဏ္ထူးေပးလို႔ရေလာက္တယ္ဆိုရင္ စာစစ္မွဴးခ်ဳပ္ဆီ တင္ျပရပါတယ္။ ဦးဧေမာင္ကလည္း ေခတ္စမ္း စာေပေခတ္က ေမာင္သန္႔စင္ဆိုတဲ့ စာေရးဆရာပဲေလ။ စာေပျမတ္ႏုိးတယ္။ ကိုဘဂ်မ္းရဲ႕စာစီစာကံုး ကိုဖတ္ၾကည့္ၿပီး လက္ဖ်ားခါတယ္။ စာေမးပြဲဥပေဒအရ ကူးယူျဖန္႔ခ်ိတာ မလုပ္ရေပမဲ့ မေအာင့့္ႏိုင္လို႔ စံနမူနာျပရေအာင္ဆိုၿပီး ကူးယူထားလိုက္တဲ့အျပင္ လက္သိပ္ထိုးျဖန္႔ေ၀လိုက္ပါေသးတယ္။ “အဲဒီ ေက်ာင္းသားကိုငါတို႔ေမြးရမယ္” လို႔လည္း ဦးေမာင္ေမာင္တင္ကိုမွာၾကားၿပီး တကၠသိုလ္ေရာက္လာမယ့္ အခ်ိန္ကို ဆီးႀကိဳေစာင့္ေရွာက္ဖို႔မွာတယ္။
ဆရာႀကီးဦးဧေမာင္နဲ႔ ဦးေမာင္ေမာင္တင္တို႔ဟာ ေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕ခံုနံပါတ္တို႔လည္း သူတို႔ ကြယ္လြန္ခါနီး အထိအမွတ္ရၾကတုန္းပဲ။ အဲဒီကာလက ပညာမင္းႀကီးဆိုတာ အေျခခံပညာေရးဌာနမွာ အျမင့္ ဆံုး၊ အႀကီးဆံုးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ပါေမာကၡႀကီးေတြက ပညာရွင္အျဖစ္နဲ႔ ပိုၿပီးၾသဇာႀကီးခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပညာမင္းႀကီး ဦးသန္းေအာင္ နယ္ဆင္းမယ္ၾကားေတာ့ ဦးဧေမာင္က မွတ္မွတ္ရရမွာ ၾကားတယ္။ ဒီခုံနံပါတ္ ပိုင္ရွင္ ေမာင္ဘဂ်မ္းကို ေရစႀကိဳေရာက္ရင္ ရွာေတြ႔ခဲ့ပါ။ တကၠသိုလ္ လာမလာ အေျခအေနစံုစမ္းခဲ့ပါ။ တကၠသိုလ္တက္ျဖစ္ေအာင္ တက္ပါေစ။ ျမန္မာစာ ပါေမာကၡက ဆီးႀကိဳေစာင့္ေမွ်ာ္ေနတယ္ေျပာပါလို႔ မွာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ပညာမင္းႀကီး ဦးသန္းေအာင္ကလည္း ပါေမာကၡႀကီး မွာၾကားတဲ့အတိုင္း တေလးတစားေဆာင္ရြက္တယ္။ တိုင္းပညာေရးမွဴး၊ ခ႐ိုင္ပညာေရးမွဴး၊ ၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးမွဴး (ပညာအုပ္) စသျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ စံုစမ္းၿပီး ေနာက္ဆံုး ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးက တဆင့္ စံုစမ္းေတာ့ “တကၠသိုလ္တက္ႏိုင္မယ္ မထင္ဘူး၊ ျမင္းၿခံ ခ႐ိုင္၊ ေတာင္သာၿမိဳ႕နယ္၊ ကန္ၿမဲ-ဇဂ်မ္းက လာၿပီးေက်ာင္းေနတာ၊ ခုျပန္သြားၿပီး ရြာမွာပဲ မူလတန္း ေက်ာင္းဆရာ လုပ္ေနၿပီ ၾကားပါတယ္” လို႔ သတင္းေပးလိုက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ပညာမင္းႀကီး ကိုယ္တိုင္လား၊ တိုင္းပညာ၀န္လားမသိ၊ တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္ႀကီး တဦးက တဆင့္ စာပို႔ခိုင္းၿပီး အေၾကာင္းၾကား လိုက္ပါသတဲ့။ ေမာင္ဘဂ်မ္းဆီကိုလည္း ဒီစာက ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ေရာက္သြားသတဲ့။
ေမာင္ဘဂ်မ္းကလည္း အဲဒီစာေတြ႕ရေတာ့ “က်ဳပ္လာၿပီး မေနာက္ၾကနဲ႔၊ က်ဳပ္လုိ ေတာႀကိဳအံုၾကား အညၾတ ေက်ာင္းသားေလး တေယာက္ကို အဲသလိုပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြက စာေရးၿပီးအေၾကာင္း ၾကားပါ့မလား” ဆိုၿပီး စာကိုေတာင ္လံုးေထြးလႊင့္ပစ္ခဲ့တယ္ဆိုလား။ ဒီလိုနဲ႔ တကၠသိုလ္သြားဖို႔ ဘာမွမ လုပ္ဘူး။
မႏၱေလးေကာလိပ္က ဦးေမာင္ေမာင္တင္ ကလည္း သတင္း နားစြင့္ေနသတဲ့။ မလာေတာ့ ေရစႀကိဳ က လာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြဆီကို ေမာင္ဘဂ်မ္းနဲ႔ သိကၽြမ္းရင္းႏွီးသူလိုက္ရွာသတဲ့။ စံုစမ္းေတာ့ ေမာင္ဘဂ်မ္းက ေရစႀကိဳမွာမရွိ၊ ေတာင္သာၿမိဳ႕နယ္က ကန္ၿမဲဇဂ်မ္းရြာကို ျပန္ေရာက္ေနသတဲ့။ ေမာင္ဘဂ်မ္းနဲ႕ ေက်ာင္းေနဖက္ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲက ေမာင္လွေမာင္ဆုိတဲ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္ကို ဦးေမာင္ေမာင္တင္က ေခၚေတြ႔တယ္။ ႐ိုးသားပံုလည္းရတယ္။ ေမာင္ဘဂ်မ္းနဲ႔ ရင္းႏွီးပံုလည္းရတယ္။ (ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ဆံပင္ျဖဴေနလို႔ ကိုဘဂ်မ္းတို႔က သူ႕ကို အဖိုးႀကီးလွေမာင္လို႔ေခၚသတဲ့။)
သူ႔ကို အက်ဳိးအေၾကာင္းေျပာၿပီး အခက္အခဲရွိရင္သံုးရေအာင္ ေမာင္ဘဂ်မ္းအတြက္ပါ ခရီးစရိတ္ေပးလုိက္ပါေသးသတဲ့။ စာလည္းေရးလိုက္ တယ္။ “ေက်ာင္းေနဖို႔ အခက္အခဲရွိရင္ ဘာမွမပူနဲ႔ ေနႏိုင္ေအာင္ ဆရာတို႔ စီစဥ္ေပးမယ္၊ လိုက္ျဖစ္ေအာင္ လုိက္ခဲ့ပါ” လို႔ စာေရးမွာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ႏႈတ္ကလည္း တဖြဖြ ေျပာဆို သင္ၾကားေပးလိုက္တယ္။ မရ, ရ ေအာင္ ေခၚခဲ့ရမယ္တဲ့။ ဒီလိုနဲ႔ ေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕သတင္းဟာ ေတာင္သာ၊ ျမင္းၿခံ၊ ေရစႀကိဳ၊ ပခုကၠဴတို႔မွာ အုန္းအုန္းကၽြက္ကၽြက္ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။
ဒီလိုဆိုေတာ့ မိသားစုတိုင္ပင္ၾကရပါၿပီ။ အထက္လူႀကီးေတြက “ဆင့္ေခၚတယ္” ဆိုတာမ်ဳိးဟာ ျငင္းဆို ဖီဆန္ေကာင္းတာမဟုတ္ဘူးလို႔ ေတာသားေတြဟာ နားလည္ထားတယ္။ ခုဟာက ရာဇ၀တ္မႈလည္း မဟုတ္ဘူး။ အေကာင္းေခၚတာပဲ သြားရမွာေပါ့ လို႔ ၀ိုင္းေျပာၾကတယ္။ လက္ရွိ ရြာသူႀကီး ဦးခ်ဳိကလည္း သေဘာေကာင္းတယ္။ သူတို႔အေခၚ ’ဆရာအို’ (ဦးတင္မိုးဘခင္) ကိုလည္း ေလးစားတယ္။ ဦးဘအိုက သူတို႔တီး၀ိုင္း ေခါင္းေဆာင္မဟုတ္လား။ ေမာင္ဘဂ်မ္းကိုလည္း သားသမီးလို ခ်စ္ခင္ၿပီးသား၊ သမီးနဲ႔လည္း သူငယ္ခ်င္း၊ ေက်းရြာ စာၾကည့္တိုက္ေတာင္ သမီးနဲ႔အတူ တည္ေထာင္ခဲ့တာ မဟုတ္လား။ “ဆရာအို-လႊတ္လိုက္၊ စရိတ္စကလိုရင္လည္း က်ဳပ္တို႔ပါ၀ိုင္းမယ္။ ဒါက ရြာမွာရွိတဲ့ကိစၥပဲ” ဆိုၿပီး အားေပးတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေမာင္ဘဂ်မ္း တေယာက္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ေယာင္ခ်ာခ်ာနဲ႔ တကၠသိုလ္ေရာက္လာခဲ့တယ္။
ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင္က ေမာင္ဘဂ်မ္းကို ေတြ႔လွ်င္ေတြ႔ျခင္း ႐ိုးသားတဲ့ ႐ုပ္လကၡဏာကိုၾကည့္ၿပီး သေဘာက်တယ္။ ငါတုိ႔ပံုသြင္းလို႔ရမယ့္ ကေလးပဲလို႔လည္း ယံုၾကည္တယ္။ ႀကိဳတင္ ကတိေပးထားတဲ့ အတိုင္း သူေက်ာင္းေနဖို႔ကို စီစဥ္တယ္။ အဲဒီကာလက စိန္ပီတာေက်ာင္း၊ စိန္ဂ်ဳိးဇက္ကြန္ဗင့္ေက်ာင္းတို႔နဲ႔အၿပိဳင္ က်ဴရွင္ေက်ာင္းႀကီးေတြဟာ ႏိုင္ငံေက်ာ္ေအာင္ ထြန္းကားႀကီးပြားေနတဲ့ ေခတ္ေပါ့။ ပြဲကုန္းဦးလွေဖဆိုတာ မႏၱေလးၿမိဳ႕ရဲ႕ မ်က္ႏွာဖံုး၊ ဖ.ဆ.ပ.လ အမတ္ေပါ့။ (ေနာင္-တည္ၿမဲအမတ္)။ ဖဆပလဌာနခ်ဳပ္က ဗိုလ္ခင္ေမာင္ေလးဆိုတာ မႏၱေလးသားေပကိုး။ ဦးလွေဖက ဖ.ဆ.ပ.လ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ေလးတို႔၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔ရဲ႕ အထက္ဗမာႏိုင္ငံ လက္႐ုံး။ သူက ဦးစီးၿပီးတည္ေထာင္ထားတဲ့ ပြဲကုန္းအလြတ္ပညာ သင္ေက်ာင္းဆိုတာ ၿမိဳ႕လယ္မွာမဆန္႔လို႔ ၿမိဳ႕ေရွ႕(နန္းေရွ႕)မွာ ဧရာမေဘာ္ဒါေဆာင္ႀကီးေတြ စာသင္ ေဆာင္ႀကီးေတြ ေဆာက္လုပ္ ဖြင့္လွစ္ထားရတာကလား။ ေဘာ္ဒါေဆာင္ေတြမွာ နယ္ကလာထားတဲ့ ေတာသူေဌးသားေတြနဲ႔ အျပည့္အက်ပ္ေပါ့။ ျမင္းၿခံ၊ မုံရြာ၊ မိတၳီလာ၊ ျမစ္သား၊ ေက်ာက္ဆည္၊ မတၱရာ စတဲ့ အရပ္ေတြက ဖ.ဆ.ပ.လ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အမတ္ေတြ၊ သူႀကီးေတြရဲ႕သားသမီးေတြအကုန္လံုး စုျပံဳ ေရာက္ေနၾကတာ သိပ္ၿပီးစည္ကားေနတဲ့အခ်ိန္။
ဆရာႀကီးဦးလွေဖက လိႈက္လႈိက္လွဲလွဲႀကိဳဆိုပါတယ္။ အေဆာင္မွာ ထမင္းေကၽြးမယ္။ တလ ၁၀၀ ေပးမယ္။ ေဘာ္ဒါေဆာင္မွာပဲ ေနၿပီး ေက်ာင္းသားေတြ ညစာက်က္ခ်ိန္မွာ စာၾကည့္ခန္းထိပ္ စားပြဲမွာ ႏွစ္နာရီေလာက္ ထုိင္ေပး႐ုံပဲ၊ စာမသင္ရဘူး။ ေန႔မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေက်ာင္းတက္႐ုံပဲ။ မနက္စာကို ထမင္းေၾကာ္နဲ႔ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္ေပးမယ္။ ေန႔လယ္စာ၊ ညစာ အေဆာင္မွာစားရမယ္။ တခါတရံေတာ့ စိတ္ကူးရတဲ့အခါ စံျပစာစီ စာကံုးေလးေတြေရးေပးပါ။ ဂုဏ္ထူးရတဲ့ စာစီစာကံုးကိုပဲ ျပန္ေရးပါဆုိၿပီး စံနမူနာအျဖစ္ သူ႔ ေက်ာင္းမွာ ေ၀တယ္။ တကယ္က ျပန္ေရးစရာေတာင္ မလုိဘူး။ ဦးေမာင္ေမာင္တင္က ကူးယူခဲ့ၿပီးသားပါ။ ေမာင္ဘဂ်မ္းကလည္း ဉာဏ္ေကာင္းေတာ့ သူ႔စာစီစာကံုး "ေဆာင္းေႏွာင္းရာသီ" ဆုိတာကုိ ထပ္တူထပ္မွ်ေလာက္ တူေအာင္ ျပန္ေရးေပးႏုိင္တယ္။
ဒီလုိနဲ႔ ေမာင္ဘဂ်မ္း ဟာ နတ္တို႔ဖန္ ေရကန္အသင့္ ၾကာအသင့္ဆုိသလုိ ကံေကာ္လုိ႔ ၿခံဳေပၚေရာက္သြားပါေလေရာ။ မႏ ၱေလးေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားႀကီး ေမာင္ဘဂ်မ္းျဖစ္သြားခဲ့ၿပီ။ သခင္သိန္းေဖ(ျမင့္)ကုိဗဟန္းတုိ႔ ၊မအမာတုိ႔၊ မအုန္းတုိ႔ကုိ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းသားႀကီးျဖစ္သြားၿပီ။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထက္ႀကီးတဲ့ သံုးထပ္အုတ္ေက်ာင္းႀကီးမွာ ေက်ာင္းတက္ရၿပီး၊ သူျမင္ဖူးသမွ် စာၾကည့္တုိက္ေတြထက္ အဆတရာေလာက္ႀကီးတဲ့ စာၾကည့္ တုိက္ႀကီးက ဟိန္းလုိ႔။ "ရာဇတ္ခန္းမ"တဲ့။ အဲဒီအေပၚထပ္မွာ စာၾကည့္တုိက္က တည္ေထာင္ဆဲ။ နံရံကပ္ စာေစာင္ေတြကလည္း ေရာင္စံုျဖာလုိ႔။ ေန႔စဥ္ၾကည့္လုိ႔မ၀ႏုိင္ဘူး။
နန္းေရွ႕ပဲြကုန္းေက်ာင္းမွာ ေတာင္သာ သား ဦးညိဳႀကီးဆုိတဲ့ အသားညိဳညိဳ၊ အညာသားဟန္ အျပည့္နဲ႔ ျပဴးတူးၿပဲတဲ ေက်ာင္းဆရာတေယာက္နဲ႔ ဦးလွေဖက မိတ္ဆက္ေပးတယ္။ ေတာင္သာသားဆုိေတာ့ ရပ္ေဆြ ရပ္မ်ဳိးပဲဆုိၿပီး ခ်က္ျခင္းယံုၾကည္ခင္မင္သြာတယ္။ အဲဒီဦးညိဳႀကီးကပ္ သူ႔ကုိေနရာခ်ပါတယ္။ ဦးညိဳႀကီးဆုိတာ ေဘာ္ဒါအုပ္ဆုိေတာ့ နယ္တကာက ေက်ာင္းသားေတြကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ရတာမဟုတ္လား။ ႀကိမ္လံုးကုိ လက္ကမခ်ဘဲ၊ မ်က္ႏွာထား အၿမဲတင္းထားရွာပါတယ္။ ကုိဘဂ်မ္းကေတာ့ လူကဲခတ္မည့ံပါဘူး။ ကုိညိဳႀကီးကုိ သေဘာေကာင္းတဲ့ သူငယ္ခ်င္းအျဖစ္ပဲ မွတ္ယူလုိက္ပါတယ္။
ေမာင္ဘဂ်မ္းမွာ အခက္ၾကံဳရတာက စက္ဘီးမစီးတတ္တာပါပဲ။ ေကာလိပ္ေက်ာင္းနဲ႔ သူ႔ေနရာနဲ႔က မႏၱေလးၿမိဳ ႔ရဲ႕ ေတာင္ဖ်ားနဲ႔ ေျမာက္ဖ်ားလုိျဖစ္ေနၿပီး ၿမိဳ ႔ရုိးသံုးျပန္စာေလာက္ ေ၀းလံတာမဟုတ္လား။ ဘတ္စ္ကားလည္း မရိွ။ စမိေပါ့ဆုိေတာ့ ဆံုးေအာင္လုပ္ေပးရေတာ့မွာေပါ့။ ဆရာဦးေအာင္တင္ကပဲ ဟုိး ၿမိဳ ႔အေနာက္ပုိင္း ပဲြကုန္ရပ္ထဲကေနၿပီး နန္းေရွ႕မဲကုန္း ေဘာ္ဒါေဆာင္ကုိလာ၊ ျမန္မာစာကူညီျပ။
ၿပီးေတာ့ ေမာင္ဘဂ်မ္းကုိ တကၠသုိလ္ေရာက္ေအာင္ တနာရီေလာက္နင္းေပေတာ့။ ကိုယ့္အတတ္နဲ႔ကုိယ္ဆူး၊ ကုိယ့္ရွဴးကုိယ္ ပတ္ဆုိတာလုိ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ေမာင္ဘဂ်မ္းဆုိတာက စက္ဘီးကုိ လံုး၀မစီးဖူးတာ။ ေရွ႕ကလည္းမထုိင္တတ္။ ေနာက္ကဆုိ ပုိၿပီးဆုိးေသး။ ေရွ႕ကထိုင္ရင္ လက္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ေရွ႕ကလက္ကုိင္တန္းကုိ စံု ကိုင္ဆုပ္ၿပီး လူကခါးမတ္၊ ေနာက္ျပန္ေကာ့ေနတာ။ ဆရာက ပုေသးေသးဆုိေတာ့ သူ႔ကုိဦးေခါင္းနဲ႔ ကုိယ္မ်က္ႏွာနဲ႔ကပ္ၿပီး မြမ္းၾကပ္ေနတာ။ တခါတရံေတာ့ သူ႕ကုိဘဂ်မ္းလုိ ေဘာ္ဒါေက်ာင္းသားေတြ စာၾကည့္ခန္းေစာင့္ရတဲ့ တျခားဆရာေပါက္စေလးေတြရဲ႕ စက္ဘီးေပၚတင္လႊတ္ရတယ္။ ေမာင္ဘထြန္းဆုိတဲ့ ေဆးေက်ာင္းသား၊ ေနာက္တေယာက္က ကုိခင္ေမာင္ေဒြး သူတုိ႔နဲ႔မိတ္ဖဲြ႔ေပးထားရတယ္။ သူတုိ႔ကလည္း ကုိဘဂ်မ္းကုိ ခင္မင္ၾကပါတယ္။ ရာသက္ပန္သူငယ္ခ်င္းေတြပါပဲ။
စပ္မိတုန္း တင္မုိးနဲ႔ စက္ဘီးအေၾကာင္းကုိ တဆက္တည္းေျပာပါရေစ။ တင္မုိးက စက္ဘီးမစီးတတ္ေတာ့ သူမ်ား ေရွ ႔ကထုိင္စီးေလ့ရိွလုိ ႔ တခ်ဳိ ႔က သူ ႔ကုိ "ေရွ ႔ေနလူတန္စား"လုိ ႔ ေခၚတာမ်ဳိးရိွခဲ့ပါတယ္။ ကသာ၀င္းၾကြယ္ ေခၚ ခင္ေမာင္၀င္းက အဲသလုိေခၚေလ့ရိွတာကုိ မွတ္မိေနပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ တေတြ စာပံုႏွိပ္စာအုပ္ေတြ၊ မဂၢၢၢင္ဇင္းေတြရုိက္ၾကေတာ့ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင ္ဆက္သြယ္ေပးတဲ့ ပဲြကုန္းရပ္ထဲက "တက္ေနလင္း" ပံုႏွိပ္တုိက္ ကုိ သြားရုိက္ရတဲ့အခါ အလြန္ေ၀းပါတယ္။ ၿမိဳ႕လယ္ရိွ ေစ်းခ်ဳိနာရီစင္ကေန အေနာက္ကုိ တမုိင္ေလာက္သြား ရေသးတယ္။ အသြားက် အဆင္းမုိ႔ မေထာင္းသာေပမဲ့ အျပန္က်ေတာ့ အတက္မုိ႔ အလြန္ပင္ပန္းပါတယ္။
တခါတရံ သူက ဆာလုိ႔ရိွရင္ ဘန္းမုန္႔ (Ban) ႏုိ႔ဆမ္းခ်ဳိခ်ဳိကေလးကုိမွ စားခ်င္တာဆုိေတာ့ သူစားေန က်ဆုိင္ကုိ လုိက္ပုိ႔ပါလုိ႔ ပူဆာတတ္ေသးတာ။ ေရာက္ေနတဲ့ေနရာနဲ႔ သူသြားခ်င္တဲ့ေနရာတုိ႔ရဲ အကြာအေ၀းကုိ သူကမွန္းဆတတ္တာမဟုတ္ဘူး။ သူ႔ဆုိင္က မီးရထားဘူတာႀကီးရဲ႕ အေရွ ႔ဘက္လမ္းနဲ႔ “ေအ” လမ္းဆံုရာေထာင့္က "အေရႊ"တုိ႔ဆုိင္ပါ။ "အေရႊ"ဆုိတာ သူနာမည္ေပးထားတဲ့ ဆုိင္ရွင္တရုတ္မေလးရဲ႕အမည္ပါ။ (“ေက်ာက္ပန္းေတာင္းဂိတ္ဆံုး ပက္လက္လန္” ေဆာင္းပါးမွာ ဒီအေၾကာင္းေရးထားတယ္။)
က်ေနာ္က တခါတေလ စက္ဘီးနင္းရတာ ပင္ပန္းရင္ သူ႔ကုိ “ေနာက္က ထုိင္ဦးဗ်ာ၊ ေနာက္ကထားၿပီး နင္းရတာ သက္သာတယ္” လုိ႔ေျပာ ၿပီး ေနာက္ကုိပုိ႔ပါတယ္။ သူလည္းေနာက္က ယိုင္တိယိုင္တုိင္စီးၿပီး လုိက္လာတယ္။ တခါတရံ က်ေနာ္က လမ္း ေဘးကုိကပ္ၿပီး ဓာတ္တုိင္တုိ႔၊ ဘာတုိ႔နဲ႔ သူ႕ေျခေထာက္မလြတ္ေအာင္ ပြတ္သပ္နင္းတတ္ပါတယ္။ တခါတေလ ကားနင္းထားတဲ့ ေခြးေသ၊ ၾကြက္ေသေပၚျဖတ္နင္းသြားရင္ သူ႔ခမ်ာ ငယ္သံပါေအာင္ေအာ္တတ္ ပါတယ္။။ သူကေသြးတုိ႔၊ ဘာတုိ႔ကုိ မၾကည့္ရဲဘူးေလ။
ေနာက္ႏွစ္ရြာျပန္ေတာ့ စက္ဘီးစီးသင္ၿပီး စက္ဘီးေဟာင္းတစီး ၀ယ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေသာ့မပါေတာ့ အေဆာင္မွာရပ္ထားရင္ လူတုိင္းကဆဲြယူသြားတတ္ပါတယ္။ လူတုိင္းက သူနဲ႔ခင္ၿပီး၊ သူ႕ဘီးမွန္းလည္းသိေနၾက တာကုိး။ သိပ္မၾကာပါဘူး။ ခ်ိန္းဖံုး၊ ဘီးကာ၊ ေျခနင္းတံုး၊ လက္ကုိင္စြပ္ေတြ ဘာမွမက်န္ေအာင္ ကၽြတ္ထြက္ကုန္ ပါတယ္။ ဘီးေပါက္လုိ႔ပစ္ထားလည္း တေယာက္ေယာက္ ဆဲြဖာတာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ေရႊျပည္ေအ အေဆာင္က wေဆာင္လံုးရဲ႕ဘံုစက္ဘီးအျဖစ္ အထူးေက်ာ္ၾကားတဲ့ စက္ဘီးတစီးပါပဲ။ တႏွစ္ပဲသံုးလုိက္ရၿပီး ဘယ္ေရာက္သြားမွန္းေတာင္ မသိလုိက္ရပါဘူး။ အဲဒါကဗ်ာဆရာႀကီးရဲ႕ စက္ဘီးပါခင္ဗ်ား။
ေမာင္ဘဂ်မ္း တကၠသုိလ္ေရာက္တဲ့ႏွစ္မွာ အရင္ႏွစ္က (၁၉၅၆ ခုႏွစ္က) တကၠသုိလ္၀င္တန္းေအာင္ၿပီး ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးခ်ိတ္ခဲ့တဲ့ မံုရြာကေက်ာင္းသား ေမာင္သိန္းႏုိင္ဆုိသူလည္း ေရာက္လာတယ္။ သူလည္း မူလတန္းေက်ာင္းဆရာလုပ္ေနရာက ေငြစုၿပီးေက်ာင္းျပန္တက္ရတာ။ သူကအိမ္ေထာင္နဲ႔ ကေလးေတြနဲ႔ပါ။ သူ႔ဇနီးကလည္း ေက်ာင္းဆရာမ၊ ဆရာအတတ္သင္ သင္တန္းဆင္းပါ။ ၇ တန္းေအာင္ၿပီး ေဆာင္းဒါး ရက္ကန္းေက်ာင္း ရက္ကန္းသင္တန္းတက္ရင္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတာလုိ႔ က်ေနာ္ မွတ္ထားမိဖူးပါတယ္။ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင္ကေတာ့ မႏၱေလးေကာလိပ္မွာ ျမန္မာစာထူးခၽြန္သူေတြ စုမိၿပီေကာရယ္လုိ႔ အထူးအားတက္၀မ္းသာေနပါ တယ္။ မၾကာခင္ ဒီဂရီေကာလိပ္ကေန သီးျခားတကၠသုိလ္ႀကီးျဖစ္ေတာ့မွာမုိ႔ လူေတာ္ေတြေမြးထုတ္ဖုိ႔လည္း စိတ္ အားထက္သန္ေနပါတယ္။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကုိေလးကလည္း ေခတ္စမ္းစာဆုိ ျမေကတု (ျမန္မာစာ ပါေမာကၡဦးခ်မ္းျမ)နဲ႔ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင္တုိ႔ကို အားထားပါတယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးဦးကုိေလးက အာဇာနည္ ဦးရာဇက္ေမြးထုတ္ခဲ့တဲ့ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ထက္သန္သူတဦးျဖစ္ၿပီး မႏၱေလးသီးျခားတကၠသုိလ္ျဖစ္ေရးကုိ အထူး ရည္မွန္းခ်က္ထားသူ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေမာင္ေမာင္တင္က သူ႔တပည့္ေမာင္ဘဂ်မ္းနဲ႔ ေမာင္သိန္းႏုိင္တုိ႔ကုိ ၀ဲယာထားၿပီး ၀ံ့ၾကြားစြာနဲ႔ ျမန္မာ စာဌာနထဲကုိ ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ၀င္ခါနီးမွာ ေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕ဖိနပ္ကုိငံု႔ၾကည့္မိေတာ့ စုတ္ျပတ္ေနတယ္။ ခဏရပ္ဦးဆုိ ၿပီး မလွမ္းမကမ္းက ဆုိင္မွာ ကတီၱပါသဲႀကိဳးတပ္ ေစာင္းေကာက္တံဆိပ္ ဖိနပ္တရံကုိ ေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕ေျခ ေထာက္နဲ႔မွန္းဆၿပီး နီးရာ သူ႔တပည့္တဦးကုိ ၀ယ္ခုိင္းလုိက္ပါတယ္။ ၀ယ္လာၿပီးစီးခုိင္းေတာ့ ေမာင္ဘဂ်မ္းနဲ႔ အေတာ္ပါပဲ။ ၀င္ၾကမယ္ဆုိေတာ့ ေမာင္ဘဂ်မ္းက သူ႔ဖိနပ္ေဟာင္းေလးေတြကုိ ေကာက္ၿပီးယူခဲ့ေတာ့၊ ဆရာ ဦးေမာင္္ေမာင္တင္က “ဟဲ့ မယူခဲ့နဲ႔…” ဆုိၿပီး ဆဲြလႊင့္ပစ္လုိက္ခဲ့ပါတယ္။ ေမာင္ဘဂ်မ္းကေတာ့ သူ႔ဖိနပ္အေဟာင္း ေလးကုိ သံေယာဇဥ္မျပတ္ရွာ။ ၿပီးမွေကာက္ယူခဲ့ၿပီး အိမ္မွာအၾကမ္းစီးတယ္။ ဆရာ၀ယ္ေပးတာကုိ လူထဲ သူထဲသြားမွ စီးမယ္ေပါ့။
အဲဒီအခါမွာ ေမာင္သိန္းႏုိင္က ဆာလာအိတ္ဆုိတဲ့ အိတ္ႀကီးမ်ဳိးနဲ႔ ပစၥည္းေတြ တနင့္တပုိး ထမ္းလာတယ္။ ဆရာႀကီးေတြကုိ လက္ေဆာင္ေပးဖုိ႔မ်ားလား။ အဲထဲက ပစၥည္းေတြက ေမာင္သိန္းႏုိင္ ဟန္နဲ႔မာန္နဲ႔ လဲႊလုိက္တုိင္း "ကေလာက္ကေလာက္" နဲ႔ ျမည္ေနၾကေလရဲ႕ ၀င္လာကတည္းက မေနႏုိင္လုိ႔ စပ္စု ၾကည့္လုိက္မိတယ္။
"အဲဒါဘာေတြလဲဗ်ဳိ႕ ကုိသိန္းႏုိင္"။
"ကုိဘဂ်မ္း - ခင္ဗ်ားအဲဒါေတြ မယူခဲ့ဘူးလား။ က်ေနာ္မုံရြာမွာ စာစီစာကံုးၿပိဳင္ပဲြေတြမွာေရာ၊ ဦးသိန္းေဖျမင့္ စာေပဆုေတြေရာ၊ ႏွစ္တုိင္း၀င္ၿပိဳင္လုိ႔ရတဲ့ ဒုိင္းဆုေတြ၊ ဖလားေတြ၊ တံဆိပ္ေတြ အကုန္ယူလာခဲ့တယ္။ ဆုလက္မွတ္ေတြကေတာ့ လြယ္အိတ္နဲ႔ယူခဲ့တယ္။ ခင္ဗ်ားေရာမပါဘူးလား"လုိ႔ ျပန္ေမးတယ္။
ေမာင္ဘဂ်မ္းက အံ့အားသင့္သြားသတဲ့။
"အဲဒါေတြယူ ခဲ့ရသလား။ က်ေနာ့္မွာေတာ့ ရိွလည္းမရိွဘူး။ ဘာမွမပါဘူး"လုိ႔ ျပန္ေျဖသတဲ့။
ေမာင္သိန္းႏုိင္ကေတာ့ ၀င့္ၾကြားတဲ့မ်က္ႏွာ နဲ႔ မ်က္မွန္ႀကီးက ၀င္း၀င္းနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ အထင္ႀကီးစရာ ေကာင္းတာကုိး။
အခုတေခါက္လား၊ ေနာက္သီးျခားအေခါက္လားမသိဘူး၊ ကုိဘဂ်မ္းကုိ မိဘကုိယ္တုိင္ေက်ာင္းအပ္ဖုိ႔ လုိမလား။ တခ်ဳိ႕က ဆရာႀကီးဆီကုိ အုန္းငွက္ေပ်ာေတြနဲ႔၀င္ကန္ေတာ့ၿပီး မိဖကုိယ္တုိင္  ေက်ာင္းအပ္ၾကသတဲ့။ မယံုမရိွပါနဲ႔။ ကုိျမသီးဆုိတဲ့ ေရႊဘုိက ေက်ာင္းသားႀကီး တေယာက္၊ သူက အေလးမသမား၊ ေနာင္အခါ တကၠသုိလ္ေမာင္ဘဲြ႕ရမယ့္ အေလာင္းအလ်ာေပါ့။ အဲဒီေလာက္ ႀကီးမားထြားက်ဳိင္းတဲ့ ေက်ာင္းသားႀကီးကုိ သူ႕ဖခင္ကလက္ဆဲြၿပီး ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးအခန္းထဲမွ ကန္ေတာ့ခုိင္းသတဲ့။
"ဆရာႀကီးရယ္ က်ဳပ္သားမလိမၼာရင္ ရိုက္ဆံုးမပါ၊ မက်ဳိးမကန္းၿပီးပါေရာ၊ က်ဳပ္တုိ႔လည္း ရပ္ေ၀းကဆုိေတာ့ ခဏခဏမလာႏုိင္ ဘူး။ ဆရာႀကီးကုိပဲ အၿပီးအစီးအပ္ပါတယ္” ဆုိၿပီး ေက်ာင္းအပ္ခဲ့ပါသတဲ့။
က်ေနာ္တို႔ အညာမွာ ဒါကတကယ့္ အျဖစ္အပ်က္ပါ။ ေျပာစမွတ္ျပဳရပါတယ္။ ေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕ဖခင္ "ဆရာအုိ"ကလည္း လုိက္လာတယ္။ ေမာင္ဘဂ်မ္းကလည္း စုိးရိမ္တယ္။ ပါေမာကၡဆုိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္္ႀကီးရဲ႕ ေရွ႕မွာ ေျပာမွားဆုိမွားျဖစ္မွာဆုိးလုိ႔" အျပင္မွာ ႀကိဳတင္ၿပီး ဇာတ္တုိက္သလုိ(ရီဟာဇယ္လ္) လုပ္တယ္။
"အေဖ၊ ပါေမာကၡႀကီးရဲ႕ ေရွ႕မွာ ေျခေထာက္ႏွစ္ဖက္ စံုခ်ၿပီးထားပါ။ ဒူးႏွစ္ဖက္ေပၚမွာ လက္ႏွစ္ဖက္ကုိ ညီညီညာညာတင္ထားပါ။ ပါေမာကၡႀကီးရဲ႕ဘက္ကုိ မ်က္ႏွာလွည့္ၿပီး၊ သူေမးသမွ်ကုိ နားစြင့္ထားပါ။ မေျဖတတ္ ရင္ အသာေန၊ က်ဳပ္ေျဖမယ္"ဆုိၿပီး ထုိင္ပုံထုိင္နည္းကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ သရုပ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေတြက ကုိဘဂ်မ္း က်ေနာ့္ ကုိ ျပန္ေျပာျပတာပါ။
ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင္က က်ေနာ့္ ကုိလည္း သားတပည့္ရင္းလုိ ခင္မင္သူပါ။ က်ေနာ္က သိပံၸေက်ာင္းသားျဖစ္ေပမယ့္ သူ႕အိမ္မွာ ၀င္ေစထြက္ေစ၊ စားေစေသာက္ေစ အၿမဲတံခါးဖြင့္ထားပါတယ္။ က်ေနာ့္ကို ကုိဘဂ်မ္းသားအဖရဲ႕အမူရာကုိ သရုပ္ေပၚေအာင္ ဆရာတင္ကျပန္ ေျပာျပဖူးပါတယ္။ ခဏခဏေျပာျပတာပါ။ ဒီအေၾကာင္းေတြကုိ လူထုဦးလွေဒၚအမာတုိ႔ကုိ လာျပန္ေျပာျပ ပါတယ္။ ဆရာတင္က ဒီလုိေျပာျပပါတယ္။
ေမာင္ဘဂ်မ္းတုိ႔သားအေဖက အတူယွဥ္ၿပီးေတာ့ ဆရာႀကီးဦးခ်မ္းေျမ႕ေရွ႕မွာ ထုိင္ပါတယ္။ ႏွစ္ေယာက္ လံုးက လက္ႏွစ္ဖက္စံုခ်၊ ဒူးေပၚေထာက္ၿပီး ျခေသၤ့ထုိင္ ထုိင္ၾကပါတယ္။ လံုး၀ေနရာမျပင္ဘဲ ေတာင့္ေတာင့္ႀကီး ေတြထုိင္ပါတယ္။ ဆရာက မိတ္ဆက္ေပးရတယ္။ ဒါကေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕ဖခင္ပါလုိ႔။
ဆရာခ်မ္းကလည္း…"ေၾသာ္ ဟုတ္လား။ နာမည္ဘယ္လုိ ေခၚပါသလဲ"လုိ႔ေမးတယ္။
ေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕အေဖႀကီးက ပါးစပ္ႀကီးဟၿပီး မ်က္ႏွာ ႀကီးၿပံဳးလုိ႔ ေမာင္ဘဂ်မ္းဘက္ကုိ လွည့္ၾကည့္တယ္။
ေမာင္ဘဂ်မ္းက ၀င္ေျဖတယ္။ "ဦးဘအိုပါခင္ဗ်"တဲ့။
"ရြာက လာရတာလား၊ ရြာနာမည္ဘာရြာတဲ့လဲ"လုိ႔ ဆရာခ်မ္းက ဆက္ေမးတယ္။
ေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕အေဖက သား ဘက္ကုိ ပါးစပ္ေဟာင္းေလာင္းႀကီးနဲ႔ လွည့္ၾကည့္တယ္။ ေမာင္ဘဂ်မ္းက "ကန္ၿမဲ-ဇဂ်မ္းရြာပါခင္ဗ်"လုိ႔ေျဖ တယ္။
"ဘယ္တံုးကေရာက္သလဲ"လုိ႔ ဆရာခ်မ္းကေမးျပန္တယ္။
ေမာင္ဘဂ်မ္းရဲ႕အေဖက ပါးစပ္ႀကီးဟၿပီး ေမာင္ဘဂ်မ္းဘက္လွည့္ၾကည့္ျပန္တယ္၊ ဘယ္လိုလဲေပါ့။
“တျမန္ေန႔ကေရာက္လာတယ္ခင္ဗ်"လို႔ သားလုပ္ တဲ့လူက ေျဖတယ္။
အဲဒီလုိနဲ႔ကြယ္၊ သူတုိ႔သားအေဖ ေမးၾက၊ ေျဖၾကတာ။ သူ႕အေဖက ပါးစပ္ႀကီးဟၿပီး သား ဘက္လွည့္လုိက္ (သားကေျဖလုိက္)နဲ႔။ ဆရာခ်မ္းလည္း ရပ္ခ်င္လာပံုရပါတယ္ကြယ္။ ကဲကဲ - လုိသမွ်အကူ အညီကုိ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင္ကုိေျပာပါ။ ေနာင္လည္း - လာပါလုိ႔ေျပာၿပီး မိတ္ဆက္ပဲြကုိ အျမန္ အဆံုးသတ္လုိက္ေတာ့တာလုိ႔ ဆရာတင္ကေျပာျပတာပါ။
ဆရာ့မွာ သူ႔တပည့္ေက်ာ္ေတြရဲ႕ ပံုျပင္ေတြအမ်ားႀကီးရိွပါ တယ္။ ဆရာေရးမယ္ဆုိရင္ ကုန္ႏုိင္ဖြယ္မရိွပါဘူး။ က်ေနာ့္ အေၾကာင္းကုိေတာင္ "ကုိစြမ္းရည္ေလးက - ကုိစြမ္းရည္ေလးက-နဲ႔ အစခ်ီၿပီး သူမ်ားကုိ ေျပာျပတာေတြရိွပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လုိ တပ္ဦး-တကသ ေက်ာင္း သားေတြကုိ ဆရာမုိ႔ အေရာတ၀င္ေပါင္းရဲတာပါ။
အဲဒါ ေမာင္ဘဂ်မ္းကုိ ေက်ာင္းအပ္ပဲြပါ။
ေမာင္စြမ္းရည္
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)

 လွေက်ာ္ေဇာ - အသက္ (၁၀၀) ျပည့္သြားျပီျဖစ္တဲ့ လက္သီးပုန္းသခင္ဗတင္
(မိုးမခ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၇၊ ၂၀၁၆

ဗမာျပည္ရဲ႕လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈ အေရးေတာ္ပံုအတြင္းက အမ်ိဳးသားေရးအဆင့္ ေခါင္းေဆာင္တဦးအျဖစ္ပါ၀င္ခဲ့တဲ့  တို႕ဗမာအစည္းအ႐ံုးဝင္၊ သခင္ဗတင္ (ဗိုလ္ႀကီးဗတင္) ဟာ၂၀၁၆-ေဖေဖာ္ဝါရီ (၁၆)ရက္ေန႕မွာ အသက္(၁၀၀) ျပည့္ပါတယ္။

ဒါကို ဂု ဏ္ျပဳ-ဂါရဝျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ဒီေဆာင္းပါးကိုေရးသားပါတယ္။

အသက္(၉၀)ေက်ာ္ အိုမင္းမစြမ္းျဖစ္လာေနတဲ့ ဖခင္ႀကီးကို မခြဲမခြာ အနီးကပ္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ျပီးေနေနရတဲ့ ကၽြန္မကို မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းေရာင္းရင္းမ်ားက အားက်စကား ဆိုခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။

ႏွစ္ရာစုဝက္ေက်ာ္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္က ဗမာျပည္ႀကီးအတြင္း ႏိုင္ငံေရးမုန္တိုင္းကလည္း အလြန္ျပင္းထန္ခဲ့တာကိုး။

အေၾကာင္း (၃) ပါး မေရြးတဲ့ နဂါးမ်က္ေစာင္း ဒဏ္ခံခဲ့ရသူအမ်ားအျပားဟာ မိသားစုမ်ားနဲ႔ တကြဲတျပား ျဖစ္ၾကရပါတယ္ ။ မိဘမ်ားနဲ႔ အခ်ိန္မတိုင္္ခင္ ေသကြဲ - ရွင္ကြဲ  အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ မိခင္အို ဖခင္အိုႀကီးမ်ားနဲ႔ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ထိ အတူတကြေနထိုင္ခဲ့ရတဲ့ ကၽြန္မအေပၚ မုဒိတာ ပြားၾကတာပါ။

၂၀၁၂ ေအာက္တိုဘာ (၁၀) ရက္ေန႔၊ အသက္ (၉၃) ႏွစ္ အရြယ္မွာ ေဖေဖ ကြယ္လြန္သြားေတာ့လည္း အဲဒီမိတ္ေဆြေတြကပဲ ကၽြန္မကို ႏွစ္သိမ့္စာမ်ား ေပးပို႔ အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ကၽြန္မအတြက္ေတာ့ အဲဒီစာေတြဟာ အလြန္႔ကို အဖိုးတန္ခဲ့ပါတယ္။

ပူေဆြးေသာကေရာက္မႈေတြကိုလည္း အေတာ္ေလ်ာ့ပါးေစပါတယ္။  မိတ္ေဆြအေပါင္းကိုလည္း အလြန္ကို ေက်းဇူးတင္မိပါတယ္။

(အဲဒီ၀မ္းနည္းသဝဏ္လႊာအားလံုးနီးပါးကိုလည္း ေဖေဖကြယ္လြန္ျခင္း (၁)ႏွစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ထုတ္ေ၀တဲ့ သူတို႔ရင္ထဲက ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေက်ာ္ေဇာ၊ ရဲေဘာ္ဦးတင္ အတြဲ (၂) (ႏွင္းဆီနီစာေပ) စာအုပ္မွာ မွတ္တမ္းတင္ထားပါတယ္။)

အဲသလိုမိတ္ေဆြမ်ားအတြင္း ပါဝင္သူတဦးကေတာ့ သခင္ဗတင္ရဲ႕သမီးတဥ ီးျဖစ္တဲ့ ေဒၚစန္းစန္းတင္ပါ။ အခု လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံလႊင့္ဌာနမွာ အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ကၽြန္မေမာင္မ်ားနဲ႔ ကေတာ့ သူက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေနဖက္သူငယ္ခ်င္းေတြပါ။

ကၽြန္မတို႔မိသားစု (၂) စု ဟာ ငယ္ငယ္ကတည္းက ရင္းႏွီး ခင္မင္ခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၅၇ခုႏွစ္ ေဖေဖ ပင္စင္ယူျပီးေနာက္  ကၽြန္မတို႔မိသားစု စမ္းေခ်ာင္းရပ္ကြက္ထဲ ေျပာင္းေရႊ႕လာခဲ့ရပါတယ္။ သူတို႔က စမ္းေခ်ာင္းက မႀကီးႀကီးလမ္းမွာ ေနပါတယ္။ သူတို႔ ညီအစ္မတေတြေရာ ကၽြန္မတို႔ ညီအစ္မ (၂) ေယာက္ေရာ စမ္းေခ်ာင္း၊ မဟာျမိဳင္လမ္းနဲ႔  ျပည္လမ္းေဒါင့္က စိန္႔ဖီလိုမီနာ ကြန္ဗင့္ (ယခု စမ္းေခ်ာင္း အထက (၂) မွာ ေက်ာင္းေနၾကပါတယ္။ သူ႔အစ္မတေယာက္နဲ႔ ကၽြန္မညီမ စန္း နဲ႔က တတန္းထဲပါ။ ကၽြန္မတို႔ ပိုရင္းႏွီးသြားရတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ - အဲဒီကာလက ဗိုလ္လက်္ာႀကီးက ပင္လယ္ငါးလုပ္ငန္းနဲ႔ အေတာ္ေအာင္ျမင္ေနပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္လက်္ာကပဲ ဦးစီးျပီး ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔မ်ိဳးလို ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးေန႔မ်ိဳးလို အခါႀကီးရက္ႀကီးေတြမွာ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေဟာင္းေတြနဲ႔ မိသားစုမ်ား စုစည္းျပီး သာဓုကန္တို႔ ေလွာ္ကားကန္တို႔ကို ေပ်ာ္ပြဲစား ထြက္တတ္ပါတယ္။

အဲသလိုအခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာ သူတို႔မိသားစုတေတြနဲ႔ ကၽြန္မတို႔တေတြ ဆံုမိတတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ကလည္း ကၽြန္မတို႔လိုပဲ ေမာင္ႏွစ္မ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အတူတူေဆာ့ၾက ကစားၾကနဲ႔ တေပ်ာ္တပါးႀကီး ရင္းႏွီးခဲ့ၾကတာပါ။


ဒါေပမဲ့ အဲသလိုကာလမ်ိဳးဟာ သူတို႔မိသားစုအတြက္ သိပ္မၾကာလိုက္ပါဘူး။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ တက္လာတဲ့ အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္မွာပဲ ဗိုလ္ဗတင္ႀကီး အဖမ္းခံရျပီး ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ကိုကိုးကၽြန္း ပို႔ခံလိုက္ရပါတယ္။ အဲဒီကလြတ္လာျပီးသိပ္မၾကာခင္မွာဘဲ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ရပါတယ္။ အသက္(၅၀)ေတာင္ ျပည့္ေအာင္ ေနမသြား ရရွာပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ပဲ စန္းစန္းတင္က ေဖေဖဆံုးတုန္းက ပို႔လာတဲ့စာမွာ အခုလိုေရးထားတာပါ။

၁၂-၁၀-၂၀၁၂ ကသတင္းကြန္ရက္က ပို႔ခဲ့တဲ့စာဟာ အဂၤလိပ္လို ေရးထားတာပါ။ ကၽြန္မက ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာမႈ ျပဳထားပါတယ္။

မမလွေရ…..  ဘယ္လိုခံစားေနရမယ္ဆိုတာ သိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မမလွဟာ တာ၀န္အေက်ပြန္ဆံုး သမီးေတြထဲက တေယာက္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ သတိရပါ။ ကၽြန္မတို႔ ေဖေဖဟာ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ အသက္(၄၉) ႏွစ္အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့့ရတာပါ။ ကၽြန္မတို႔မွာ ေဖေဖအေၾကာင္း ဘာမွကို သိခြင့္မရခ့ဲပါဘူး။ အဖိုးတန္လွတဲ့ မမလွအေဖအေၾကာင္းကိုေတာ့ မမလွက အကုန္သိခြင့္ရ လိုက္တာပဲ။

ဦးေလးဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ အခုေလာက္အထိ အသက္ရွည္ရွည္ေနသြားရတာမွာလည္း မမလွရဲ႕ အနီးကပ္ ဂရ႐စိုက္မႈက တေၾကာင္းအျဖစ္ ပါပါတယ္။ ဦးေလးဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ေသမည့္သူ မဟုတ္ပါဘူး။ သူဟာဗမာျပည္ သမိုင္းနဲ႔ အတူအျမဲရွိေန မွာပါ။

မမလွ ကိုယ့္က်န္းမာေရးလည္း ဂ႐ုစိုက္ပါ။

ေမတၱာျဖင့္ ... စန္းစန္းတင္။

ကၽြန္မျဖင့္ သူ႕စာေလးဖတ္ျပီး ဖတဆိုးဘဝ ပညာေတြ တပိုင္းတန္းလန္းနဲ႔ ကသီကရီျဖစ္ခဲ့ရရွာတဲ့ သူတို႔ေမာင္ႏွစ္မတေတြရဲ႕ဘဝကိုစာနာ ျပီးက႐ုဏာသက္မိပါတယ္။

ေဖေဖကေတာ့ သူ႔ရဲေဘာ္ႀကီးအေၾကာင္း ဒီလိုေတာ့ေျပာဖူးပါတယ္။

“ဗိုလ္ဗတင္ႀကီးက လူရြတ္ႀကီး။ ခပ္ေပေပရယ္။ သူက ေနမဝင္အင္ပါယာကိုေတာင္ အံတုခဲ့တဲ့ ေရွးသခင္ႀကီးေတြေလ။ ေဖေဖတို႔ ဂ်ပန္ျပန္ေတြကို ဘယ္အထင္ႀကီးမွာလဲ။ ဒါကိုတခ်ိဳ႕က မခံႏိုင္ၾကဘူး”…..တဲ့။

ဂ်ပန္ေခတ္တုန္းကလည္း ဂ်ပန္ကင္ေပတိုင္ရဲ႕ဖမ္းဆီးျခင္းကိုခံရျပီး တကိုယ္လံုး က်ိဳးေက်မတတ္ အႏွိပ္စက္အညွဥ္းဆဲခံျပီး၊ ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္မည့္ သတင္းေတြကို မေပါက္ၾကားေအာင္ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေပးခဲ့သူပါ။ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကာလအတြင္းကလည္း သူဟာ ေဖေဖတို႔ရဲ႕ ပဲခူးစစ္တိုင္း (၄) ရဲ႕ စစ္ေကာ္မတီဝင္ တဦးပါ။

သူတို႔လို လူမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ပဲ ဗမာျပည္သူေတြဟာ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကို လက္ဦးမႈရွိစြာ စတင္ႏိုင္ခဲ့ျပီး ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ပြဲခံ ႏိုင္ခဲ့တာပါ။ တခါ ဒီဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ပြဲအရွိန္ေၾကာင့္ပဲ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးေအာင္ပန္း ကို ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔တေတြဟာ ဗမာျပည္ရဲ႕ေက်းဇူးရွင္ေတြပါ။  စစ္အစိုးရ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဒီလိုလူမ်ိဴးေတြရဲ႕သမိုင္းအမွန္ေတြဟာ ေမွးမွိန္ခံေနရပါတယ္။ ဒီသမိုင္းေတြကို ျပန္ေဖာ္ထုတ္ဖို႔လိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္္ပဲ ဗိုလ္ဗတင္ႀကီးရဲ႕က်န္ရစ္သူ မိသားစုဝင္မ်ားက တႏိုင္တပိုင္အျဖစ္ တတ္ႏိုင္သမွ် စာေစာင္စာတမ္းမ်ားစုျပီး အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ စာအုပ္တအုပ္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳစုမယ္ၾကားရလို႔ အလြန္႕ကိုေက်နပ္ေနမိပါတယ္။ ကၽြန္မကိုယ္တိုင္လည္း တတ္ႏိုင္သမွ် တတပ္တအား အေနနဲ႔ ဒီေဆာင္းပါးေလးကို ေရးျပီး စန္းစန္းတင္တို႔ ေမာင္ႏွစ္မတေတြကို အားေပးဂုဏ္ျပဳလိုက္ပါတယ္။

တဆက္ထည္းမွာဘဲ သခင္ဗတင္ေရးသားျပဳစုဘူးတဲ့ စာအုပ္တအုပ္ကိုလည္း--www.burmeseclassic.com.မွာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိထားလို႔ ပူးတြဲေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။


၁၆-၂-၂၀၁၅

သတင္းစာဆရာ၊ အဂၤလိပ္စာေက်ာင္းဆရာ ဦးခင္ေမာင္လတ္၏ ေသတမ္းစာ
ဦးခင္ေမာင္လတ္ (၁၉၁၅ - ၁၉၉၆)

(ကြယ္လြန္ျခင္း ၁၃ ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ အျဖစ္ ယခင္ စာေပဂ်ာနယ္  ၁၉၉၄က ျပန္လည္ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပသည္)

ၾသဂုတ္ ၃၊ ၂၀၀၉

Thus let me live unseen, unknown.
Thus unlamented Let me die.
Steal from the World , and not a stone tell where I lie.
(Alexander Pope)


အဲဒီလုိ လူမသိ သူမသိ ေနခ်င္လွ
အဲဒီလုိ လူမေဆြး သူမေဆြး ေသခ်င္ပ၊
လူသူေလးပါး တိတ္ခ်ိန္က် ေလာကၾကီးက ထြက္ခြာမွ၊
ငါေလ်ာင္းရာ ဘာေက်ာက္တုိင္မွ မျပ။

အသိမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ႕နာေရးေၾကာ္ျငာမွာ“သြားေလသူရဲ႕ဆႏၵအရအသုဘပုိ႕ျခင္းသီးခံပါ” လုိ႕ေရးထားတာ တခါတုန္းက ေတြ႕ရဖူးတယ္။ အဲဒီဆႏၵဟာ ဘဘရဲ႕ဆႏၵနဲ႕တထပ္ထဲက်ေနတယ္။ ဘဘကေတာ့ အသုဘလဲ မပို႕ေစခ်င္ဘူး။ သတင္းစာထဲမွာလည္း မိတ္ေဆြရင္းခ်ာေတြကေတာ့ မသိဘဲလဲ မေနဘူး။ မပို႕ဘဲလဲ မေနဘူး။ သူတုိ႕ကေတာ့ ကိုယ္နဲ႕ထပ္တူ ပူေဆြးမည့္သူ၊ ကူညီမည့္သူေတြပဲ။ မပုိ႕ရင္ မေကာင္းလို႔ ပို႔မည့္သူေတြ မဟုတ္။ ၀တၱရားရွိလို႔ ပန္းေခြပုိ႕မည့္သူေတြ မဟုတ္ဘူး။ ၀တၱရားရွိလို႔ အသုဘပုိ႕တဲ့ကားေတြေပၚမွာ လုိက္လာျပီး ကားေပၚကေတာင္ ေအာက္မဆင္းဘဲ အိမ္ျပန္ၾကတဲ့လူေတြ မဟုတ္ဘူး။ ေဟးလား၀ါးလားနဲ႕ တေသာေသာရယ္ေမာရင္း မသာပုိ႕တဲ့လူေတြလဲ မဟုတ္ဘူး။

သတင္းစာထဲမထည့္လို႕အဲဒီလိုလူေတြ မပုိ႕ႏုိင္ၾကတာ ၀မး္နည္းေၾကကဲြေနရတဲ့ မိသားစုအဖို႕ ပုိ၍ ၀မ္းနညး္ေၾကကဲြဖြယ္ရာ တရပ္ မဟုတ္ပါ။ သတင္းစာထဲ မထည့္လုိ္႕ ျဖစ္ေပၚမည့္ အက်ဴိးေက်းဇူးမွာ ယေန႕ေခတ္ ပကာသနေၾကာင့္ ပို႕ၾကေသာ ပန္းေခြမ်ားအတြက္ အခ်ီးႏွီးကုန္က်စရိတ္ သက္သာသေလာက္ သက္သာသြားလိမ့္မည္။

ပူေဆြးေၾကကဲြေနၾကတဲ့ က်န္ရစ္သူမိသားစုအဖုိ႕မွာ၊ ပန္းေခြပုိ႕ရန္မလုိတဲ့ ရင္းႏွီးေသာ ေဆြမ်ဴိးညာတိ၊ မိတ္ေဆြသဂၤဟ အေပါင္း၏ ႏွစ္သိမ့္အားေပးျခင္း၊ ထပ္တူ၀မ္းနည္းျခင္း အစစ္အမွန္ကို အားပါးတရ ခံယူရရွိႏုိင္ၾကမည္။

ဒါက သတင္းစာမွာ နာေရးေၾကာ္ျငာ လုံး၀မထည့္ရင္ ရွိမည့္ အက်ဴိး။

သတင္းစာထဲ ထည့္မည္ဆုိလွ်င္ “ကြယ္လြန္သူ၏ဆႏၵအရ အသုဘပုိ႕ျခင္း၊ ပန္းေခြပုိ႕ျခင္း သည္းခံပါ” လို႕ထည့္မွ ျဖစ္မည္။ ဒီလုိဆုိျပန္ေတာ့ လူအမ်ား ေခတ္စားေနတဲ့ ထုံးစံတခုကို ဖီလာဆန္႔က်င္ေနတာဟာ အလကားေနရင္း အမုန္းပြားေအာင္ တကိုယ္ေတာ္၀ါဒနဲ႕ အတၱလြန္ကဲရာ ေရာက္ေနမလားလုိ႕လဲ စဥ္းစားမိတယ္။

သားတုိ႕သမီးတို႕ ေျမးတုိ႕အေနနဲ႕လဲ ကိုယ့္အေပါင္းအသင္း အသိုင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ အေတြးအျမင္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပါ့။ ဘဘသေဘာထားကိုသာ သားတုိ႕သိဖုိ႕ ေျပာျပေနတာပါ။ သားတုိ႕ သမီးတုိ႕ အသုိ္င္းအ၀ုိင္းက သူမ်ားမလုပ္တဲ့ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေၾကာင့္ သားတုိ႕ သမီးတုိ႕ကုိ ကဲ့ရဲ႕အျပစ္တင္မွာ စုိးရင္၊ ကိစၥေတြအားလုံးျပီးမွ “ကြယ္လြန္သူရဲ႕ ဆႏၵအရ ကိစၥျပီးမွ ဤေၾကာ္ျငာကုိ ထည့္ရပါသည္” လို႕ ဆုိရင္ လုံေလာက္ပါလိမ့္မယ္လုိ႕ ထင္မိတယ္။

ဒီစာ ထိပ္ဆုံးမွာ ပါတဲ့ The Quiet Life ကဗ်ာေလးက ဘဘ ၃ တန္းမွာ သင္ရကတည္းက ေခါင္းထဲမွာစဲြျပီး သေဘာက်ေနတာ၊ ဘဘတုိ႕က လူစည္ကားတာကို ဘယ္ေလာက္ေၾကာက္သလဲဆုိရင္ သားတုိ႕သမီးတုိ႕အသိဆုံးေပါ့။ တဦးတည္းေသာသားရဲ႕ တသက္တစ္ခါ မဂၤလာကိစၥကုိ အတုိခ်ဴံးျပီး တရားသူၾကီးနဲ႕ လူၾကီးစုံရာေရွ႕မွာ ျပီးလုိက္တာဟာ သမီးၾကီးရဲ႕မိဘႏွစ္ပါးကိုယ္တုိင္က သူေတာ္ေကာင္းစိတ္နဲ႕ သေဘာထားၾကီးစြာ ခြင့္ျပဳလုိ႕သာ ျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့။ အသြင္မတူ အိမ္သူမျဖစ္ဆုိတာ ကုိယ့္လုိလူလဲ ရွိေသးတယ္ေနာ္။

(စာၾကြင္း - ဆရာဦးခင္ေမာင္လတ္ အဲသည္စာကို ၁၉၉၄ မွာ ေရးခဲ့ျပီး၊ ၁၉၉၆ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္မွာ ကြယ္လြန္ပါတယ္။ ဆရာနဲ႔ ရာသက္ပန္လက္တြဲခဲ့သူ ဇနီးသည္ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္က သူတို႔ရဲ႔ ဘ၀ခရီးကို အခုလိုမ်ဳိး ေရးခဲ့ဖူးတာေလးကို ျဖည့္စြက္လိုက္ပါရေစ)



က်မ၏ အိမ္နီးခ်င္းတဦးမွာ ကိုလတ္အမည္ရွိ လူငယ္တဦး ျဖစ္သည္။ သူသည္ က်မကဲ့သို႕ စာဖတ္၀ါသနာပါသူ ျဖစ္သည္။ က်မဖတ္ေသာ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ သူဖတ္ေသာ စာအုပ္မ်ားအေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ စာအုပ္မ်ား လဲလွယ္ ဖတ္ၾကသည္။က်မတုိ႕ လဲလွယ္ဖတ္ၾကေသာ စာအုပ္တအုပ္မွာ Louisa M.A. Lcott ၏ Little Women ၀တၳဳ ျဖစ္သည္။ ထုိ၀တၳဳထဲမွ မင္းသမီးျဖစ္ေသာ Little Jo ကုိအစဲြျပဳ၍ ကုိလတ္က က်မကုိ က်ီစားသည့္အေနႏွင့္ ဂ်ဴိ ဟုေခၚသည္။ က်မတုိ႕ ေတြ႕ၾကတုိင္း စာအုပ္ေတြအေၾကာင္း ေျပာမဆုံး ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဤကဲ့သုိ႕ ၀ါသနာတူ၊ ဘ၀ခ်င္းတူသူ အခ်င္းခ်င္း ေတြ႕ဆုံ စကားမ်ားေျပာမဆုံး ျဖစ္သည့္အခါ ေရြးစရာလမ္းမွာ တခုသာ ရွိသည္။ ၎မွာ တသက္လုံး အတူတူေနၾကရန္ ျဖစ္ပါသည္။

(ေဒၚခင္မ်ဳးိခ်စ္ - ၁၉၁၅ - ၁၉၉၉)

ျမန္မာ့ကာတြန္း အဆင့္မီေရးကို ရည္ရြယ္တဲ့ ကာတြန္းယဥ္ေက်းမႈ စကား၀ိုင္း က်င္းပ
(The Ladies News Journal) မိုုးမခ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၊ ၂၀၁၆

(သတင္း ေဆာင္းျဖဴ၊ ၊ ဓာတ္ပုုံ ေမာင္ေမာင္ေဖာင္တိန္)
စာေရးဆရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေအး ( မိုးမခမီဒီယာ ) ႏွင့္ ကာတြန္းေမာင္ေမာင္ေဖာင္တိန္တို႔ စီစဥ္သည့္ ကာတြန္းစကား၀ိုင္း တစ္ခုကို ၂၀၁၆ ဇန္န၀ါရီ ၃၁ ( တနဂၤေႏြ ) ေန႔လယ္က လွည္းတန္းစင္တာရွိ ဆရာႀကီး ဦးခင္ေမာင္လတ္ႏွင့္ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ အထိမ္းအမွတ္ျပခန္းတြင္ က်င္းပသြားခ့ဲသည္။

အဆိုပါပဲြမွာ "ကာတြန္းယဥ္ေက်းမႈ စကား၀ိုင္း" ဟုအမည္ရၿပီး ကာတြန္းဆရာႀကီး ေရႊမင္းသား ၊ ကာတြန္း၀င္းေအာင္ ၊ ကာတြန္းေက်ာ္သူရိန္ ၊ ကာတြန္း ZERO ( ငါးသိုင္းေခ်ာင္း ) ႏွင့္ ကာတြန္းသီဟ - စခန္းသစ္တို႔က ကာတြန္းေရးရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးသြားခဲ့ၾကသည္။

စိတ္ပါ၀င္စားသူ အေတာ္မ်ားမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည့္ ထိုစကား၀ိုင္းတြင္ ကာတြန္းေရးသူမ်ား ထားရွိရမည့္က်င့္၀တ္ ၊ ကာတြန္းဆရာမ်ား သတိထား ေရးသားၾကရမည့္ စာလုံးေပါင္းသတ္ပုံ ၊ အယ္ဒီတာ ေကာင္းမ်ား ရွားပါးလာသည့္ ျပႆနာႏွင့္ အယ္ဒီတာ့ က်င့္၀တ္/ တာ၀န္ ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လိုအပ္လ်က္ရွိေသာ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္မ်ားအတြက္ ကာတြန္းအကယ္ဒမီ ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးရန္ လိုအပ္ေနေသးသည့္ ကာတြန္းအင္နီေမးရွင္း ၊ ေဈးကြက္ ေပ်ာက္လုျဖစ္သြားသည့္ ေကာ့မစ္စာအုပ္ေလာက / အငွားဆိုင္ေလာက အစရွိသည္တို႔ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည့္အျပင္ ဆရာႀကီးေရႊမင္းသားက ကာတြန္းေလာက ျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႕အႀကံဳအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ကာတြန္းေလာက အတြက္ အႀကံဥာဏ္ေပးခ်က္မ်ားကို္ မွ်ေ၀သြားခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ တက္ေရာက္လာသည့္ ကာတြန္းဆရာမ်ား ႏွင့္ ကာတြန္းကို ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္ၾကသည့္ ကာတြန္း ပရိသတ္မ်ားကလည္း ၀င္ေရာက္ ေမးျမန္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကကာ စကား၀ိုင္းကို ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည္။

ယခုက်င္းပသြားသည့္ ကာတြန္း စကား၀ိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကာတြန္းဆရာ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဆရာေမာင္ေမာင္ေဖာင္တိန္က "ဒီလို ကာတြန္းစကား၀ိုင္းေတြကို ႏွစ္ပတ္တစ္ခါ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။ ဒီပဲြက ပထမဆုံးပါ။ ဒီပဲြမွာ ကန္ေတာ့ခံ ကာတြန္းဆရာႀကီးေတြထဲက ဆရာႀကီးေရႊမင္းသား ၊ ၀ါရင့္ကာတြန္း ဆရာေတြထဲက ဆရာ၀င္းေအာင္ ၊ Editorial ကာတြန္း ေရးသူေတြထဲက ဆရာေက်ာ္သူရိန္ ၊ ေကာ့မစ္ေရးသူ ေတြထဲက ဆရာ ZERO၊ ကေလးကာတြန္းနဲ႔ တစ္ကြက္ကာတြန္း ေရးသူေတြထဲက ဆရာသီဟတို႔ကို ေရြးခ်ယ္ ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေနာင္ နယ္က ဆရာေတြကိုလည္း ဖိတ္ၾကားသြားမွာပါ" ဟု ဆိုသည္။

ပဲြျဖစ္ေျမာက္ရန္ စီစဥ္အားထုတ္ခဲ့သူ မိုးမခမီဒီယာမွ ဆရာၿငိမ္းခ်မ္းေအးကလည္း "ကာတြန္း အႏုပညာဟာ အထိုက္အေလ်ာက္ လြတ္လပ္လာတ့ဲ ေခတ္စနစ္နဲ႔အတူ ေရးခြင့္ေတြ သာလာခ်ိန္ အင္မတန္ အားေကာင္းလာတယ္။ အြန္လိုင္း ၊ ပုံႏွိပ္ မီဒီယာအစုံမွာ လူစိတ္၀င္စားမႈ ခံလာရတယ္။ ဒီအေနအထားမွာ ( ႐ိုးအီေနတဲ့ စကားတစ္ခုကိုပဲ သုံးပါရေစ )' အေရအတြက္ကေန အရည္အခ်င္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔' ျမန္မာ့ကာတြန္း အဆင့္မီေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္သင့္တယ္လို႔ ျမင္မိတယ္။ ကာတြန္းရာျပည့္ပဲြမွာ ဆရာေမာင္ေမာင္ေဖာင္တိန္နဲ႔ စကားေျပာျဖစ္တုန္း ဒီကိစၥ ထည့္ေျပာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကာတြန္းဆရာေတြ အခ်င္းခ်င္း ေ၀ဖန္ ၊ ေဆြးေႏြးသုံးသပ္မႈ လိုအပ္တယ္ဆိုတာကို သူကလည္း လက္ခံတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ကာတြန္းစကား၀ိုင္းေလး တစ္ခုလုပ္ဖို႔ ကာတြန္းဆရာေတြကို ဆရာေမာင္ေမာင္ေဖာင္တိန္ကပဲ စုစည္းေပးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ မိုးမခမီဒီယာက ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ကူညီေပးခဲ့တယ္။ မိုးမခ တည္ေထာင္သူတစ္ဦး ျဖစ္သူ ကာတြန္းေမာင္ရစ္ရဲ႕ ဘိုးဘြားမ်ားျဖစ္တဲ့ 'ဦးခင္ေမာင္လတ္ + ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္မ်ား ရာျပည့္အမွတ္တရ ဓာတ္ပုံ ၊ ပန္းခ်ီ ျပခန္း' ေနရာ လွည္းတန္းစင္တာမွာ ပထမဆုံး စကား၀ိုင္းတစ္ခုအျဖစ္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ ပုံမွန္ ျဖစ္ႏိုင္ေအာင္နဲ႔ လူအမ်ား လက္လွမ္း မီလာႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားစီစဥ္ဖို႔ စိတ္ကူးထားပါတယ္" ဟု ပဲြစီစဥ္ျဖစ္သည့္ စိတ္ကူး ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။

(မိုုးမခ၏ ျဖည့္စြက္ခ်က္) အဆိုုပါ ကာတြန္းယဥ္ေက်းမႈ စကား၀ိုုင္းသိုု႔ ကြယ္လြန္သူ ကာတြန္းဆရာၾကီး ဦးေဖသိန္း ေမြးေန႔အလွဴအထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ သမီးျဖစ္သူ ဇြန္ပြင့္က စားေသာက္ဖြယ္ရာမ်ား စီစဥ္တည္ခင္း ကူညီေပးခဲ့ပါသည္။ 

ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ - စာေရးဆရာဟူသည္  
(မိုးမချပန္လည္ဆန္းသစ္)
 ဒီဇင္ဘာ ၈၊ ၂၀၁၅

နတ္ေတာ္လသည္ ျမန္မာျပကၡဒိန္အရ ကုိးလေျမာက္လျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ လူႀကီး၊ လူငယ္မ်ားတုိ႔၏ အေတြးမ်ားသည္ ျမန္မာစာေပႏွင့္ ကဗ်ာမ်ားဘက္သုိ႔ ဦးလွည့္၍ေနၾကသည္။ လူႀကီးမ်ားက ေရွးေခတ္က ေအာက္ေမ့ဖြယ္မ်ားကုိ ျပန္လည္သတိရၾကသည္။ လူငယ္မ်ားက သူတုိ႔၏စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္မ်ားဆီသုိ႔ လွည့္သြားၾကသည္။

က်မကေတာ့ က်မ၏ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ လူႀကီးအရြယ္သုိ႔ ေရာက္ၿပီဟု အမ်ားက သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း က်မ၏ႏွလုံးသားကေတာ့ ငယ္ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္က်မ၏အေတြးမ်ားသည္ လူႀကီးအေတြးႏွင့္ လူငယ္အေတြးတုိ႔ေရာစပ္၍ေနပါသည္။ လူႀကီးကဲ့သုိ႔ေရွးက ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ပုံမ်ား၊ စိတ္ၾကည္ႏူစရာမ်ားႏွင့္ ေၾကကြယ္ဖြယ္ရာမ်ားကုိ ျပန္လည္၍သတိရပါသည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္းေန အနာဂတ္သုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားစြာျဖင့္ ေမွ်ာ္ၾကည့္မိပါသည္။

ပစၥဳပၸန္ကာလကုိ ေရွးဦးစြာ သုံးသပ္၍ ၾကည့္မိပါသည္။ ထုိအခါ က်မေတြးမိသည္မွာ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္စာေရးဆရာမ်ားသည္ အလြန္ပင္ကံေကာင္းၾကပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ သူတုိ႔၏ေရးသားခ်က္မ်ားကုိ ထုတ္ေဝေပးသည့္စာေပတုိက္မ်ားစြာႏွင့္ ဂ်ာနယ္မဂၢဇင္းမ်ားစြာရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ စာေပဆုိင္ရာ နယ္ပယ္အစုံတုိ႔တြင္ နွစ္စဥ္ေပးေသာ ဆုမ်ားလည္းရွိပါသည္။ ၄င္းအျပင္ စာေရးဆရာမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ကာကြယ္ေပးေသာ အဖဲြ႔အစည္းလည္း ရွိရန္အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနပါသည္။

(ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္ ထုိေဆာင္းပါးကုိ ေရးသည့္အခ်ိန္ကား ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလျဖစ္ပါသည္။ ဘာသာျပန္သူ)

ယေန႔သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ သတင္းစာဆရာမ်ားအသင္းကုိ ဖဲြ႔ရန္အတြက္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ ကာလျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကာလတြင္ စာေပအတုိင္းအဝုိင္း၌ ေဆြးေႏြးေနၾကေသာ ကိစၥမွာ စာေရးဆရာဟူသည္ အဘယ္နည္း ? ဟူေသာ ေမးခြန္းျဖစ္သည္။ ဤ ေမးခြန္း၏အေျဖႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထုိအသင္းဖဲြ႔စည္းပုံ၏ မူၾကမ္းတြင္ လူတစ္ေယာက္ကုိ စာေရးဆရာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳရန္အတြက္ ဝတၳဳရွည္ သုိ႔မဟုတ္ ေဆာင္းပါးမ်ား သုိ႔မဟုတ္ ကဗ်ာမ်ားအေရအတြက္ တစ္ခုခုကုိ ပုံႏွိပ္ေဖာ္ျပထားျခင္း ရွိရမည္ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

အသင္းဖဲြ႔စည္းေတာ့မည္ျဖစ္သျဖင့္ စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ သတင္းစာဆရာမ်ားသည္ သူတုိ႔၏ လုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ ေကာင္းစြာ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရေစရန္၊ သူတုိ႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ေစရန္ ၊ စာေရးဆရာဟူသည္ အဘယ္နည္း? ဟူေသာေမးခြန္းကုိ ေကာင္းစြာေျဖႏုိင္ဖုိ႔အခ်ိန္ေရာက္လာပါၿပီ။

ဤေနရာတြင္ သတင္းစာဆရာဟူေသာ အဓိပါၸယ္ သတ္မွတ္္ရန္ သူတုိ႔၏လုပ္ငန္း၏ သဘာဝအရ ျပႆနာ မရွိပါ။    အျခားေသာလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည့္ ဥပေဒ၊ ေဆးပညာဆုိင္ရာတုိ႔တြင္ သက္ဆုိင္ရာလက္မွတ္၊ ေထာက္ခံစာလက္မွတ္မ်ားစြာကုိ ျပႏုိင္သည္။ ဥပမာ မည္သူမည္ဝါသည္ အျခားလူတစ္ဦး၏ ဗုိက္ကုိခဲြခြင့္ရွိေၾကာင္း လက္မွတ္မ်ားကုိ ျပစရာရွိၾကပါသည္။ စာေရးဆရာမ်ားတြင္ေကာ  ဘယ္လုိလက္မွတ္ေတြ ျပစရာရွိပါသနည္း? အခ်ိဳ႕ေသာ သူမ်ားတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာမဂၢဇင္းမ်ားမွ စာမူကုိ ပယ္လုိက္သည္ဟူေသာ အေၾကာင္းၾကားစာမ်ားႏွင့္ ပုံမႏွိပ္ရေသးေသာ စာမူမ်ားျပစရာရွိပါသည္။ ၄င္းတုိ႔သည္ စာေရးဆရာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းအတြက္ ဘယ္ေလာက္အေထာက္အကူရွိပါမည္နည္း? သိမ္ေမြ႔ေသာေမးခြန္းတစ္ခုမွာ - စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ သတင္းစာဆရာမ်ား အသင္းဝင္ျဖစ္ျခင္းသည္ စာေရးဆရာျဖစ္ျခင္းကုိ အသိအမွတ္ျပဳရာ ေရာက္ပါသလား? ဒီေမးခြန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း အခ်ိဳ႕လူမ်ားက စိတ္ပူေနၾကပါသည္။

သိထားရသည္မွာ မည္သည့္ေအာင္လက္မွတ္၊ ဘဲဲြ႔လက္မွတ္၊ ေထာက္ခံစာ၊ မည္သည့္အသင္းဝင္ျဖစ္ျခင္းတုိ႔သည္ စာေရးဆရာျဖစ္ျခင္းကုိ သတ္မွတ္ႏုိင္စြမ္းမရွိပါ။ စာမူအခ်ိဳ႕ကုိ ပုံႏိွပ္ေဖာ္ျပျခင္းသည္ သက္ဆုိင္ရာပုဂၢိဳလ္အား လူမ်ားကအသိမွတ္ျပဳျခင္းကုိ ျပသရာေရာက္သည္။ ထုိပုဂၢိဳလ္၏အတၱကုိလည္း အစာေကြ်းရာေရာက္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း စာေရးဆရာတစ္ဦးျဖစ္ျခင္း၊ စာေရးဆရာတစ္ဦးအျဖစ္ ေက်နပ္မႈရွိျခင္းသည္ စာေရးျခင္းအလုပ္အေပၚတြင္ သစၥာရွိျခင္း၊ ႏွစ္ျမွဳပ္ထားျခင္း ပမာဏႏွင့္သာဆုိင္ပါသည္။

စာေရးဆရာတစ္ဦးအေနျဖင့္ ပထမဦးစားေပးရမည့္ အရာသည္ကာ ကုိယ္တုိင္ စိတ္ေက်နပ္မႈရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္။ လူမ်ား၏အသိမွတ္ျပဳခံရျခင္းကုိ ျပေသာအရာျဖစ္သည့္၊ ထင္ရွားေသာဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းမ်ားတြင္ ပုံႏွိပ္ခံရျခင္း သုိ႔မဟုတ္ ဆုရရွိျခင္း၊ အသင္းအဖဲြ႔တစ္ခုခုတြင္ ပါဝင္ျခင္းဟူသည္တုိ႔သည္ကား ဒုတိယ၊ တတိယဦးစားေပးသာျဖစ္သင့္ပါသည္။

တက္သစ္စ စာေရးဆရာတစ္ဦးအေနျဖင့္ သိထားသင့္ေသာအရာမွာ စာေရးျခင္းဟူေသာအလုပ္သည္ အျခားအလုပ္မ်ားနည္းတူ ကုိယ္စိတ္ႏွလုံးႏွင့္ ဝိရိယတုိ႔ကုိ မ်ားစြာစုိက္ထုတ္ရေသာ အလုပ္ျဖစ္ပါသည္။ ဧကန္တကယ္ပင္ ေလ့လာမႈကိုလည္း လုပ္ရပါသည္။

ဒါကုိေတာ့ ေကာင္းစြာသိထားပါ။

ေဆးပညာ၊ ဥပေဒပညာ၊ ဗိသုကာပညာကဲ့သုိ႔ေသာ ပညာရပ္မ်ားတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလ့က်င့္ ပ်ိဳးေထာင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားရွိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း လူမ်ား၏ အျမင္မွာ ေလးေၾကာင္းကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ကုိ ညအနည္းငယ္ေလာက္ အိပ္ပ်က္ခံ၍ ေရးလုိက္လွ်င္ ကဗ်ာဆရာျဖစ္လာၿပီဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ပညာပါရမီ ထူးျခားေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားသည္ပင္လွ်င္ ဂႏၳဝင္စာတစ္ခုထြက္လာေစရန္အတြက္ ေလ့က်င့္မႈႏွင့္ ေလ့လာမႈမ်ားစြာကုိ လုပ္ခဲ့ရပါသည္။ ေလ့က်င့္မႈႏွင့္ေလ့လာမႈတုိ႔သည္ ေက်ာင္းႏွင့္ တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ရျခင္းမဟုတ္ပါ။ အလြန္ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ ဘဝတကၠသုိလ္တြင္ ျဖစ္ပါသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ တက္သစ္စ စာေရးဆရာမ်ားအေနျဖင့္ သိရမည့္အရာတစ္ခုမွာ ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ အရွိအတုိင္း ျမင္တတ္ဖို႔ျဖစ္ပါသည္။   ဤေနရာတြင္ ကုိယ့္ကုိယ့္ကုိ အရွိအတုိင္းႏွင့္ မရွိလွ်င္ မရွိသည့္အတုိင္း ျမင္ရန္အေရးႀကီးပါသည္။ Elliot Blackiston ၏  Teach Yourself to Write (ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ စာေရးသင္ပါ) ဟူေသာ စာအုပ္၏ ေရွ႕ဆုံးအခန္းတြင္ အဖြင့္စကားကုိ  ဤသုိ႔ဆုိထားသည္။

“သင္သည္ စာေရးဆရာေကာင္းျဖစ္ခ်င္လွ်င္ သင္၏ လက္ႏွိပ္စက္ေပၚတြင္ စာလုံးႀကီးႀကီးျဖင့္ ရုိက္ထားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိစကားလုံးမွာ HONESTY (ေျဖာင့္မတ္ျခင္း) ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ အဂၤလိပ္အဘိဓာန္တြင္ ဤစကားလုံးကုိ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ထားပုံကုိ ဖတ္ၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ တရားမွ်တျခင္း၊ ပြင့္လင္းျခင္း၊ ေျဖာင့္မတ္ျခင္း၊ ရုိးသားျခင္း၊ မွန္ကန္ျခင္းဟူေသာ အရည္အတုိ႕ကုိ ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ အဘိဓာန္ထဲတြင္ အေပၚယံအားျဖင့္ အဓိပၸါယ္သက္မွတ္ခ်က္တစ္ခုဟူ၍ သာျမင္ႏုိ္င္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္သူ မည္သူ႔အတြက္မဆုိ လမ္းျပအိမ္ေျမာင္ပမာျဖစ္ေသာ စကားစုေလးးတစ္ခုကုိ ေတြ႔ႏုိင္ပါသည္။ ထုိစကားစုေလးသည္ အားကုိအားထားစရာျဖစ္ပါသည္။ ယင္းစကားစုေလးမွာ သိပ္ေလးေလးနက္နက္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းမွာအတုအပမွာ ကင္းျခင္း၊ လိမ္ညာျခင္းကင္းျခင္း၊ လွည့္စားျခင္းကင္းျခင္း၊ မာယာဥာဏ္တုိ႔မွ ကင္းျခင္းဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္ေသာသူသည္ ဤေမးခြန္းကုိ မလိမ္မညာဘဲ ေျဖာင့္မွန္စြာ မွန္ကန္စြာေျဖႏုိင္ရပါမည္။ ဤေမးခြန္းမွာ လြယ္လြယ္ရွင္းရွင္းေလးျဖစ္ပါသည္။

ဘာေၾကာင့္ စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္တာလည္း ေမးခြန္းက လြယ္သေလာက္၊ မလိမ္မညာဘဲ ေျဖာင့္မတ္စြာ ေျဖဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ခက္ပါသည္။ အေျဖမ်ားစြာရွိပါသည္။ ဥပမာ- ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေသာ စာေရးဆရာမ်ားကုိ ၾကည့္၍အားက်ၿပီး သူတုိ႔ကဲ့သုိ႔ျဖစ္ခ်င္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သာမန္စားၿပီး အိပ္ေနေသာ သတၱဝါတစ္ဦး၏ ဘဝထက္ပုိေသာ ဘဝကုိ ပုိလုိခ်င္၍ျဖစ္သည္။ ဘဝသစ္တစ္ခုကုိ လက္ျဖင့္ ဖန္တီးလုိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္ေသာအေၾကာင္းမ်ားစြာရွိႏုိင္ပါသည္။ စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္ေသာ သူအတြက္ အေရးႀကီးေသာအရာမွာ ခံႏုိင္ရည္ရိွဖုိ႔ျဖစ္သည္။ ဆုိလုိသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းခ်ီ၍ လ်စ္လ်ဴရႈခံရျခင္း၊ အထီးက်န္အေဖာ္မဲ့ျခင္း၊ အလုပ္လုပ္ရျခင္းတုိ႔ကုိ ခံႏုိင္ရန္လုိပါသည္။ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္ အျမတ္ထုတ္လုိေသာ ထုတ္ေဝသူမ်ား၏ အႏၱရယ္မွ ကာကြယ္ေပးေကာင္းေပးႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္ႀကိဳးပမ္းမႈ၊ ေလ့လာမႈတုိ႔ကုိ အစားထုိးႏုိင္ေသာအရာမရွိပါ။ စာေရးဆရာကုိယ္တုိင္ ေဇာက္ခ်၍လုပ္ရေသာအလုပ္ကုိ အစားထုိးႏုိင္ေသာအရာလည္း မရွိပါ။ ဘယ္သူ႔အကူအညီမွမပါဘဲ စာေရးဆရာကုိယ္တုိင္လုပ္ရမည့္ အလုပ္မ်ားစြာရွိပါသည္။ စာေရးေသာအလုပ္သည္ စာေရးဆရာအေပၚ ေလ့လာမႈ၊ ဝိရိယ၊ ေစာက္ခ်ႏုိင္မႈ၊ အားထုတ္မႈမ်ားစြာကုိ ေတာင္းဆုိေသာ အလုပ္ျဖစ္ပါသည္။

ရုန္းကန္ေနဆဲ စာေရးဆရာမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ အေျခခုိင္ၿပီးေသာ စာေရးဆရာမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ မေက်နပ္ခ်က္တစ္ခုႏွင့္ ပတ္သက္၍  ညည္းညဴၾကသည္ကုိ ၾကားရပါသည္။ သူတုိ႔သည္ တရားမွ်တမႈ မရွိေသာ ထုတ္ေဝသူမ်ားႏွင့္ စာဖတ္ပရိသတ္တုိ႔၏ဒဏ္ကုိ အၿမဲတမ္းခံေနရသည္ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ သက္သာေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားရွိပါသည္။  သုိ႔ေသာ္ စာေရးသားျခင္း၏ အႏုပညာဖန္တီးမႈကုိ မူကား မည္သည့္အရာ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မွ အေထာက္အကူမေပးႏုိင္ပါ။ ဥပမာေျပာရလွ်င္ မိခင္၏ဝမ္းဗုိက္ထဲမွ ကေလးကုိ ေမြးဖြားလာေစရန္အတြက္ အခ်ိန္ေရာက္ရန္ မည္သည့္ သိပၸံနည္းပညာမ်ားက မတတ္ႏုိ္င္သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သည္။ စာေရးဆရာ၏ အခန္းက႑ာန္သည္ ရယူျခင္းမဟုတ္၊ ေပးဆပ္ရျခင္းျဖစ္သည္ကုိ သတိျပပါ။

ထုိ႔ေၾကာင့္ စာေရးဆရာမ်ားအတြက္ အလုပ္ကုိ ေဇာက္ခ်ျခင္း၊ ရုန္းကန္ျခင္းတုိ႔သာလွ်င္ လုပ္ရန္ႏွင့္ လြဲ၍ အျခားနည္းမရွိပါ။ ကြ်န္မကုိယ္တုိင္သည္ ႏွစ္ေပါင္းေလးဆယ္ စာေရးသည့္အလုပ္ကို လုပ္ခဲ့ပါသည္။ ရုန္းကန္မႈႏွင့္ အလုပ္ႀကိဳးစားမႈကသာ ေအာင္ျမင္မႈကုိ ျဖစ္ေစပါသည္။

ခင္မ်ိဳးခ်စ္ (၁၇၊ ဒီဇင္ဘာ ၁၉၆၆)

( ဘာသာျပန္သူ၏ မွတ္ခ်က္ -  ေမေမက စာေရးဆရာ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ခ်င္သနည္းဟူေသာ ေမးခြန္းလုိ မလိမ္မညာဘဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖဖုိ႔ေျပာပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္ ကုိယ္တုိင္ မလိမ္မညာဘဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ေျဖရလွ်င္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေသာ စာေရးဆရမ်ားကုိ ျမင္၍ သူတုိ႔လုိျဖစ္ခ်င္ေသာေၾကာင့္ ဟု ေျဖရပါမည္။ ဒီအေျဖကုိေမေမသိၾကားလွ်င္ ဘာေျပာမည္နည္း။ ဒါဆုိရင္ မင္းဟာ စာေရးဆရာမျဖစ္ထုိက္ဘူး ဟုေျပာမလား။ မင္းက မလိမ္မညာဘဲ မွန္မွန္ေျဖတတ္တာေတာ့ မဆုိးဘူးလုိ႔ ေျပာမလား။ ေမေမက စာေရးဆရာဟူသည္ ရယူျခင္းမဟုတ္ ေပးဆပ္ရျခင္းလုိ႔ ဆုိေသာ္လည္း ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ဘာေတြရမည္လဲ ဆုိတာကုိပဲ တြက္ၾကည့္ေနမိပါတယ္။ (ေဒါက္တာခင္ေမာင္၀င္း))

 စာေရးဆရာ ေဇယ်ာေမာင္ ၊ (ဆရာႀကီး ဦးကုိကုိေလး)၊  (၁၉၁၃-၂၀၀၃)
ေမာင္စြမ္းရည္ ။  (မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၁၈၊ ၂၀၁၅

ေဇယ်ာေရႊေျမ စစ္ကုိင္းၿမိဳ႕ႀကီး ႏွစ္ ၇၀၀ ျပည့္ပဲြကုိ စစ္ကုိင္းေတာင္ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ဦးစီးၿပီး က်င္းပမယ္လုိ႔ၾကားသိရေတာ့ အေဝးကေန စိတ္လႈပ္ရွားရပါတယ္။ စစ္ကုိင္းဆုိတဲ့ ၿမိဳ႕အမည္ကုိ ၾကားလုိက္ရင္ ေနာက္ခံအေၾကာင္းအရာ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လြမ္းေမာၾကည္ေမြ႔ဖြယ္ အရိပ္ နိမိတ္ေတြ မုိးမဆုံး ေျမမဆုံး ထင္ေယာင္ျမင္ေယာင္လာရပါတယ္။ ‘ သမုိင္းေျပာင္ မညိွဳး’ တဲ့ ‘စစ္ကုိင္းေတာင္ရုိး’သီခ်င္္း၊ ‘ လြမ္းေျဖပါဘူး’ ဆုိတဲ့ ‘ကမ္းေျခေဇယ်ာဦးသီခ်င္း၊ ေတးဂီတလႈိင္းေတြလည္း ရင္ထဲ နားထဲမွာ ဂယက္ျဖာလာပါတယ္။ စစ္ကုိင္းေတာင္ စစ္ကုိင္းေခ်ာင္မွာ ေတာမွီတဲ့ ေယာဂီ ရေသ့ႀကီး ကုိယ္ေတာ္မိႈင္း၊ စစ္ကုိင္းဦးဖုိးသင္း၊ စစ္ကုိင္းသူ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၊ စစ္ကုိင္းသား ေမာင္သာႏုိးစတဲ့ စစ္ကုိင္းသား စစ္ကုိင္းသူေတြကုိလည္း ျမင္ေယာင္ထင္ေယာင္ လာပါတယ္။

    စစ္ကုိင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ေရွ႕ဆုံးက သတိရမိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးတစ္ဦးကေတာ့ ေဇယ်ာေမာင္ကေလာင္ဘဲြ႔ခံ ဆရာႀကီး ဦးကုိေလး ျဖစ္ပါတယ္။ မႏၱေလး ေကာလိပ္၊ မႏၱေလး တကၠသုိလ္ကုိ အစဆုံး၊ ဆုိသလုိျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီးပါ။ ဆရာႀကီးက ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ လက္ေအာက္ခံ မႏၱေလးေကာလိပ္ကုိ ၁၉၅၆ အထိ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးဘဝနဲ႔ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ခဲ့သူပါ။ မႏၱေလးေကာလိပ္ကုိ ဆရာႀကီးဦးေဆာင္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ခဲ့ရာက ၁၉၅၆-၅၇ မွ ၁၉၆၃ အထိ တကၠသုိလ္ရဲ႕ ဒုတိယအဓိပတိ(ပါေမာကၡခ်ဳပ္) အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္၊ လုပ္ကုိင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

 ကြ်န္ေတာ္တုိ႔တေတြက ၁၉၅၆ေလာက္မွာ စာေပ အႏုပညာသမား ေက်ာင္းသားေတြခ်ည္း တစုတေဝးႀကီး ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ဆုိသလုိ မန္းတကၠသုိလ္ကုိ ေရာက္လာၾကၿပီး အားလုံးက စာေမးပဲြေတြ တဘုန္းဘုန္းက်ရင္၊ ၁၀ ႏွစ္ ေက်ာင္းသက္ရွည္ခဲ့ၾကသူေတြျဖစ္လုိ႔ ဆရာႀကီးနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္အရပါ ဆရာတပည့္အျဖစ္နဲ႔ ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေမာင္သာႏုိး၊ ေမာင္တင္ေရႊ(မုံရြာ) လူထု အယ္ဒီတာ ေမာင္ေစာလြင္၊ ခရစ္ယာန္သာသနာပုိင္ခ်ဳပ္ အင္ဒရူး ျမဟန္၊ ေမာင္မုိးသူေခၚ ေမာင္စိန္ျမင့္၊ တင္မုိးေခၚ ေမာင္ဘဂ်မ္း၊ ဂုဏ္ထူးသိန္းႏုိင္၊ ေမာင္္စြမ္းရည္၊ ဒီေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ ေက်ာင္းသားညီညႊတ္ေရးတပ္ဦး၊ မန္းတကၠသုိလ္ ကေလာင္ရွင္အသင္း၊ တကၠသုိလ္ႏွစ္လည္ မဂၢဇင္းထုတ္ေဝေရး ေကာ္မတီစတဲ့ စတဲ့ အသင္းအဖဲြ႔ေတြမွာ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကသူေတြခ်ည္းျဖစ္လုိ႔ ဆရာႀကီး ဦးကုိေလးနဲ႔ တစ္ေန႔မဟုတ္ တစ္ေန႔ တစ္ေၾကာင္းမဟုတ္ တစ္ေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေနခဲ့ၾကရတာ မဟုတ္လား။

    ဆရာႀကီးနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ ပုဂၢဳိလ္ေရးအရ စတင္ေတြ႔ဆုံမိပုံကုိလည္း အမွတ္တရ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ေခတ္မွာ နံရံကပ္စာေစာင္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ‘မိန္းဘီလ္ဒင္’ လုိ႔ ႏႈတ္က်ိဳးေနတဲ့ အေဆာင္မႀကီးရဲ႕ ဝရန္တာစၾကၤန္လမ္းမွာ နံရံကပ္စာေစာင္ေတြ တန္းစီေနပါတယ္။ ျမန္မာစာဌာနနဲ႔ အနီးဆုံးျဖစ္ေပမယ့္ ျမန္မာစာဆရာႀကီးေတြက ေက်ာင္းသားေတြလုပ္ထားတဲ့ နံရံကပ္စာေစာင္ေတြကုိ ကေလးကလား အလုပ္ေတြလုိ႔ ေအာက္ေမ့လုိ႔လားမသိ ရပ္ၾကည့္၊ ဖတ္ၾကည့္တဲ့ အေလ့မရွိ၊ ရပ္ၾကည့္တာေတာင္မေတြ႔ရဖူးပါဘူး။

တစ္ေန႔ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တကၠသုိလ္ေရာက္စ ပထမႏွစ္၊ ဒုတိယႏွစ္ကေလာင္ေသြးစအခါမွာ မႏၱေလးအမွတ္ ၁ အထကေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ား အသင္း နံရံကပ္ စာေစာင္ရယ္၊ ကြ်န္ေတာ့္စာမူပါတဲ့ နံရံကပ္ စာေစာင္ေတြရယ္ ၾကည့္မဝ ရႈမဝ ရပ္ၾကည့္ေနမိပါတယ္။ ဒီလုိပဲ ရပ္ၾကည့္ေနတုန္း ေမာင္သာႏုိ္း၊ အဂၤလိပ္လုိ ေရးထားတဲ့ ‘Little Sister, How I want to go to America’ ဆုိတဲ့ သေရာ္္စာ ဝတၳဳတုိေလး (ဆရာတကၠသိုလ္ ဘုန္းႏုိင္က သမဂၢ ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ရႈတ္ခ်ထားတဲ့ ‘ညီမေလးရယ္ စုိးရိမ္မိတယ္’ ဝတၳဳကုိ ျပန္သေရာ္တာပါ) ကုိ လူႀကီးတစ္ေယာက္က ရပ္ၿပီးဖတ္ၾကည့္လာတယ္။ (အဂၤလိပ္စာ ပါေမာကၡဆရာႀကီး မူနွီကလည္း အဲသလုိလာၿပီး ဖတ္ၾကည့္တာ ေတြ႔ရတယ္) ။ ကြ်န္ေတာ့္ အနီးကုိ လာၿပီး နံရံကပ္စာေစာင္ ဖတ္သူက ဆရာႀကီးဦးကုိေလးျဖစ္ေနပါတယ္။

 ကြ်န္ေတာ္က ေနာက္ရွိန္သြားေတာ့  ... ‘ ေဟ့ ေနပါဦးကဲြ႔၊ မင္းေမာင္သာႏိုးကုိ သိသလား’ တဲ့

‘သိပါတယ္ ခင္ဗ်’  လုိ႔ေျဖေတာ

‘ေအး ေမာင္သာႏုိး ကုိလည္း ေျပာပါ။ ဒီနံရံကပ္စာေစာင္ထုတ္သူေတြ အားလုံးကုိလည္း ေျပာျပပါ။ ဒီစာေစာင္ေတြကုိ မင္းတုိ႔အသစ္လဲရင္ လႊင့္မပစ္နဲ႔၊ ငါတုိ႔မွာ ေမာ္ကြန္းတုိက္ရွိတယ္၊ ေမာ္ကြန္းထိန္းရုံးကုိ လာေပးထားပါ’ တဲ့။

ကြ်န္ေတာ္လည္း ‘ဟုတ္ကဲ့ ခင္ဗ်’ လုိ႔ေျပာၿပီး သူငယ္ခ်င္းေတြကုိ ျပန္ေျပာပါတယ္။
နံရံကပ္စာေစာင္ထုတ္သူေတြ အားလုံးေလာက္က ေျပးရလႊားရ၊ အဖမ္းအဆီးခံရနဲ႔ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔စာေစာင္ေတြကုိ ေမာ္ကြန္းထိန္းရုံးကုိ ပုိ႔ျဖစ္မယ္ မထင္ပါဘူး။ ဆရာႀကီးရဲ႕ ေစတနာကုိသာ အမွတ္တရ ေဖာ္ျပလုိက္တာပါ။

    ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ေခတ္က ေက်ာင္းသား သမဂ အဖြ႔ဲအစည္းဟာ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေပၚခါစ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္က တကၠသုိလ္ အက္ဥပေဒအရ တရားဝင္ ဖဲြ႔စည္းခြင့္ ရပါတယ္။ ေက်ာင္းသားတုိင္းဟာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အဖဲြ႔ဝင္ျဖစ္ၿပီး သမဂၢဝင္ေၾကးကုိ တကၠသုိလ္ရုံးက ေကာက္ခံေပးပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တုိင္းသမဂၢ အမႈေဆာင္ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ၿပီး အေရြးခံရတဲ့ အဖဲြ႔က သမဂၢရန္ပုံေငြကုိ ထုတ္ယူ သုံးစဲြခြင့္ျပဳရပါတယ္။ အေရြးခံ အဖဲြ႔ဥကၠဌဟာ အဓိပတိ ဆရာႀကီးေရွ႕မွာ ခြပ္ေဒါင္းအလံကုိင္ၿပီး က်မ္းသစၥာဆုိရပါတယ္။

    ကြ်န္ေတာ္ အေရြးခံရတဲ့ ႏွစ္မွာ ဥကၠဌက ျမင္းၿခံသား ကုိသာလွ တဲ့။ ဆုံးရွာၿပီ။ အတြင္းေရးမွဴးက ေမာင္သာႏုိး၊ ျပန္ၾကားေရး ဗ်ဴရုိ ဒုတိယဥကၠဌက ေမာင္မုိးသူ(ဘႀကီးမုိး)၊ ကြ်န္ေတာ္က သူနဲ႔ တဲြရတဲ့ တဲြဖက္ အတြင္းေရးမွဴးပါ။ ၁၉၅၈-၅၉ ထင္ပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ ၁၉၅၇-၅၈ မွာေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံ အဖြ႔ဲက ခန္႔ထားရတဲ့ စာၾကည့္တုိက္မွဴးပါ။ သမဂၢအဖဲြ႔ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆုိၿပီးရင္ တကၠသုိလ္ဆီးနိတ္အဖဲြ႔ကုိ တကၠသုိလ္ျပင္ပက လူႀကီး လူေကာင္းတစ္ဦးလား၊ ႏွစ္ဦးလား ေရြးခ်ယ္ၿပီး တကသ၊ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ပုိ႔ေပးရပါတယ္။ လူထုဦးလွ ကဗ်ာဆရာတကၠသုိလ္ ေမာင္ထြန္းေဝ ေခၚေရွ႕ေနဦးထြန္းေဝတုိ႔ကုိ ကုိယ္စားလွယ္ေပးရဖူးတယ္။ အဲဒီကုိယ္စားလွယ္မ်ားကုိလည္း ဆရာႀကီးဦးေဆာင္တဲ့ တကၠသုိလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဆီးနိတ္ အဖဲြ႔မွာ ဆရာႀကီးက တေလးတစား ေနရာေပး ဆက္ဆံေလ့ရွိပါတယ္။ ခုေတာ့ အားနည္းခ်က္လုိ႔ ဆုိႏုိင္တာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က ဖဆဆုိရွယ္ အစုိးရအဖဲြ႔မွာ တန္ခုိးၾသဇာထက္တဲ့ ဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္ညိမ္း၊ ေရႊမန္းသား ဝန္ႀကီး ဗုိလ္ခင္ေမာ္ေလးတုိ႔ ဆုိရွယ္လစ္ ဂုိဏ္းဝင္ေတြထဲမွာ ဆရာႀကီးလည္း ပါဝင္တယ္လုိ႔ သိထားရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ဆရာႀကီးက လူႀကီး သိကၡာ မပ်က္ရွာပါ။ ဒီအက္စ္အုိဘက္ကုိ မပင္းဖူးပါ။ တစ္ဦးကုိလည္း မငဲ့ႏုိင္ပါ။

    တကယ္ေတာ့ ဆရာႀကီး ဦးကုိေလးတုိ႔ ေခတ္က လူငယ္ေတြဟာ နယ္ခ်ဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြခ်ည္း ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆရာႀကီးလည္း ႏုိင္ငံေရးစိတ္ဓါတ္ ထက္သန္သူ တစ္ဦးအျဖစ္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သူပါ။ စစ္ကုိင္း ဦးဖုိးသင္းနဲ႔ စစ္ကုိင္းစာေရးဆရာႀကီး မဟာေဆြတုိ႔ေရးတဲ့ စာေတြက လူငယ္ေတြကုိ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ထက္သန္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္တဲ့ စာေတြမဟုတ္လား။ ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္းကလည္း စစ္ကုိင္းေခ်ာင္က ေယာဂီမိႈင္း အသြင္နဲ႔ ဘြိဳင္ေကာက္ဋီကာ၊ ေဒါင္းဋီကာ၊ ေခြးဋီကာ၊ ေမ်ာက္ဋီကာေတြကုိ ေရးေနတဲ့အခ်ိန္ မဟုတ္လား။ မ်ိဳးခ်စ္ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ဦး အေနနဲ႔ မ်ိဳးခ်စ္ေမာင္၊ မိ်ဳးျမန္မာစတဲ့ ကေလာင္အမည္ေတြ ယူၿပီး စာေတြေရးခဲ့ဖူးေသးသတဲ့။ အၿမဲေရးတဲ့ ကေလာင္အမည္ကေတာ့ ‘ေဇယ်ာေမာင္’ ေပါ့။ ေက်ာင္းသားလူငယ္ဘဝက ေခတ္ၿပိဳင္ စာနယ္ဇင္းေတြျဖစ္တဲ့ ဒဂုန္ႀကီးပြားေရးတုိ႔မွာ ကေလာင္ေသြးခဲ့တယ္။ ေဇယ်ာေမာင္တုိ႔ရဲ႕ စာေပါင္းခ်ဳပ္ေတြ ရွာေဖြစုေဆာင္းထုတ္ေဝၾကဖုိ႔ တာဝန္ယူၾကရမယ္ ထင္ပါတယ္။

    ေဇယ်ာေမာင္ဟာ မႏၱေလးမွာ ‘ဒုိ႔ေခတ္ မဂၢဇင္း’ ကုိ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္မွာ ပန္းခ်ီဆရာ ဘဏ္ဦးခင္ေမာင္၊ ဝတ္လုံဦးေက်ာ္လွ တုိ႔နဲ႔အတူ တည္ေထာင္ထုတ္ေဝခဲ့ဖူးပါတယ္။ အသက္ ၂၁အရြယ္ေပါ့။ သခင္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ ၁၉၃၆ သပိတ္ေမွာက္ေတာ့လည္း  ၂၁အရြယ္ေပါ့။ (ဦးကုိေလးက သခင္ေအာင္ဆန္းတုိ႔၊ စစ္ကုိင္းသူ ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္တုိ႔ထက္ အသက္ ၂ႏွစ္ႀကီးပါတယ္) ‘ဒုိ႔ေခတ္မဂၢဇင္း’ ဟာ အစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္လုိ႔ဆုိၿပီး အာမခံ အေတာင္းခံရတဲ့အျပင္ ရပ္စဲခံလုိက္ရပါတယ္။ ေဇယ်ာေမာင္ဟာ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္မွာ ‘စကၠဴျဖဴျပဇာတ္’ ကုိ ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့ရာမွာ ဆရာႀကီးဦးသိန္းေဖျမင့္ရဲ႕ ‘ဦးေစာ ဗိလပ္သြားျပဇာတ္’၊ စာေရးဆရာႀကီးေမာင္ထင္ရဲ႕ ‘ေမာင္ထင္ရဲ႕ ‘ဗမာသစ္’ ျပဇာတ္တုိ႔နဲ႔ အၿပိဳင္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ (စကၠဴျဖဴျပဇာတ္ကုိလည္း ျပန္ထုတ္ေဝသင့္ပါတယ္)

    ဆရာႀကီး ဦးကုိေလးဟာ ငယ္စဥ္ကတည္းက ပညာထူးခြ်န္ပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ အသက္ ၁၀ႏွစ္အရြယ္ထိ သဒၵါသၿဂၤ ိဳဟ္ သင္ယူခဲ့ဖူးတယ္။ ဦးကုိေလးဟာ အသက္ ၁၀ နွစ္ေက်ာ္မွာ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းနဲ႔ စစ္ကုိင္းအစုိးရ အထက္တန္းေက်ာင္းတုိ႔ကုိ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းၿပီး ပညာသင္ပါတယ္။ ၁၀တန္းေအာင္ေတာ့ မႏၱေလးဥပမာ ေကာလိပ္ကုိ ၂ႏွစ္တက္ရပါတယ္။ ဥပစာ ေကာလိပ္ဆုိတာက တကၠသုိလ္မွာ ဥပစာတန္း ၂တန္း၊ ဝိဇၹာတန္း ၂ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ၄ႏွစ္ သင္ရတာမွာ ပထမ၂ႏွစ္သာ သင္ခြင့္ရွိလုိ႔(ဘဲြ႔မေပးႏုိင္လုိ႔) မႏၱေလးဥပစာ ေကာလိပ္လုိ႔ ေခၚတာပါ။ ဥပစာတန္းၿပီးမွ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကုိ ေျပာင္းရပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မွာ သိပၸံဘဲြ႔(ဘီအက္စ္စီ) ကုိ ဓာတုေဗဒဘာသာရပ္ ဂုဏ္ထူးနဲ႔ ေအာင္ခဲ့ပါတယ္။ ပညာထူးခြ်န္လုိ႔ ဘိလပ္ကုိလႊတ္ေတာ့ ၁၉၄၂ မွာ မဟာသိပၸံဘဲြ႔ရပါတယ္။ ၁၉၄၄ အထက္ ဗမာႏုိင္ငံစာေရးဆရာအသင္းရဲ႕ ဥကၠဌတာဝန္ယူခဲ့ဖူးသတဲ့။ စစ္ႀကီးၿပီးတဲ့ ၁၉၄၇ က်မွ မနၱေလး ဥပစာေကာလိပ္ကုိ ေရာက္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ရပါတယ္။ ၁၉၆၃ မွာ ဆရာႀကီး အၿငိမ္းစားယူၿပီးေတာ့ ေဇယ်ာေမာင္ ကေလာင္အမည္နဲ႔ပဲ စာေတြဆက္ေရးတယ္။ ဆရာႀကီး တကၠသုိလ္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ရေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ တကၠသုိလ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပညာကုိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ သြားသင္ရေသးတယ္။ အဲဒီတုန္းက စာၾကည့္တုိက္ေတြကုိ ဝင္ခဲ့ေတာ့ နယူေယာက္တုိင္းမ္ သတင္းစာမွာ သီေပါမင္းေခတ္ သတင္းေတြေတြ႔ရလုိ႔ ကူးယူခဲ့ၿပီး ဘာသာျပန္တယ္။ အဲဒါကုိ စာအုပ္ထုတ္ခ်င္တယ္ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္က ျမန္မာစာ ကထိက ဦးေမာင္ေမာင္တင္ လက္က ေတာင္းယူၿပီး ရန္ကုန္က ပုဂံစာအုပ္တုိက္ကုိ ပုိ႔ေပးလုိက္ပါတယ္။ အၿငိမ္းစားဘဝမွာ ပထမဆုံးထုတ္တဲ့ စာအုပ္ကုိ ထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ သူ႕တပည့္တစ္ဦးအေနနဲ႔ ဆရာႀကီးကုိေတာင္ ဘာမွမေျပာဘဲ ကူညီခဲ့တာပါ။ ဆက္ၿပီးေတာ့ ဘာသာျပန္တဲ့ဘက္ကုိ ဆရာႀကီးလုပ္ပါတယ္။ စာေပဗိမာန္စာမူဆုေတြ ဝင္ၿပိဳင္ေတာ့ ပထမႏွစ္ခါရပါတယ္။ ဒုတိယက တစ္ခါရပါတယ္။

    သည္ေနာက္ေတာ့ ဆရာႀကီးဟာ ဘာသာေရးဘက္ကုိ လွည့္သြားၿပီး ဝိပႆနာတရား၊ အားထုတ္တာကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ေလ့လာ လုိက္စားပါတယ္။ ဝိႆနာ ဆရာႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဦးဘခင္၊ ဂုရုႀကီးဂုိအင္ကာ မဟာစည္ရိပ္သာတုိ႔မွာ နည္းခံ တရားအားထုတ္တဲ့အျပင္ ဆရာႀကီးမ်ားရဲ႕ က်င့္စဥ္တရားစာေတြကုိ စုေပါင္းတည္းျဖတ္ၿပီး စာအုပ္ေတြထုတ္ေဝပါတယ္။ ေဒါက္တာ ရာဟုလာ ဝါလ္ပုိရဲ႕ What the Buddha Taught စာအုပ္ကုိလည္း ‘ျမတ္ဗုဒၶ ေဒသနာအမည္နဲ႔ ဘာသာျပန္ထုတ္ေဝပါတယ္။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ တိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ႀကီးနဲ႔ အရွင္ဇနကာဘိဝံသတုိ႔ရဲ႕ က်မ္းမ်ားကုိလည္း အဂၤလိပ္ ဘာသာသုိ႔ ျပန္ဆုိထုတ္ေဝပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ ပရိယတၱိသာသနာ တကၠသုိလ္၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေထရဝါဒ တကၠသုိလ္၊ ျမန္မာစာအဖဲြ႔စသည္တုိ႔မွာလည္း က်မ္းျပျခင္း၊ ဘာသာျပန္ျခင္း၊ (ျမန္မာမွ အဂၤလိပ္၊ အဂၤလိပ္မွ ျမန္မာသုိ႔) စသျဖင့္ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္း၊ စာေပပုိ႔ခ်ျခင္းတုိ႔ကုိ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိေဆာင္ရြက္တာေတြေၾကာင့္ မဟာသဒၶ မၼေဇာတိကဘဲြ႔ စာေပဘက္မွလည္း ဦးအုန္းေဖ တစ္သက္တာစာေပဆုနဲ႔ ဝိဇၨာပညာ ထူးခြ်န္တံဆိပ္ ပထမဆင့္ကုိ ၂၀၀၂ ကရရွိခဲ့ပါတယ္။

    ခုႏွစ္ေတာ့ အေသအခ်ာ မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ကဗ်ာဆရာတင္မုိး ေထာင္က လြတ္လာၿပီး ျပဳလုပ္တဲ့အလွဴပဲြ တစ္ခုမွာ တင္မုိးရဲ႕ ဆရာႀကီးနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ေနာက္ဆုံး ေတြ႔ဆုံျခင္းအေနနဲ႔ ေတြ႔လုိက္ရပါတယ္။ တရုတ္သံရုံး၊ ဗမာႏုိင္ငံျခားေရးရုံးတုိ႔ရွိရာ ရပ္ကြက္ထဲမွာရွိတဲ့ တိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ ဦးဝိစိတၱသာရာ ဘိဝံသရဲ႕ တရားရိပ္သာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေဆာက္အအုံနဲ႔ ဝင္းတံခါးမႀကီးၾကားမွာ ေျမေနရာက ဧကဝက္ေလာက္ရွိမလားပဲ။ ေနက ခ်စ္ခ်စ္ေတာက္ ပူေနပါတယ္။ ေျမကြက္လပ္ အလယ္ အဝင္အထြက္မွာ ဆရာႀကီးနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ဆုံမိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အညာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ထုံးစံအတုိင္း ေနပူသဲျပင္ထဲမွာပဲ ထုိင္ခ်ၿပီး ကြ်န္ေတာ္ကန္ေတာ့ပါတယ္။ ‘ဆရာႀကီး ကြ်န္ေတာ့္ မွတ္မိရဲ႕လား’ ေမးေတာ့ ‘ေမာင္ဝင္းေဖရယ္၊ ဘာလုိ႔မမွတ္မိရမွာလဲ’ လုိ႔ နာမည္ရင္းေခၚၿပီး ျပန္လည္ ႏႈတ္ဆက္ေတာ့၊ ကြ်န္ေတာ္အလြန္ဝမ္းသာရပါတယ္။ ၁၉၉၅ ေနာက္ပုိင္းမွာ ထင္ပါတယ္။

၂၀၀၃မွာ ဆရာႀကီး ဆုံးရွာပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ျပည္ပေရာက္ေနပါၿပီ။ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး၊ သာသနာရဲ႕ အကိ်ဳးေတြကုိ တစ္သက္လုံး အမ်ားႀကီး ထမ္းေဆာင္သြားတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဆရာႀကီး ဦးကုိကုိေလး၊ စာေရးဆရာႀကီး ေဇယ်ာေမာင္ဟာ ေကာင္းရာသုဂတိ ေရာက္ရွိခ်မ္းေျမွ႕ေနမွာပါ။ ဆရာႀကီး ကန္ေတာ့လ်က္။

ေမာင္စြမ္းရည္
ဒီဇင္ဘာ၊ ၂၀၁၅

(ဓာတ္ပုံစာ - မႏၲေလး ၊ ၂၅-၉-၂ဝ၁၃၊ မႏၲေလး တကၠသိုလ္ ဒုတိယ အဓိပတိ ဆရာႀကီး ဦးကိုေလး ( စာေရးဆရာ ေဇယ်ာေမာင္ ) ေၾကး႐ုပ္ စိုက္ထူ လွဴဒါန္းပဲြ၊ စက္တင္ဘာ၂၃ ရက္ နံနက္ ၉ နာရီက မႏၲေလး တကၠသိုလ္ ပင္မေဆာင္ေရွ႕)

ေမာင္သစ္လြင္ (လူထုု) (ဓာတ္ပံု – ရန္ပိုုင္ / ဧရာဝတီ)

ေမာင္သစ္လြင္ (လူထု) ေျပာျပတဲ့ လူထုုေဒၚအမာ အမွတ္တရမ်ား

ေအးမြန္ရာျပည့္၊ ဧရာ၀တီသတင္းဌာန၊ ႏို၀င္ဘာ ၂၅၊ ၂၀၁၅

အေမမာလို႔ အျမတ္တႏိုး ေခၚၾကတဲ့ လူထုေဒၚအမာ ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ေမြးေန႔ပြဲ နီးလာၿပီဆိုေတာ့ အေမမာ အမွတ္တရ စာေတြ၊ ကဗ်ာေတြ ၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆိုင္ဆိုင္ ဖတ္ေနရပါၿပီ။ လူထုေဒၚအမာကို ၁၉၁၅ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာျဖစ္လို႔ အခု ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔ဆိုရင္ ေမြးေန႔ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုုေဒၚအမာရဲ႕ ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ေမြးေန႔ပြဲကို မႏၱေလးျမိဳ႕မွာ စည္စည္ကားကား၊ ၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆိုင္ဆိုင္ က်င္းပသြားၾကဖို႔ စာေပအသိုင္းအ၀ိုင္း တခုလံုးက အားခဲထားၾကပါတယ္။
ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္ပြဲေရာက္ခါနီးမွာ အေမမာရဲ႕ အမွတ္တရပံုရိပ္ေတြကို စာဖတ္သူေတြနဲ႔ ျပန္လည္ထိေတြ႔ေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ လူထုေဒၚအမာနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အနီးကပ္ လက္တြဲအလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ လူထုသတင္းစာတိုက္ရဲ႕ အယ္ဒီတာျဖစ္ခဲ့သူ ဆရာႀကီး ေမာင္သစ္လြင္ (လူထု) ကို ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေမာင္သစ္လြင္ (လူထု) ေျပာတဲ့အထဲမွာ လူထုေဒၚအမာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမွတ္တရျဖစ္ေစမယ့္ အတိတ္ပံုရိပ္ေတြ အမ်ားႀကီးပါပါတယ္။
ဆရာႀကီး ေမာင္သစ္လြင္ (လူထုု) သတင္းစာ အယ္ဒီတာ အိမ္ကို ေရာက္ေရာက္ခ်င္း အေမမာ အမွတ္တရ အေမးအေျဖ လုပ္ခ်င္လို႔ဆိုၿပီး ေျပာလိုက္ေတာ့ အသက္ ၈၂ ႏွစ္ ျဖစ္ၿပီ ျဖစ္တဲ့ ေမာင္သစ္လြင္ (လူထု) က သူ႔အမွတ္ရခ်က္ေတြကို ေတာက္ေလွ်ာက္ တဆက္တည္း ေျပာခ်သြားပါေတာ့တယ္။ ဆရာႀကီး ေမာင္သစ္လြင္ (လူထုု) ေျပာျပခ်က္ေတြကို ျပန္လည္စီစဥ္ တင္ျပလိုုက္ပါတယ္။

လူထုေဒၚအမာနဲ႔ ေမာင္သစ္လြင္ (လူထု) ပထမဆံုးေတြ႔ဆံုမႈ

ေမာင္သစ္လြင္ (လူထုု) က လူထုုေဒၚအမာနဲ႔ ပထမဆံုုး ေတြ႔ဆံုုပံုုကိုု ေျပာျပပါတယ္။
“၁၉၅၇ ဇန္န၀ါရီလထဲမွာ ဆရာႀကီးေနတဲ့ ေခ်ာက္ၿမိဳ႕ကေန အလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုၿပီး လူထုတိုက္ကိို စာေရးလိုက္တယ္။ ေဒၚအမာက လာခဲ့ပါဆိုတဲ့ စာေလး လွမ္းပို႕လိုက္တယ္။ ဒါနဲ႔ မႏၱေလးကိုလာတယ္။ ေတြ႔တဲ့ေန႔မွာ ေမးခြန္းေတြ အမ်ားႀကီး ေမးပါတယ္။ အလုပ္ခြင္ထဲက စားပြဲေပၚမွာေမးပါတယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက သူ႕အမ်ိဳးသား လူထုဦးလွဟာ ေထာင္က်ေနတယ္ ဆိုတာ ဘဘ မသိခဲ့ဘူး။ စကားေျပာက သိပ္ယဥ္ေက်းတယ္။ သိပ္သိမ္ေမြ႔တာပဲ။ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ လူငယ္ေလးကို အသက္ ၄၀ ေလာက္ အမ်ိဳးသမီးၾကီးက ေလးေလးစားစားကို ျပန္ေျပာခဲ့တာ”။
“ေမးခြန္းေတြ အမ်ားႀကီးထဲမွာ ေမးခြန္းတခုကို ေဒၚေဒၚ (လူထုုေဒၚအမာ) က အေရးအႀကီးဆံုး ေမးခြန္းေလးတခု ေမးတယ္။ ‘ႏိုုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ အဆက္သြယ္ရွိလား၊ ရွိရင္ မေပး၀ံ့ဘူး’ တဲ့။ ဘဘက လိမ္လိုက္တယ္။ ‘ကင္းရွင္းပါတယ္’ ဆိုၿပီးေတာ့ေပါ့။ တကယ္က အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ဘဘ အစ္ကုိအရင္းက ႏိုင္ငံေရးသမားစစ္စစ္ႀကီး၊ ေတာခိုသြားခဲ့တာ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အယ္ဒီတာျဖစ္ၿပီးမွ က်ေနာ့္အစ္ကိုက ဒီလိုပါဆိုၿပီး ေဒၚေဒၚကို ျပန္ေျပာေတာ့ ‘ေမာင္သစ္လြင္ မင္းက သိပ္လူလည္လုပ္တာပဲ’ ဆိုၿပီး ေဒၚေဒၚက ရယ္လိုက္တာ ဆိုတာေလ”။
ေျပာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆရာႀကီးရဲ႕ အသံဟာ တက္ၾကြေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ အင္တာဗ်ဴး ေျဖေနရင္း အရႊန္းကလည္း ေဖာက္လိုက္ပါ ေသးတယ္။
“ေမာင္သစ္လြင္လို႕ပဲ ေရးပါေနာ္၊ ဒါမွ ဘဘကို အသက္မၾကီးဘူးထင္ၾကမွာ”။
လူထုသတင္းစာကို ၁၉၄၆ ဧၿပီလ ၁၉ ရက္ေန႔က စထုတ္ၿပီး ၁၉၅၉ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ အစိုးရက ပိတ္ခိုင္းပါတယ္။ ေမာင္သစ္လြင္ (လူထု) က ၁၉၅၇ ခုႏွစ္မွာမွ လူထုတိုက္မွာ စအလုပ္၀င္တာျဖစ္လို႔ ၂ ႏွစ္လုပ္ခဲ့ရတယ္။ ေန႔ပိုင္း အယ္ဒီတာအေနနဲ႔ပါ။ သတင္းစာပိတ္လိုက္ေပမယ့္ လူထုေဒၚအမာေရာ၊ လူထုဦးလွေရာက ဘယ္မွမသြားခုိင္းဘဲ လူထုတိုက္မွာပဲ ဆက္ေနေစခဲ့တယ္။ ၁၉၆၀ ေမလ ၁၀ ရက္က်ေတာ့ သတင္းစာ ျပန္ထုတ္ခြင့္ရခဲ့ျပန္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာက်ေတာ့ ညပိုင္းအယ္ဒီတာအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ရတယ္။

အမွတ္တရ (၁)

လူထုသတင္းစာတိုက္္မွာ အယ္ဒီတာတဦးျဖစ္လာဖို႔ လူထုုေဒၚအမာကအနီးကပ္ သင္ၾကားေပးခဲ့ပါတယ္။ သင္ေပးတယ္ ဆိုေပမယ့္ အေျခခံကအစ လုပ္တတ္ေအာင္ လမ္းညႊန္ေပးျခင္းသာျဖစ္ၿပီး စာေရးတဲ့အခါမွာေတာ့ ဘယ္လို စာမ်ိဳးေရးပါ၊ ဘယ္လိုဟာမ်ိဳးေတာ့ မေရးနဲ႔၊ ဘယ္လိုပံုစံ ေရးပါဆိုတာမ်ိဳး ဘယ္ေတာ့မွ ၀င္စြက္ဖက္တာမ်ိဳး တခါမွ်မရွိခဲ့ပါဘူးလို႔ ေမာင္သစ္လြင္ (လူထုု) ကေျပာပါတယ္။
“ေဒၚေဒၚဟာ ဘဘကို အလုပ္သင္ေပးတယ္ဆိုတာ ခိုင္းတာ၊ဘယ္လိုေရးရတယ္၊ ဘယ္လိုလုပ္ရတယ္ ေျပာတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ အယ္ဒီတာ တေယာက္အေနနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြ ေပးလိုက္တဲ့ သတင္းရွည္ေတြ၊ ေဖာင္းပြေနတဲ့စာေတြကို တိုတိုက်စ္က်စ္ျဖစ္ေအာင္ ခ်ံဳ႕ခိုင္းတယ္။ လိုရင္းပြိဳင့္ကို ထုတ္ခိုင္းတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းစာလိပ္ႀကီးေတြကို ညတိုင္းဖတ္ခိုင္းတယ္။ ဘာသာေတြျပန္ခိုင္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ ႀကိဳးစားၿပီး ျပန္ရတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဘယ္ေလာက္အထိ ျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ မိန္႔ခြန္းကိုေတာင္ ဘာသာျပန္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ ေရာက္တယ္။ ေမာင္သစ္လြင္ ဘြဲ႔ေတာင္ မရဖူးပါဘူးဗ်ာ။ ေဒၚေဒၚ့ေက်းဇူးေၾကာင့္သာ အဲ့ဒီလိုေတြ ဘာသာျပန္ႏိုင္ခဲ့တာပါ”
လူထုသတင္းစာရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူထုုသတင္းစာဟာ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး၊ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး၊ အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ ျမန္မာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စတဲ့သတင္းေတြကိုပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ ေရွ႕တန္းတင္ေရးခဲ့တယ္။ သူတို႔ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ဘယ္လိုစာမ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္ ေမာင္သစ္လြင္ (လူထုု) ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ ေရးခြင့္ေတြေပးခဲ့တယ္။

အမွတ္တရ (၂)

ညပိုင္းဆိုရင္ ေရဒီယိိုသတင္းေတြကို လိုက္နားေထာင္ရတယ္။ ၁၉၆၁ မွာ လူထုုေဒၚအမာက လႈပ္ရွားေနေသာ ကမာၻ႔ေရးရာမ်ား စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ေ၀ဖန္ေရးေဆာင္းပါးေတြ ေရးေနၿပီဆိုေတာ့ သူကလည္း ေရဒီယိုနားေထာင္တယ္။ ေရဒီယိုသတင္းနားေထာင္ရင္း ဆရာႀကီးနဲ႔ အေမမာတို႔ရဲ႕ ေနာက္ထပ္အမွတ္ရစရာ ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ ျဖစ္ရပ္တခုကို ယခုလို ထပ္ေျပာျပပါတယ္။
“ေရဒီယို နားေထာင္ရင္း တညက်ေတာ့ ဘဘအစ္ကို တိုက္ပြဲမွာ က်သြားတဲ့သတင္းႀကီး တက္လာပါေရာ၊ တက္လာေတာ့ ေဒၚေဒၚေရာ၊ ဘဘေရာ ႏွစ္ေယာက္သား တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုၿပီး ခနတိတ္ဆိတ္ ေငးငိုင္သြားၾကတာ၊ ဒါေပမယ့္ ခနေလး ေငးငိုင္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္လုပ္စရာရွိတဲ့ သတင္းအလုပ္ပဲ ဆက္လုပ္ခဲ့ၾကတာ”

အမွတ္တရ (၃)

“ဘဘက အယ္ဒီတာဆိုေတာ့ သတင္းေရးရတာ နည္းတယ္။ တည္းျဖတ္ရတယ္။ ေဒၚေဒၚကလည္း ေရးၿပီးရင္ ဘဘလက္ထဲ အပ္ရတယ္။ အပ္ရင္းနဲ႔ ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ‘ေရာ့ … ေမာင္သစ္လြင္တဲ့၊ မင္းက ျဖတ္တာေတာက္တာ ရဲတယ္၊ ေရာ့မင္းၾကိဳက္သလိုလုပ္’ ဆိုၿပီးေျပာၿပီးေပးတယ္၊ ဆရာသမား တေယာက္ကေန ကိုယ့္တပည့္တေယာက္ကုိ အဲဒီလိုေျပာၿပီး အပ္တယ္ဆိုတာ ရွားတယ္ေလ”။

လူထုုေဒၚအမာရဲ႕ လူသိနည္းတဲ့အခ်က္

လူထုုေဒၚအမာဟာ ဂီတကိုလည္း ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတယ္၊ ဂီတနဲ႔ လူထုုေဒၚအမာ ဆက္စပ္ၿပီး အမွတ္တရ ျဖစ္ရပ္တခုလည္း ရွိတယ္ဆိုၿပီး ဆရာႀကီးက ခုလိုျပန္ေျပာျပတယ္။
“ေဒၚေဒၚကေလ ဂီတလည္း ၀ါသနာပါတယ္။ ျပည္သူခ်စ္ေသာ အႏုပညာရွင္မ်ား စာအုပ္ေရးဖို႔ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ေတာ့ တခ်ိဳ႕သီခ်င္းေတြ စာသားေလးေတြ လိုက္ဆိုတယ္၊ သိပ္ခ်စ္စရာေကာင္းပါတယ္။ သူ၀ါသနာပါသလို ဂီတ ၀ါသနာပါသူကိုလည္း ေျမေတာင္ေျမွာက္ေပးတဲ့ အေၾကာင္းေလးေျပာခ်င္တယ္။ ဘဘက ပတၱလားတီး သင္ခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ ပတၱလားတီးတဲ့ဆရာႀကီးတဦးနဲ႔ ခ်ိတ္ေပးဖူးတယ္။ တေန႔ကို ၂ နာရီအခ်ိန္ေပး သင္ခိုင္းတယ္၊ အယ္ဒီတာတေယာက္ကို အလုပ္ခ်ိန္ထဲက အခ်ိန္ဖဲ႔ေပးတာေနာ္။ ေဒၚေဒၚက ခြင့္ျပဳလို႔ သီးသန္႔သင္ခဲ့ရတာ။ တပည့္ တေယာက္အတြက္ အခ်ိန္ကို အလုပ္ခ်ိန္ထဲက ဘယ္သူက ထုတ္ေပးမွာလဲ၊ အဲ့ဒါေလးကေတာ့ တကယ့္အမွတ္တရပါပဲ”။

သတင္းစာဆရာျဖစ္ဖို႔ လူထုုေဒၚအမာကို တြန္းအားေပးခဲ့တဲ့စာအုပ္

“ေဒၚေဒၚ ငယ္ငယ္တုန္းက ေက်ာင္းသူဘ၀ကတည္းက ၀တၳဳတိုေလးေတြကို လွမဥၨဴ၊ ခင္လ၀င္း ဆိုတဲ့နာမည္ေတြနဲ႔ ေရးပါတယ္။ အဲဒီလိုေရးရင္းနဲ႔ ေဒၚေဒၚ့ရဲ႕ ဆရာျဖစ္သူ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္က ေမာရစ္ေကာလစ္ေရးသားတဲ့ ျမန္မာျပည္တြင္ စစ္ေဆးခဲ့ေသာ မႈခင္းမ်ားစာအုပ္ကို ဘာသာျပန္ေရးဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့တယ္။ အဲဒီစာအုပ္မွာ သတင္းေဖာ္ျပတဲ့ပံုစံေတြ အမ်ားႀကီးပါတာေၾကာင့္ ဘာသာျပန္ရင္း ကေနတဆင့္ ေဒၚေဒၚ့မွာ သတင္းစာဆရာ ပိုး၀င္သြားတာ၊ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္ေက်းဇူးေၾကာင့္သာ သူသတင္းစာဆရာျဖစ္တယ္လို႔ သူ႕ကိုယ္သူ အၿမဲေျပာေလ့ရွိတယ္။ စာနယ္ဇင္းသမားျဖစ္ဖို႔ ဒီစာအုပ္က ေဒၚေဒၚ့ကို လႈံ႕ေဆာ္ေပးခဲ့တာ”။

လူထုုေဒၚအမာရဲ႕ ေလးစားစရာေကာင္းတဲ့အခ်က္

ဒီေမးခြန္းကို ေမးလိုက္ေတာ့ ဆရာႀကီး ေမာင္သစ္လြင္ (လူထု) က အာေမဋိတ္သံျပဳၿပီး ေျဖတယ္။
“ဟာ … သိပ္ကုိဇြဲရွိတယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္ကို ဘယ္ေတာ့မွ အလံမလွဲစတမ္းဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီး၊ ဘဘ လူထုတိုက္ စေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးဦး (လူထုဦးလွ) က ေထာင္ထဲမွာ (အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူထုဦးလွက အယ္ဒီတာ၊ ေဒၚအမာက အယ္ဒီတာ အဖြဲ႔၀င္ပါ)။ ကေလးေတြက ေက်ာင္းေနအရြယ္ေတြ ပုစိေနာက္ေတြ၊ ဒီကေလးေတြရဲ႕ တာ၀န္ကလည္း ယူရေသးတယ္။ သတင္းစာႀကီး တေစာင္လံုးရဲ႕ တာ၀န္ကလည္း ရွိေသးတယ္။ လူထုဂ်ာနယ္ႀကီး တာ၀န္ကလည္း ရွိေသးတယ္။ ခင္ပြန္းတေယာက္လံုး ေထာင္ထဲေရာက္ေနတာေတာင္ သူ႕ရဲ႕ယံုၾကည္ခ်က္ကို အယိမ္းအယိုင္ မခံဘဲနဲ႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ လုပ္သြားတာ။ တကယ္ကို ခ်ီးက်ဴးေလ့စားစရာေကာင္းတဲ့ အမ်ိဳးသမီးပါပဲ”။

လူထုေဒၚအမာ ကေလာင္အမည္ ဘာေၾကင့္ အခုခ်ိန္အထိ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ထင္က်န္ေနရတာလဲ

“သူတသက္လံုးလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာဆရာ၊ စာေရးဆရာ ဘ၀ေတြတေလွ်ာက္လံုးမွာ သူရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္က ျပည္သူ႔ဘက္မွာပဲ အၿမဲတမ္း ရွိေနခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူက မေမ့ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ေတြမွာဆိုရင္လည္း သဘင္တို႔ ဘာတို႔လို ယဥ္ေက်းမႈေတြ ေရးခဲ့တယ္။ စာနယ္ဇင္းသမား တေယာက္အေနနဲ႔ဆိုရင္ ကိုယ္ အထုေထာင္း ခံၿပီးေတာ့ကို ျပည့္သူ႔ဘက္မွာေနၿပီး ေရးခဲ့တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ျပည္သူ႔ဘက္က ပါခဲ့လို႔ အခု ႏွစ္တရာျပည့္တဲ့အထိ ျပည္သူက သူ႔ကိုမေမ့ႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကေသးတာလို႔ ဘဘကျမင္တယ္”
ကမာၻနဲ႔ခ်ီၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း တကမာၻလံုးမွာ ခံေနရတဲ့သူေတြဘက္က လြတ္ေျမာက္ေရးေတြပဲ တေလ်ွာက္လံုး ေရးခဲ့တယ္။ လူထုသတင္းစာမွာတုန္းက ေရးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ လက္ငင္းျပသနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာေတြကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြက ဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာတိုက္ေတြမွာ ဘာသာျပန္ျပီး ျပန္သံုးၾကတဲ့အထိပါပဲ။

လူထုု ေဒၚအမာသာ အသက္ရွိေနမယ္ဦးမယ္ ဆိုရင္

“အင္မတန္ကို တက္ၾကြလန္းဆန္းေနမယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အစိုးရေခတ္ အဆက္ဆက္မွာ လူထုတိုက္ဟာ အထုအေထာင္း ခံခဲ့ရတယ္။ ဖဆပလအစိုးရ ဦးႏုေခတ္၊ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ ဦးေန၀င္းေခတ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေခတ္၊ စစ္အစိုးရေခတ္ အစရွိသျဖင့္ ဆက္တုိက္ပဲ၊ မ်က္စိေဒါက္ေထာက္ ၾကည့္ခံရတယ္။ ဦးေလး (လူထုဦးလွ)၊ ေဒၚေဒၚ၊ ညီပုေလး (လူထုေဒၚအမာ၏ သား) တို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ ဖမ္းဆီးခံရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ခုခ်ိန္မွာ ေဒၚေဒၚရွိေနေသးရင္ ေတာ္ေတာ္ကို ၀မ္းသာေနရွာမွာ” လို႔ ဆရာႀကီးက ေျပာပါတယ္။
လူတေယာက္ဟာ သူအသက္ရွင္ေနရတဲ့ လူ႔သက္တမ္းအတြင္း နာမည္တလံုးက်န္ရွိေအာင္ ေကာင္းမြန္ျဖဴစင္စြာ ထိန္းႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ တကယ္မလြယ္ကူပါဘူး။ ကြယ္လြန္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း လူအမ်ားရဲ႕ ရင္ထဲမွာ နာမည္တလံုးကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား မေမ့မေလ်ာ့ စြဲက်န္ထင္ေအာင္ ထိ္န္းသိမ္းႏိုင္ဖို႕ဆိုတာ အင္မတန္မွ ခက္ခဲလွပါတယ္။
အေမမာလိုု႔ တေလးတစားေခၚၾကတဲ့ လူထုုေဒၚအမာကေတာ့ သူအသက္ရွင္စဥ္ အခ်ိန္မွာေရာ၊ သူကြယ္လြန္ၿပီး ခ်ိန္မွာပါ သူ႕ရဲ႕နာမည္ကို ေတာက္ေလွ်ာက္ ထိန္းသိမ္းသြားခဲ့ပါတယ္။ အေမမာ အသက္ရွင္စဥ္အတြင္း လုပ္ခဲ့လုပ္ရပ္ေတြ၊ ရပ္တည္ခ်က္ေတြ၊ ေရးထားခဲ့တဲ့စာေတြေၾကာင့္ “လူထုေဒၚအမာ” ဆိုတဲ့ အမည္ဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ရင္ထဲမွာ ေက်ာက္သားပမာ စြဲၿမဲထင္က်န္ခဲ့ေနခဲ့ပါတယ္။

ေမာင္စြမ္းရည္ လွည္းတန္းက ရာျပည့္ဓာတ္ပုံျပခန္း အလည္ေရာက္

 (မိုးမခ) ႏို၀င္ဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၅
 

ယခုလရာျပည့္တဲ့ ဆရာမၾကီး လူထုေဒၚအမာ ဓာတ္ပုံေနာက္ခံနဲ႔ စမ္းစမ္းႏြဲ႔(သာယာ၀တီ)၊ ေမာင္စြမ္းရည္၊ ထင္ေအာင္၊ တကၠသိုလ္ေရႊရီ၀င္း

 ႏို၀င္ဘာ ၁၈၊ ေန႔ခင္းက လွည္းတန္းစင္တာ၊ တတိယထပ္ရွိ ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္နဲ႔ မိတ္ေဆြမ်ား ရာျပည့္ဓာတ္ပုံျပခန္းကို ဆရာေမာင္စြမ္းရည္နဲ႔ ဆရာမေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႔တို႔ အလည္အပတ္ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ စာေရးဆရာ လင္းယုံနီ၏ သား စာေရးဆရာ ထင္ေအာင္လည္း လာေရာက္ႏႈတ္ဆက္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆရာမ တကၠသိုလ္ေရႊရီ၀င္း၊ ဂ်ဳနီယာ၀င္း၊ မယုနဲ႔ ရန္ေနာင္(ဗိုလ္တေထာင္)တို႔က ဧည့္ခံၾကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။  
  ရာျပည့္ စာေပမိတ္ေဆြမ်ား ျပခန္းကို ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္တို႔ရာျပည့္အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ၂၀၁၅ ေမလက မိုးမခမီဒီယာ၀ိုင္းေတာ္သားမ်ား အစီအစဥ္နဲ႔ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ ေဒၚခင္မ်ဳိးခ်စ္တို႔နဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္ စာေပနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးမိတ္ေဆြမ်ားရဲ့ ပုံတူ ဓာတ္ပုံ၊ ပန္းခ်ီေတြ စုစည္း တင္ဆက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ မွာ ရာျပည့္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို အမွဴးထားတဲ့အျပင္ ဆရာၾကီး လူထုဦးလွ၊ လူထုေဒၚအမာတို႔ ရုပ္ပုံမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ လက္ရွိမွာ ဓာတ္ပုံေပါင္း ၈၀ ေက်ာ္ခန္႔ စုေဆာင္းထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
 
  ျပခန္းရဲ့ လက္ရွိေနရာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ စစ္အစုိးရလက္ထက္မွာ မူလက ဦးခင္ေမာင္လတ္ရဲ့ အဂၤလိပ္စာ စာသင္ေက်ာင္းရွိခဲ့တဲ့ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္ေနရာနဲ႔ လွည္းတန္းလမ္းဆုံ ေအာင္ခ်မ္းသာလမ္း၀န္းက်င္ကို ေဆာက္လုပ္ေရးစီမံကိန္းအျဖစ္ စစ္အစုိးရလက္ထက္မွာ အဓမၼအသိမ္းခံရျပီးေနာက္ ယခုလွည္းတန္းစင္တာအျဖစ္ ေပၚထြန္းလာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ မူလ အိမ္ရွင္မ်ား၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားနဲ႔ စီမံကိန္းကုမၼဏီတို႔ၾကား အျငင္းပြားမႈ အမ်ားအျပားျဖစ္ပြားခဲ့ ျဖစ္ပြားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢရုံးခန္းကို လွည္းတန္းစင္တာ အေပၚထပ္မွာ ဖြင့္ထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဓမၼအသိမ္းခံရျပီး ျပန္ေပးတဲ့ တိုက္ခမ္းတခမ္းကို ဆရာၾကီး ဆရာမၾကီးေတြရဲ့ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ျပခန္းသဖြယ္ ထားရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂၢလိကျပခန္းျဖစ္တာေၾကာင့္ ၾကည့္ရႈလုိလ်င္ မိုးမခရန္ကုန္ဌာနကို ဆက္သြယ္ရမွာပါ။
 
ဆရာေမာင္စြမ္းရည္ကေတာ့ ထပ္မံျဖည့္စြက္ေစလိုတဲ့ စာေပမိတ္ေဆြပုဂၢိဳလ္မ်ား စာရင္းေတြ အၾကံေပးသြားပါေသးတယ္။ လိုအပ္ေနေသးတဲ့ ဓာတ္ပုံေတြကေတာ့ ... ဦးသန္႔၊ ေက်ာ္ေအာင္၊ မင္းေက်ာ္၊ နတ္ႏြယ္၊ ၾကည္ျမ၊ ေဒၚအုန္း၊ လင္းယုံသစ္လြင္၊ တိုက္စုိး၊ မင္းေအာင္၊ ေဇယ်ာေမာင္၊ ျမသန္းတင့္၊ ျမသန္း၊ ေလထီးဦးေက်ာ္ရင္၊ မင္းယုေ၀၊ ေငြတာရီ၊ ျမေကတု၊ သိပၸံေမာင္၀၊ ၾကည္ေအာင္၊ ကိုေလး(အင္း၀ဂုဏ္ရည္)၊ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္၊ မာလာ၊ တင္ေအး (ရွမ္းျပည္)၊ တကၠသိုလ္ေန၀င္း၊ ေမာင္ေန၀င္း၊ တကၠသိုလ္နႏၵမိတ္၊ ဒဂုန္ဦးလွေဘ၊ ဦလွေရႊ၊ စိန္စိန္၊ ဦးဂုဏ္ဘဏ္၊ ထင္လင္း၊ ေဒါင္းႏြယ္ေဆြ၊ ေမာင္ေပါက္စည္၊ မိုးစည္နဲ႔ ေမာင္ၾကည္လင္ တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ားရဲ့ တပည့္၊ မိတ္ေဆြ၊ မိသားစု၀င္ေတြအေနနဲ႔ ဓာတ္ပုံေတြ မွ်ေ၀ေပးရန္လည္း ဖိတ္ေခၚအပ္ပါတယ္။